Ενα ταξίδι που είχε άδοξο και πρόωρο φινάλε
ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΛΑΒΑΝΗΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Στην οροφή του «Παλάθιος ντε λος ντε Πόρτες» που είναι η έδρα της Ρεάλ Μαδρίτης, κρέμεται, τα τελευταία 25 χρόνια, η φανέλα με το νούμερο «10» και είναι η μοναδική που έχει αποσύρει η «βασίλισσα» στα 83 χρόνια ίδρυσης της ομάδας μπάσκετ για να τιμήσει τη μνήμη του Φερνάντο Μαρτίν.
Ο «μύθος» των Μαδριλένων ήταν μόλις ο δεύτερος Ευρωπαίος παίκτης που άνοιξε τον δίαυλο με τις ομάδες του ΝΒΑ (πρώτος ήταν ο Βούλγαρος Γκιόργκι Γκλούτσκοφ), στα μέσα της δεκαετίας του ’80, αλλά η μορφή του και τα επιτεύγματά του πέρασαν στην ιστορία στις 3 Δεκεμβρίου 1989. Ηταν η μέρα που το νήμα της ζωής του, κόπηκε σ’ ένα αυτοκινητικό δυστύχημα, ενώ κατευθυνόταν στο γήπεδο της Ρεάλ όπου θα παρακολουθούσε τον αγώνα με τη Σαραγόσα, γιατί ήταν τραυματίας. Ο ακαριαίος θάνατος του Φερνάντο Μαρτίν, σε ηλικία μόλις 27 ετών, βύθισε σε πένθος το ισπανικό και το ευρωπαϊκό μπάσκετ, ενώ το ίδιο τέλος είχε επιφυλάξει η μοίρα και για τον συμπαίκτη του για μια περίοδο, στη Ρεάλ, τον Ντράζεν Πέτροβιτς, επίσης σε αυτοκινητικό δυστύχημα στη Γερμανία, τέσσερα χρόνια αργότερα.
Ο Μαρτίν, όπως αναφέρεται εύστοχα στο βιβλίο του Ισπανού δημοσιογράφου - συγγραφέα, Χουάν Φρανσίσκο Εσκουντέρο που έχει τίτλο «Το μονοπάτι των γενναίων», ήταν πρωτοπόρος στην προσπάθειά του να παίξει στο ΝΒΑ με τη φανέλα των Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερς, έχοντας κορυφαίους αντιπάλους, ειδικά στη θέση του σέντερ (2.06) που αγωνιζόταν.
«Οταν ο Φερνάντο πήγε στο Πόρτλαντ, όλοι τον κοιτούσαν με επιφυλακτικότητα. Μπορεί να έπαιξε μόνο σε 24 παιχνίδια και οι αριθμοί της στατιστικής του να μην ήταν εντυπωσιακοί, αλλά στην Ευρώπη, τα βλέμματα πολλών φιλάθλων του μπάσκετ, στράφηκαν στο τόλμημά του», περιγράφεται στο βιβλίο που είναι αυτοβιογραφία του Φερνάντο Μαρτίν.
Εχοντας κατακτήσει τέσσερα πρωταθλήματα Ισπανίας, δύο κύπελλα και το Κύπελλο Κυπελλούχων, κόντρα στη Σίμακ Μιλάνο του Ντίνο Μενεγκίν, το 1984 στην Οστάνδη, ο μεγάλος γιος της οικογένειας Μαρτίν, ένιωσε ότι μπορούσε να ανοίξει τα «φτερά» του για το ΝΒΑ και να γινόταν ο προπομπός δεκάδων άλλων Ευρωπαίων παικτών που εξελίχθηκαν σε σούπερ σταρ στις επαγγελματικές ομάδες των ΗΠΑ.
Το άλμα του Μαρτίν στο ΝΒΑ, έγινε την περίοδο 1986-87, ενώ είχε επιλεγεί στο νούμερο 38 του ντραφτ, έναν χρόνο νωρίτερα από τους Νιου Τζέρσι Νετς. Τα δικαιώματά του, όμως, μεταφέρθηκαν στους Τρέιλ Μπλέιζερς και στις 31 Οκτωβρίου 1986, έκανε το ντεμπούτο στο ΝΒΑ και στον αγώνα του Πόρταλντ με τους Σιάτλ Σουπερσόνικς.
Οι αλλεπάλληλοι τραυματισμοί δεν επέτρεψαν στον Μαρτίν να στεριώσει στο δύσκολο αμερικανικό πρωτάθλημα, ενώ και ο ίδιος είχε στεναχωρηθεί πολύ γιατί στο Πόρτλαντ δεν του δόθηκε πίστωση χρόνου και δεύτερη ευκαιρία για να παίξει ποιοτικό μπάσκετ, όπως είχε αποδείξει ότι μπορούσε στην Ευρώπη. Σε 146 λεπτά συμμετοχής και έχοντας 22 πόντους και 28 ριμπάουντ, το αμερικανικό «όνειρο» του Φερνάντο Μαρτίν, ολοκληρώθηκε πολύ σύντομα. Η Ρεάλ Μαδρίτης ήταν το «σπίτι» του και επέστρεψε, χωρίς δεύτερη σκέψη, αλλά δεν πρόλαβε να στεφθεί πρωταθλητής Ευρώπης. Ως παίκτης της «βασίλισσας» είχε ηττηθεί από την Τσιμπόνα του Πέτροβιτς, στον τελικό του κυπέλλου Πρωταθλητριών, το ’85, στο ΣΕΦ, ενώ όταν έγινε συμπαίκτης με τον Κροάτη σταρ και παρά τις ψυχρές, τυπικές σχέσεις που είχαν, κατέκτησε και πάλι το κύπελλο Κυπελλούχων, κόντρα στην ιταλική Καζέρτα του Οσκαρ Σμιντ, στο Παλέ του Νέου Φαλήρου. Εκείνος ήταν και ο τελευταίος τίτλος του Ισπανού παίκτη που πέρασε στην αιωνιότητα, προλαβαίνοντας να αφήσει τα χνάρια του στο υπερατλαντικό του ταξίδι.
Ο αγώνας με τον ΠΑΟΚ
Αξέχαστη εμπειρία έχει ο Παναγιώτης Φασούλας και οι συμπαίκτες του στον ΠΑΟΚ από τον αγώνα τους με τη Ρεάλ Μαδρίτης για το Κύπελλο Κυπελλούχων, στις 5 Δεκεμβρίου 1989. Ηταν η μέρα της κηδείας στη Μαδρίτη, του Φερνάντο Μαρτίν, με τον οποίο ο Φασούλας διατηρούσε στενή φιλία.
Στο Προολυμπιακό τουρνουά του ’88, στο Ρότερνταμ, η Εθνική είχε ηττηθεί από την Ισπανία, χωρίς να αγωνίζεται ο Φερνάντο Μαρτίν, αλλά ο αδελφός του, Αντόνιο, τον είχε αντικαταστήσει επάξια και ουσιαστικά είχε οδηγήσει τους «φούριας ρόχας» στη νίκη και την ελληνική ομάδα στον αποκλεισμό από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ. «Είχαμε πάει στη Μαδρίτη και υπήρχε πένθιμη ατμόσφαιρα. Ο ΠΑΟΚ είχε συμφωνήσει με τη FIBA για να μη γινόταν ο αγώνας με τη Ρεάλ, λόγω της κηδείας, αλλά θεώρησαν ότι έπρεπε να παίξουν για να τιμούσαν τη μνήμη του Φερνάντο» θυμάται ο Φασούλας και ενώ στο γήπεδο της Ρεάλ, το ίδιο βράδυ, είχε δημιουργηθεί μια οξύμωρη εικόνα. Οι φίλαθλοι της Ρεάλ είχαν δημιουργήσει το αδιαχώρητο, αλλά δεν ακουγόταν ούτε ένα σύνθημα!
Στο πρώτο ημίχρονο ο ΠΑΟΚ είχε προηγηθεί με 13 πόντους, αλλά οι παίκτες της Ρεάλ ξεπέρασαν το αρχικό σοκ και με την απόδοσή τους ενθουσίασαν τον κόσμο. Τι είχε γίνει στα αποδυτήρια της Ρεάλ και οι γηπεδούχοι εμφανίστηκαν καταιγιστικοί στην επανάληψη;
Ο Αμερικανός τεχνικός της «βασίλισσας», Τζορτζ Καρλ, είχε περιγράψει χαρακτηριστικά: «Το μόνο πράγμα που τους είπα στα αποδυτήρια ήταν πως ο Φερνάντο πιστεύει πως είστε ένα μάτσο γατάκια! Το είπα αυτό γιατί ο Φερνάντο Μαρτίν δεν ήταν ο καλύτερος παίκτης του κόσμου, όμως ήταν πολύ σκληρός! Αυτό που έγινε ήταν απίστευτο. Μέσα σε έξι λεπτά, από 13 πόντους που χάναμε, προηγηθήκαμε με 21! Μετά το παιχνίδι ο κόσμος φώναζε "ο Φερνάντο είναι εδώ, ο Φερνάντο είναι εδώ"! Ηταν απίστευτο».
Ενας μεγάλος μαχητής που δεν παραδινόταν ποτέ
Το «άστρο» του Φερνάντο Μαρτίν ανέτειλε στη Δαμασκό, το 1979, στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα Εφήβων, όταν η Ισπανία είχε κατακτήσει το χάλκινο μετάλλιο και οι επιδόσεις του είχαν κεντρίσει το ενδιαφέρον των περισσοτέρων αντίπαλων προπονητών.
«Ο Φερνάντο ήταν πάντα ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Παρά το ύψος του με τα 2.06 μέτρα, χειριζόταν άριστα τα μακριά χέρια του και ήξερε πώς να κερδίζει χώρο στη ρακέτα με τη σωματική δύναμή του» είχε πει ο προπονητής του στην Εθνική Ισπανίας, Λόλο Σάινθ για τον Μαρτίν που δοκίμασε τις ικανότητές του, αρχικά στο χάντμπολ και στο κολύμπι (5 φορές πρωταθλητής στην Καστίλλη), στο τζούντο και στο πινγκ πονγκ, πριν καταλήξει στο μπάσκετ και αρχίσει την καριέρα του στην Εστουντιάντες.
«Ηταν ένας μεγάλος μαχητής που δεν παραδινόταν ποτέ. Ο Μαρτίν δεν δεχόταν την ήττα, πριν χτυπήσει η κόρνα της γραμματείας», είχε περιγράψει για τον χαρακτήρα του σέντερ της Ρεάλ, ο Σάινθ που είχε το θλιβερό καθήκον ενημέρωσης των συμπαικτών του Μαρτίν, την ημέρα του αγώνα με τη Σαραγόσα. Στην επέτειο των 20 χρόνων από τον θάνατο του, ο Χουάν Αντόνιο Κορμπαλάν που ήταν συμπαίκτης του Μαρτίν στη Ρεάλ και στην Εθνική Ισπανίας, είχε γράψει στην εφημερίδα «Marca»: «Ηταν ένας άντρας γεμάτος πάθος και ένας επαγγελματίας, πιο ανθρώπινος από επαγγελματίας, με μία ωριμότητα που δεν ταίριαζε στην ηλικία του. Ενα νέο και ώριμο μυαλό, μέσα σε ένα μεγάλο σώμα γεμάτο ορμή, με το οποίο μπορούσε να καλύψει οποιαδήποτε έλλειψη».
Ο Ρούντι Φερνάντεθ τίμησε τη μνήμη του Μαρτίν στον διαγωνισμό «καρφωμάτων» του Ολ σταρ αγώνα του ΝΒΑ, πριν από πέντε χρόνια, όταν φόρεσε τη ρετρό φανέλα του εκλιπόντος στο Πόρτλαντ, αν και οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι ήταν ανιστόρητοι και νόμιζαν ότι γινόταν αναφορά στον τραγουδιστή, Ρίκι Μάρτιν...
(Στην φωτογραφία : Ο Φερνάντο Μαρτίν (δεξιά) μαζί με τον επίσης αδικοχαμένο συμπαίκτη του Ντράζεν Πέτροβιτς)
