Πρόβλημα ορισμών και απειρίας
Κατερίνα Σώκου
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Το πρόβλημα επικοινωνίας που έχει η ελληνική κυβέρνηση με τους διεθνείς της εταίρους ξεκινά από ένα πρόβλημα ορισμών.
Αυτό που εννοεί όταν μιλάει για μεταρρυθμίσεις ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης καλύπτει ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα, που μπορεί να περιλαμβάνονταν στις προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης, ωστόσο δεν βρίσκονται στην ατζέντα των πιστωτών της ως μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με τον κύριο στόχο του προγράμματος, που δεν είναι άλλος από τη σταθεροποίηση της οικονομίας.
Αυτό που εννοεί όταν μιλάει για μεταρρυθμίσεις ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης καλύπτει ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα, που μπορεί να περιλαμβάνονταν στις προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης, ωστόσο δεν βρίσκονται στην ατζέντα των πιστωτών της ως μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με τον κύριο στόχο του προγράμματος, που δεν είναι άλλος από τη σταθεροποίηση της οικονομίας.
Επιπλέον, για τη διεθνή κοινότητα οι μεταρρυθμίσεις που θα απελευθερώσουν το παραγωγικό δυναμικό της χώρας περιλαμβάνουν άνοιγμα αγορών και επαγγελμάτων και ευελιξία στην αγορά εργασίας – μεταρρυθμίσεις με τις οποίες είναι ιδεολογικά αντίθετη η κυβέρνηση. Η τελευταία αντιπροτείνει μεταρρυθμίσεις με στόχο την αντιμετώπιση των ανισοτήτων και την καταπολέμηση της φτώχειας. Αυτά όμως είναι ζητήματα κοινωνικής πολιτικής από τους πιστωτές, και θεωρούνται πολυτέλεια όταν η χώρα δεν έχει αρκετά χρήματα για να βγάλει τον μήνα.
Το δεύτερο πρόβλημα της κυβέρνησης είναι η απειρία των περισσότερων στελεχών της. Αν και πολλοί συνομιλητές της κατανοούσαν την απειρία που έχει μια κυβέρνηση που εκλέγεται για πρώτη φορά και ήταν διατεθειμένοι να της δώσουν λίγο χρόνο, η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε το Σάββατο ότι ο μήνας του μέλιτος –στον βαθμό που υπήρξε– τελείωσε. Η υπομονή της διεθνούς κοινότητας εξαντλείται. Ολη την περασμένη εβδομάδα, κατά την Εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον, οι προτροπές προς το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών για πιο ουσιαστική και λεπτομερή δουλειά έπεφταν βροχή. Πιο ευγενικά δημοσίως, λιγότερο ιδιωτικώς, όπου αρκετοί χρεώνουν στον κ. Βαρουφάκη και ανικανότητα, αδυνατώντας να εξηγήσουν με άλλο τρόπο τις καθυστερήσεις στην πορεία των διαπραγματεύσεων.
Σίγουρα, η διεθνής εμπειρία αυτής της κυβέρνησης είναι πολύ μικρή. Ο κ. Βαρουφάκης δεν γνώριζε και εξακολουθεί να αντιδρά στον τρόπο λειτουργίας του Eurogroup. Το σημείωσε ο πρόεδρος του τελευταίου, Γερούν Ντάισελμπλουμ, όταν δήλωσε την Παρασκευή ότι το ελληνικό οικονομικό επιτελείο είναι έμπειρο ακαδημαϊκά, αλλά όχι και πολιτικά.
Ακόμη και ο έμπειρος διπλωματικά υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς δεν έχει συμμετάσχει ποτέ σε σύνοδο του ΝΑΤΟ, για ιδεολογικούς λόγους. Ο κ. Κοτζιάς ξαφνιάστηκε από τους ήπιους τόνους του Αμερικανού ομολόγου του Τζον Κέρι στη συνάντησή τους τη Δευτέρα. Χωρίς εξάρσεις και με περισσή ευγένεια, σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Κέρι τού παρουσίασε τις θέσεις και προτάσεις των Αμερικανών πολύ προσεκτικά. Μάλιστα, άφησε το θέμα του νομοσχεδίου που μπορεί να αποφυλακίσει καταδικασμένους τρομοκράτες για το τέλος της συνάντησης, κάτι που η ελληνική πλευρά σημείωνε για να δείξει ότι το ζήτημα δεν σκίασε τη συνάντηση. Οταν όμως λίγο πριν ο κ. Κέρι είχε εκφράσει δημοσίως τον προβληματισμό του για το νομοσχέδιο, όταν την ίδια ημέρα ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα είχε μιλήσει για μη φιλική ενέργεια, όταν μία ημέρα μετά το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ενέτασσε τον Χριστόδουλο Ξηρό και τον Νίκο Μαζιώτη στη λίστα τρομοκρατών της αμερικανικής κυβέρνησης, το μήνυμα θα έπρεπε να είναι ήδη σαφές.
Εκτιμήσεις ότι η αντίδραση των ΗΠΑ έρχεται προκειμένου να αποσπάσει την προσοχή από την προσέγγιση με το Ιράν αγνοούν το γεγονός ότι η Ελλάδα, ως μικρή χώρα, δεν απασχολεί σχεδόν καθόλου την εσωτερική πολιτική συζήτηση στις ΗΠΑ. Οσο για τις υποψίες πως ο πρόεδρος Ομπάμα ζήτησε μεταρρυθμίσεις και σκληρές αποφάσεις από την Ελλάδα διότι τον παρέσυρε ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, με τον οποίο είχε μόλις συναντηθεί, μάλλον προδίδουν πόσο βαθιά είναι η δυσπιστία προς τους Ευρωπαίους εταίρους, ακόμη κι εκείνους που αντιμετωπίζουν παρόμοια οικονομικά προβλήματα και ιδεολογικά βρίσκονται πιο κοντά στην ελληνική κυβέρνηση από τη Γερμανία, για παράδειγμα. Οταν η έλλειψη εμπειρίας συνδυάζεται με τόσο μεγάλες ιδεολογικές διαφορές, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι απρόβλεπτο.