Η Κίνα με την «πονηρή» πένα του Κίσινγκερ
Της Ζέζας Ζήκου
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Μόνο καλά λόγια είχε να πει ο 89χρονος Χένρι Κίσινγκερ για τους «κόκκινους» καπιταλιστές της απερχόμενης κινεζικής ηγεσίας υπό τον Χου Ζιντάο, στη συνέντευξη που έδωσε στο πρακτορείο ειδήσεων «Νέα Κίνα» προχθές, κατά τη διάρκεια των εργασιών του 18ου συνεδρίου του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Οταν μια χώρα αναπτύσσεται ραγδαία από το ναδίρ στο ζενίθ, η διαφθορά είναι σχεδόν αναπόφευκτη (!), είπε.
Πέρασαν ήδη τέσσερις δεκαετίες απ’ όταν ο πρόεδρος Νίξον έστειλε τον Χένρι Κίσινγκερ στο Πεκίνο για να συνάψει σχέσεις με την Κίνα. Το οξυδερκές, συναρπαστικό και ορισμένες φορές πονηρό βιβλίο του Χένρι Κίσινγκερ με τίτλο «On China» (Περί της Κίνας), που κυκλοφόρησε το 2011, δεν ασχολείται μόνο με τον ρόλο του συγγραφέα στο «άνοιγμα» του Νίξον προς το Πεκίνο, αλλά προσπαθεί να δείξει πώς η αρχαία και σύγχρονη ιστορία της Κίνας επηρέασε την εξωτερική της πολιτική και την αντίληψή της για τη Δύση. Το βιβλίο περιγράφει τον κυκλικό χαρακτήρα της κινεζικής ιστορίας, που κινείται μεταξύ αμυντικού απομονωτισμού και περιόδων συστηματικής εμπλοκής με τον έξω κόσμο. Οι βαθιές διαφορές φιλοσοφίας μεταξύ Κίνας - ΗΠΑ συνοψίζονται με τη φράση: «Η αμερικανική εξαίρεση έχει ιεραποστολικό χαρακτήρα, με τις ΗΠΑ να πιστεύουν ότι οφείλουν να διασπείρουν τις αξίες τους σε κάθε σημείο του κόσμου». Αντίθετα, η «κινεζική εξαίρεση είναι πολιτιστική: η Κίνα δεν προσηλυτίζει ούτε διατείνεται ότι οι θεσμοί της είναι εφαρμόσιμοι στον υπόλοιπο κόσμο.
Πίσω από τις θέσεις του Κίσινγκερ, όμως, υφέρπει συνειδητή προσπάθεια καθαγίασης του ρόλου του συγγραφέα ως συμβούλου εθνικής ασφάλειας και υπουργού Εξωτερικών του Νίξον. Πρόκειται για έργο που προωθεί τη ρεαλιστική θεώρηση του Κίσινγκερ για την εξωτερική πολιτική, αγνοώντας συχνά το ανθρώπινο κόστος των μαοϊκών πειραμάτων. Οταν ο Κίσινγκερ αναφέρεται στους Κινέζους ηγέτες που γνώρισε, υιοθετεί άκριτα τους μύθους του Κ.Κ. Κίνας, χαρακτηρίζοντας τον Μάο «φιλόσοφο-βασιλιά». Τα πορτρέτα των διαδόχων του Μάο από τον κ. Κίσινγκερ αποκαλύπτουν την οικειότητα του γράφοντος με την κινεζική ηγεσία. Η περιγραφή του Τσου Εν Λάι ως «κομφουκιανιστή σοφού», αλλά και o θαυμασμός του για τον Ντενγκ Χσιάο Πινγκ, θα μείνουν σίγουρα στη μνήμη του αναγνώστη. Απούσα από το βιβλίο είναι, όμως, η κριτική στον πρόεδρο Νίξον, παρά την παραδοχή του συγγραφέα ότι ο Ρίτσαρντ Νίξον χρησιμοποίησε την προσέγγιση με την Κίνα για να αποστρέψει την προσοχή της αμερικανικής κοινής γνώμης από τις αποτυχίες του στο Βιετνάμ. Παρότι ο Κίσινγκερ δεν εστιάζει στις πρόσφατες συζητήσεις του, για το τεράστιο ποσοστό αμερικανικού χρέους που κατέχει η Κίνα ή το πόσο μπορεί να επηρεάσει τον υπόλοιπο κόσμο, διαπιστώνει ότι ο πρόεδρος Χου Ζιντάο και ο πρωθυπουργός Ουέν Ζιαμπάο «ηγήθηκαν μιας χώρας που δεν νιώθει πλέον περιορισμένη στον ρόλο του μαθητευόμενου απέναντι στη δυτική τεχνολογία και στους θεσμούς της Δύσης, καθώς η κρίση του 2008 υπέσκαψε σοβαρά τον μύθο της δυτικής οικονομικής ευρωστίας».
Υποστηρίζοντας ότι μια σχέση συνεργασίας μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου είναι «επιτακτική για την παγκόσμια σταθερότητα και ειρήνη», ο Κίσινγκερ προειδοποιεί πως ενδεχόμενος Ψυχρός Πόλεμος μεταξύ των δύο χωρών «θα διέκοπτε την πρόοδο και στις δύο ακτές του Ειρηνικού για μία γενιά και θα διέσπειρε έριδες σε κάθε σημείο του κόσμου, πλήττοντας κρίσιμους τομείς, όπως ο περιορισμός των πυρηνικών όπλων, το περιβάλλον, η ενεργειακή ασφάλεια και η αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής». Αυτά...
