Η Ελλάδα ξεμένει από χρήμα και από χρόνο
ΜΑRK GILBERT / BLOOMBERG
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Οπως όλοι γνωρίζετε, η Ελλάδα μένει από χρήμα. Αυτό σημαίνει πως ίσως δεν θα μπορεί να αποπληρώσει τα χρέη της, όπως αυτά προς το ΔΝΤ, κάτι που θα έπρεπε να εμπνέει μεγάλη ανησυχία στην Ευρώπη.
Καλλιεργείται, όμως, ένας επικίνδυνος μύθος πως η χώρα μπορεί να κάνει στάση πληρωμών και να παραμείνει μέλος της Ευρωζώνης. Τη Δευτέρα, δημοσίευμα των Financial Times ανέφερε πως η Ελλάδα δεν θα αποπληρώσει τα 2,5 δισ. ευρώ που οφείλει στο ΔΝΤ τον Μάιο και τον Ιούνιο εάν δεν λάβει πρόσθετη οικονομική στήριξη. Η βρετανική εφημερίδα επικαλείτο «πηγές που μίλησαν για τη συλλογιστική της αριστερής κυβέρνησης».
Σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα Die Zeit, που δεν ανέφερε τις πηγές της, η Γερμανία εκπονεί σχέδια που θα επιτρέψουν την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ ακόμη κι αν κάνει στάση πληρωμών. Τα τελευταία στοιχεία καταδεικνύουν ότι το περασμένο έτος το δημοσιονομικό πλεόνασμα της Ελλάδας ήταν μόλις 0,4% του ΑΕΠ της, υπολείπεται δηλαδή κατά πολύ από το 1,5% που είχε δεσμευθεί στο πλαίσιο του προγράμματος στήριξής της. Η ελληνική κυβέρνηση δηλώνει πως θα χρειαστεί χρήματα στις 24 Απριλίου, την ημέρα που συνεδριάζουν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης. Σύμφωνα, όμως, με τον εκπρόσωπο του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών, «κανείς στην Ευρωζώνη δεν πιστεύει πως μπορεί να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις έως τις 24 Απριλίου». Δεν εκπλήσσει, έτσι, πως ο Πέτερ Καζιμίρ, υπουργός Οικονομικών της Σλοβακίας, δήλωσε ότι η Ελλάδα οδεύει «προς την άβυσσο και δεν μπορεί να αποκλεισθεί τίποτε».
Οι τιμές των ελληνικών ομολόγων περιορίζουν τις πιθανότητες μιας πλήρους αποπληρωμής των επενδυτών. Είναι σχεδόν ένα έτος από τότε που δάνεισαν στην Ελλάδα τρία τρισ. ευρώ αγοράζοντας ομόλογα με απόδοση 4,75% και λήξη το 2019. Τότε οι Financial Times είχαν σχολιάσει το γεγονός τονίζοντας πως η χώρα επιστρέφει στις αγορές «από την εξορία». Σήμερα όποιος αγόρασε αυτά τα ομόλογα με τιμή 99,133 σεντς του ευρώ έχει χάσει το 1/3 του κεφαλαίου του. Οι επενδυτές χρεώνουν τώρα την Ελλάδα με ένα τιμωρητικό επιτόκιο 23% για ομόλογα δύο ετών, απόδοση διπλάσια από εκείνη των ελληνικών δεκαετών.
Αν η Ελλάδα εξετάζει πραγματικά μια στάση πληρωμών προς το ΔΝΤ, η κατάσταση μπορεί να είναι χειρότερη από όσο εκτιμούν οι παρατηρητές. Μολονότι ορισμένες χώρες έχουν εκτραπεί, σχεδόν όλες αποπλήρωσαν το ΔΝΤ εις το ακέραιον: ιστορικά τα ποσοστά στάσης πληρωμών αυτού του είδους είναι ουσιαστικά μηδενικά. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΔΝΤ, μόνο τρεις χώρες έχουν καθυστερήσει να αποπληρώσουν το Ταμείο. Το Σουδάν που του οφείλει πάνω από 1,4 δισ. δολ., η Σομαλία που είναι εκπρόθεσμη σε πληρωμές 322 εκατ. δολ. και η Ζιμπάμπουε με απλήρωτα χρέη ύψους 110 εκατ. δολ. Δύσκολα φαντάζεται κανείς την Ελλάδα να προσεταιρίζεται τις τρεις αφρικανικές χώρες και να κάνει στάση πληρωμών στο ΔΝΤ χωρίς να εκδιώκεται από το ευρώ.
Ισως η Ελλάδα να μην είναι ένα αποτυχημένο κράτος υπό την έννοια που είναι η Ζιμπάμπουε, αλλά μια στάση πληρωμών θα εντείνει την πεποίθηση πως η Ελλάδα είναι ένα αποτυχημένο κράτος. Κάτι τέτοιο θα κατέστρεφε όση εμπιστοσύνη έχει απομείνει στην ελληνική κυβέρνηση και η Γερμανία θα έχανε την υπομονή της. Μολονότι δεν υφίσταται νομικός μηχανισμός για την αποπομπή μιας χώρας από την Ευρωζώνη, ο καθένας θα καταλάβαινε σύντομα πως η συμμετοχή στο ενιαίο νόμισμα δεν είναι συμβατή με το καθεστώς πτωχευμένης χώρας. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, δήλωσε πως η ελληνική κυβέρνηση έχει «καταστρέψει» κάθε πρόοδο που έγινε με την προηγούμενη κυβέρνηση και ότι δεν υπάρχει πιθανότητα συμφωνίας μέσα στον μήνα. Επομένως, εάν η 24 Απριλίου είναι όντως η προθεσμία για την Ελλάδα και οι εταίροι της δεν βλέπουν πιθανότητες συμφωνίας, το τέλος του ελληνικού δράματος απέχει μόλις λίγες ημέρες και δεν διαφαίνονται πολλές πιθανότητες για ευτυχές τέλος.
