Τότε και τώρα
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Η ανακοίνωση της υποψηφιότητας της Χίλαρι Κλίντον με βρήκε στο εξωτερικό - κατά το σώμα μόνο, διότι το πνεύμα ήταν βεβαίως καθηλωμένο στα Πάθη του Υπαρκτού Ελληνισμού.
Οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, λόγω της αυτονόητης διεθνούς σημασίας τους, είναι ορόσημα στον χρόνο, που μας θυμίζουν το πέρασμά του. Θαυμάζεις για πότε κύλησαν αυτά τα οκτώ χρόνια με τον Ομπάμα πρόεδρο των ΗΠΑ, στη θέση με την περισσότερη ισχύ στο διεθνές σύστημα.
Οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, λόγω της αυτονόητης διεθνούς σημασίας τους, είναι ορόσημα στον χρόνο, που μας θυμίζουν το πέρασμά του. Θαυμάζεις για πότε κύλησαν αυτά τα οκτώ χρόνια με τον Ομπάμα πρόεδρο των ΗΠΑ, στη θέση με την περισσότερη ισχύ στο διεθνές σύστημα.
Θυμήθηκα, επίσης, τον ενθουσιασμό που με κατείχε όταν ο Ομπάμα κέρδισε την πρώτη εκλογή του. Ενας μαύρος (μιγάς έστω, αλλά με πατέρα Αφρικανό μετανάστη) στην προεδρία των ΗΠΑ ήταν από τις λίγες φορές που μπορούσαμε να μιλήσουμε για κοσμοϊστορικό γεγονός. (Βλέπετε, δεν είχαμε ζήσει τότε την εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ με σχέδια για τη σοσιαλιστική ανατροπή σε όλη την Ευρώπη...). Πώς θα ήταν στην πράξη;
Τελικά, όπως μάλλον μπορούμε να πούμε τώρα, οι δύο προεδρίες του Ομπάμα ήταν φυσιολογικές, ας τις πούμε έτσι, σε μια εποχή όμως η οποία δεν ήταν φυσιολογική. Πέραν του καταστροφικού προηγουμένου των κυβερνήσεων Μπους στην εξωτερική πολιτική, ίσως να ήταν και αυτό που τον έκανε ιδιαίτερα προσεκτικό στην άσκηση του διεθνούς ρόλου του και κουραστικά διστακτικό στην ανάληψη κινδύνων. Ισως όμως αυτό ακριβώς, που του καταλογίσθηκε από τους επικριτές του ως ελάττωμα και θεωρήθηκε αιτία της υποχώρησης της αμερικανικής πολιτικής στο διεθνές προσκήνιο, να είναι ο λόγος για τον οποίο οι προεδρικές θητείες του θα αναγνωρίζονται ως σημαντικές στο μέλλον, εφόσον συνέβαλαν στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής στις ΗΠΑ. Θα δούμε. Αν όχι εμείς, οπωσδήποτε οι επόμενοι...
Αν ο Ομπάμα ως μαύρος είχε να αποδείξει ότι μπορεί να είναι ασφαλής σαν λευκός, η Χίλαρι ως γυναίκα θα πρέπει, κατ’ αναλογία, να αποδείξει ότι μπορεί να είναι δυναμική σαν άνδρας. Ο κόσμος έχει προχωρήσει πάρα πολύ από αυτά τα χαζά στερεότυπα, το ξέρω· αλλά σε μεγάλα στρώματα στις ΗΠΑ και αλλού στον δυτικό κόσμο παραμένουν κραταιά. Πάντως, η Χίλαρι έχει προ πολλού αποδείξει ότι συναγωνίζεται άνετα οποιονδήποτε άνδρα. Δεν είναι τυχαίο, νομίζω, ότι ακραίοι κύκλοι των Ρεπουμπλικανών την είχαν βαφτίσει παλαιότερα «the bitch from Hell», ήτοι: η σκύλα από την Κόλαση. Τοιαύτης τιμής παρ’ ημίν ούτε αυτή η Γιάννα δεν έλαχε!
Σκεπτόμουν, λοιπόν, κάτι τέτοια περισπούδαστα και βαρυσήμαντα, όταν ξαφνικά συνειδητοποίησα τη βασική διαφορά του τότε από το τώρα. Τότε, όταν δηλαδή η Αμερική ψήφιζε πρόεδρο μαύρο, η υπόθεση μας αφορούσε περισσότερο από όσο τώρα. Το 2008, και παρά την οικονομική κρίση που ερχόταν, κανείς δεν θα τολμούσε να προβλέψει ότι μόλις επτά χρόνια αργότερα θα ήταν αμφίβολη η θέση που ώς τότε είχε η Ελλάδα στο σύστημα της Δύσης.
Κοιτάξτε πώς έχει σήμερα η κατάσταση. Πρώτον, το θράσος των αναρχικών έχει καταδείξει ότι η κυβέρνηση αποστρέφεται το πικρό ποτήριον της εσωτερικής ασφάλειας. Δεύτερον, στο μεταναστευτικό: η κυβέρνηση έχει εκπέμψει διεθνώς το σήμα «καλώς να ορίσετε». Βοηθά, είναι αλήθεια, και η πραγματική ανθρωπιστική κρίση στη Συρία, ώστε ξαφνικά να κατακλύζουν τις ακτές των νησιών πλήθη προσφύγων και λαθρομεταναστών. Η δε κυβέρνηση αντιδρά πραγματοποιώντας την απειλή της να πλημμυρίσει την Ευρώπη μετανάστες με ελληνικά έγγραφα. Τρίτον, στην οικονομία: η ευκαιρία της πραγματικής ανάπτυξης με επενδύσεις χάθηκε οριστικά· οδεύουμε, με σίγουρα και ασφαλή βήματα, προς την ύφεση και από εκεί ποιος να ξέρει προς τα πού. Τέταρτον, στις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους-δανειστές: το χάσμα δεν έχει γεφυρωθεί, η αποτυχία ήδη προεξοφλείται από τους πλέον έγκυρους παρατηρητές (Financial Times) και το ενδεχόμενο της στάσης πληρωμών προβάλει καθαρά στο βάθος.
Από την απόσταση της τετραήμερης αργίας, όλα αυτά σημαίνουν, κατά την άποψή μου, ότι η χώρα απομακρύνεται σταδιακά από τον γεωπολιτικό προσανατολισμό της. Πλησιάζει επικίνδυνα τις συνθήκες εκείνες που μπορούν να οδηγήσουν ―και μάλιστα με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ― σε «νεοτριτοκοσμικού» τύπου σοσιαλιστικά πειράματα. Αν υπάρχει ένας λόγος, για τον οποίο οι Λαφαζανιστές του ΣΥΡΙΖΑ αποφεύγουν να προκαλούν και να παροξύνουν τα πράγματα, είναι αυτός. Γιατί να τα βιάζεις, όταν από μόνα τους πάνε προς τα εκεί που θέλεις;
Με τις σκέψεις αυτές να έρχονται, να πηγαίνουν και να ξανάρχονται, το μήνυμα του Ευάγγελου του Βενιζέλου για το Πάσχα είναι το μόνο αποκτά ενδιαφέρον. «Είναι ευκαιρία», είπε, «να σκεφθούμε πού πηγαίνουμε ως έθνος». (Τι ειρωνεία ―δεν θα κουραστώ να το επαναλαμβάνω― ότι το κύκνειο άσμα της ιστορικής πασοκαρίας λαλεί τη γλώσσα της λογικής...). Να σκεφθούμε; Τι να σκεφθούμε, Ευάγγελε; Εχουμε πια ελάχιστο χρόνο, μέρες, ώς την ημέρα της κρίσης στο Eurogroup και χρειάζεται πάρα πολύς χρόνος για να μάθουμε να σκεφτόμαστε. Μπορούν, που λέει ο λόγος, να μας περιμένουν να ξαναπάμε σχολείο από την αρχή; Δεν το νομίζω.
Στην εξιστόρησή του των συμβάντων της Ελληνικής Επανάστασης, ο φιλέλλην Γεώργιος Φίνλεϊ αναφέρει κάπου μια παρατήρηση του Ομήρου για την ανθρώπινη φύση και τη σχολιάζει εν παρόδω ως εξής (όπως το θυμάμαι από τη μετάφραση του Παπαδιαμάντη): «Τρισχίλια έτη δεν έκαμαν τους ανθρώπους καλλιτέρους, καίτοι έκαμαν πολύ χειροτέρους τους Ελληνας»...
Το μόνο
Ο Βαρουφάκης, λένε οι ειδήσεις, θα έχει ένα τρίλεπτο με τον Ομπάμα αύριο, στο πλαίσιο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ. Το μόνο σοβαρό ζήτημα που εγείρεται εν όψει της συνάντησης ―και σας το λέω ειλικρινά, πιστέψτε με― είναι τι θα φορέσει ο Βαρουφάκης για τη συνάντηση...
(Στην φωτογραφία : Αμάν Παναγιά μου! Ηρθε η άνοιξη...)
