Ο Χασάν Ρουχανί και το όραμά του
EMMA GRAHAM–HARRISON / THE OBSERVER
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Σχεδόν δύο χρόνια μετά την εκλογή του Χασάν Ρουχανί στην προεδρία του Ιράν και την έναρξη της αργής διαδικασίας αποκατάστασης της εμπιστοσύνης με την Ουάσιγκτον, ήρθε η προκαταρκτική συμφωνία της περασμένης εβδομάδας, στη Λωζάννη της Ελβετίας, για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.
Η χώρα του δεσμεύτηκε να περιορίσει δραστικά το πυρηνικό της πρόγραμμα, με αντάλλαγμα τη σταδιακή άρση των κυρώσεων σε βάρος της.
Ο Ρουχανί σάρωσε στις προεδρικές εκλογές του Ιράν το 2013 παρά τις έντονες αντιφάσεις του: ένας ιερωμένος προερχόμενος από την καρδιά του πολιτικού κατεστημένου, ο οποίος ανέλαβε να νεκραναστήσει τις συντετριμμένες ελπίδες των μεταρρυθμιστών. Ο πρώην πυρηνικός διαπραγματευτής είχε υποσχεθεί στους Ιρανούς ότι θα είναι ο υποψήφιος που θα βάλει τέλος στην απομόνωση της χώρας του, χωρίς ωστόσο να διακόψει την ανάπτυξη του ειρηνικού πυρηνικού προγράμματος. Ηταν μια φιλόδοξη υπόσχεση, για την οποία κανείς δεν ήταν βέβαιος μέχρι τη προηγούμενη εβδομάδα ότι θα μπορούσε να υλοποιηθεί.
Ο Χασάν Ρουχανί γεννήθηκε και μεγάλωσε σε μια ταπεινή οικογένεια αγροτών και υφαντών, στην επαρχία Σορκέχ, όπου ο πατέρας του διατηρούσε κατάστημα μπαχαρικών και ερχόταν σε επαφή με κληρικούς της πόλης Κομ – κέντρο των ισλαμικών σπουδών και της εξουσίας των σιιτών ιερωμένων. Ηταν ήρεμο παιδί και καλός μαθητής, που του άρεσε να διαβάζει το Κοράνι και να συμμετέχει σε αθλήματα.
Στη πόλη Κομ, ο Ρουχανί έγινε κληρικός, δημιουργώντας ισχυρούς δεσμούς με ανθρώπους που τον στήριξαν τόσο στη ζωή όσο και στη καριέρα του. Χάρη στην ευφυΐα του, εξασφάλισε ταχύτατη αναρρίχηση στην κορυφή της κρατικής ιεραρχίας. Διετέλεσε διοικητής της εθνικής αεράμυνας κατά τη διάρκεια του πολέμου με το Ιράκ, από το 1980 έως το 1986, και έγινε αντιπρόεδρος της Βουλής, λαμβάνοντας μέρος στις μυστικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για τη διαβόητη υπόθεση Ιράν - Κόντρας (το Ιράν αγόρασε, μυστικά, αμερικανικά όπλα και η Ουάσιγκτον διοχέτευσε τα έσοδα στους αντικαθεστωτικούς της Νικαράγουας που μάχονταν την αριστερή κυβέρνηση των Σαντινίστας). Το 1989 αναδείχθηκε γραμματέας του ανωτάτου εθνικού συμβουλίου ασφαλείας. Επέλεξε να ολοκληρώσει τις σπουδές του, με δύο μεταπτυχιακά και ένα διδακτορικό, στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης. Διατηρεί τη φήμη του ψύχραιμου ακόμη και στις πιο δύσκολες πολιτικές κρίσεις. Βρετανοί και Αμερικανοί διπλωμάτες προσέρχονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τρέφοντας μεγάλο σεβασμό προς το πρόσωπό του, εγκωμιάζοντας την αποτελεσματικότητα και τον ρεαλισμό του.
Με την επικράτηση του σκληροπυρηνικού Μαχμούτ Αχμεντινετζάντ στις προεδρικές εκλογές του 2005, ο Ρουχανί προτίμησε να βγει στο περιθώριο, αρνούμενος να αναλάβει το Κέντρο Στρατηγικών Ερευνών – μια μάλλον δυσμενή μετάθεση. Ασκησε πολλές φορές σκληρή κριτική στον Αχμεντινετζάντ και την ομάδα του τόσο για τα εσωτερικά όσο και για τα εξωτερικά θέματα. Η αντιπαράθεσή του με τους σκληροπυρηνικούς κορυφώθηκε κατά την τελευταία προεκλογική μάχη, όταν διεκδίκησε την προεδρία απέναντι στον επικεφαλής των πυρηνικών διαπραγματευτών του Αχμαντινετζάντ, Σαέντ Τζαλιλί, τον οποίο κατηγόρησε ότι καταστρέφει την οικονομία της χώρας με τον κοντόφθαλμο δογματισμό του, που βοηθά να διαιωνίζονται οι κυρώσεις της Δύσης.
Η προκαταρκτική συμφωνία της Λωζάννης αποτελεί σπουδαία νίκη του Ρουχανί, προκαλώντας ευφορία στην ιρανική κοινή γνώμη. Αν οδηγηθούμε σε οριστική συμφωνία, τον Ιούνιο, ο τερματισμός της διπλωματικής απομόνωσης και η οικονομική ανακούφιση του Ιράν μπορεί να διευρύνουν τα περιθώρια κινήσεων του προέδρου, επιτρέποντάς του να θέσει νέους στόχους.
