Γιατί ανεβαίνει η Wall Street
Η παγκόσμια ανάπτυξη είναι η πραγματική δύναμη του υποτιθέμενου «Trump effect»
Benn Steil και Benjamin Della Rocca
(Πηγή : http://foreignaffairs.gr)
«Ο λόγος για τον οποίο η χρηματιστηριακή μας αγορά είναι τόσο επιτυχημένη, είναι εξαιτίας μου», δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στους δημοσιογράφους τον περασμένο μήνα.
Δεν χωρά συζήτηση ότι οι αγορές ήταν δυναμικές από την εκλογή του πριν από δεκατρείς μήνες: Ο δείκτης S&P 500 αυξήθηκε κατά 28%. Έχει όμως δίκιο ο πρόεδρος να θεωρεί τον εαυτό του ως υπεύθυνο γι’ αυτό;
Μια ευρύτερη και πιο προσεκτική ματιά στους αριθμούς δείχνει ότι δεν έχει. Με τις εξαιρέσεις της μετεκλογικής πτώσης, που στην συνέχεια αντιστράφηκε, και της πρόσφατης ώθησης από την νομοθεσία των Ρεπουμπλικανών περί φορολογικών περικοπών, την οποία ο πρόεδρος απλώς υποστήριξε από το περιθώριο, οι αγορές δεν έκαναν τίποτε άλλο παρά να ανταμείψουν τις αμερικανικές μετοχές επειδή ακολούθησαν τα αποτελέσματα της παγκόσμιας ανάπτυξης .
Πως το ξέρουμε; Προκειμένου να εκτιμηθεί ο ρόλος του προέδρου στην αλλαγή των αποτιμήσεων των αμερικανικών εταιρειών, αναλύσαμε στατιστικά τις τιμές των μετοχών για να εξαγάγουμε τις προσδοκίες της αγοράς όσον αφορά τις προοπτικές των κερδών ανά τον κόσμο. Η σύγκριση των κινήσεων στις προσδοκίες των κερδών μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων εθνών, μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε σε ποιο βαθμό ξεχωρίζει η αγορά των ΗΠΑ. Αφού λογαριάσαμε τις παρατηρήσιμες διαφορές στους εξωγενείς παράγοντες που επηρεάζουν τις τιμές των μετοχών σε κάθε εθνική αγορά, όπως το κόστος του μετοχικού κεφαλαίου και των εταιρικών κερδών, βρήκαμε τα εξής.
Η IEG των ΗΠΑ σταθεροποιήθηκε τον Δεκέμβριο και, καθώς κατέστη σαφέστερο το γεγονός ότι η πολιτική ατζέντα του προέδρου καθυστερεί, άρχισε να μειώνεται στις αρχές του 2017. Οι δαπάνες για τις υποδομές δεν πήγαιναν πουθενά˙ οι σχέσεις του προέδρου με το Κογκρέσο χειροτέρευαν˙ υπήρξε η επικείμενη προοπτική ενός εμπορικού πολέμου με την Κίνα και με τους εταίρους της North American Free Trade Agreement (NAFTA). Έτσι, παρά τις αυξανόμενες τιμές των μετοχών, η IEG έπεφτε αρκετά σταθερά μέσα στο καλοκαίρι. Μέχρι τον Μάιο του τρέχοντος έτους, η μετεκλογική αύξηση της IEG στις ΗΠΑ δεν ήταν μεγαλύτερη από αυτή του υπόλοιπου αναπτυγμένου κόσμου. Δηλαδή, το «φαινόμενο Trump» στις τιμές των μετοχών ήταν ακριβώς μηδενικό: Η αγορά των ΗΠΑ υπό τον Trump δεν είχε κάνει τίποτα καλύτερο από τις ομόλογές της στο εξωτερικό. Οι επενδυτές αγάπησαν τις μετοχές του Καναδά, τις ευρωπαϊκές μετοχές και τις ιαπωνικές μετοχές εξίσου πολύ, παρόλο που οι πολιτικές ατζέντες υπό τις οποίες λειτουργούν οι εταιρείες αυτές είναι πολύ διαφορετικές από εκείνες των Ηνωμένων Πολιτειών.
Τον Οκτώβριο, ωστόσο, η IEG των ΗΠΑ γύρισε και πάλι προς τα πάνω, ενώ σταμάτησε αλλού. Ο λόγος; Φορολογικές περικοπές. Οι ηγέτες του Ρεπουμπλικανικού κόμματος αποκάλυψαν το «ενοποιημένο πλαίσιο» για την φορολογική μεταρρύθμιση στις 27 Σεπτεμβρίου, το κεντρικό στοιχείο της οποίας ήταν η μείωση του εταιρικού επιτοκίου από το 35% στο 20%. Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή για τους Τρόπους και τα Μέσα (House Committee on Ways and Means) εκτιμά ότι οι αλλαγές στον κώδικα εταιρικών φόρων θα μειώσουν τα ομοσπονδιακά έσοδα κατά 1 τρισεκατομμύριο δολάρια στην επόμενη δεκαετία. Αλλά η απώλεια του δημόσιου ταμείου είναι κέρδος για τους μετόχους˙ η αντίδραση της αγοράς δεν αποτέλεσε έκπληξη. Στις 28 Νοεμβρίου, ο μέσος όρος του βιομηχανικού δείκτη Dow Jones αυξήθηκε κατά 1% στα νέα ότι η Επιτροπή Προϋπολογισμού της Γερουσίας είχε εγκρίνει την πρόταση για μειώσεις φόρων.
Συνεπώς, ενώ το χάσμα των μετεκλογικών κερδών μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του υπόλοιπου ανεπτυγμένου κόσμου μειώθηκε από 0,35% τον Δεκέμβριο του 2016 σε σχεδόν μηδέν τον Ιούλιο, είναι σήμερα στο 0,27%. Ωστόσο, ο ρόλος του προέδρου στην φορολογική μεταρρύθμιση, όπως και στην υγειονομική περίθαλψη, ήταν να κάνει σαν ένα παιδί στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου, φωνάζοντας επανειλημμένα: «Ακόμα να φτάσουμε;». Η πολυαναμενόμενη οικονομική ανάλυση της μεταρρύθμισης από το Υπουργείο Οικονομικών, που δημοσιοποιήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου, δεν ήταν τίποτα περισσότερο από ένα μονοσέλιδο δελτίο τύπου που ανέφερε τις αυξήσεις των φορολογικών εσόδων που απορρέουν από την αμφισβητούμενη πρόβλεψη ανάπτυξης της τάξης του 2,9% για την επόμενη δεκαετία.
Αν όμως ο πρόεδρος επιθυμεί ακόμα να δείξει οικονομική ηγεσία, έχουμε μια πρόταση γι’ αυτόν. Μπορεί να κατευθύνει το Υπουργείο Οικονομικών να αντιμετωπίσει τις κατανεμητικές επιπτώσεις των περικοπών, οι οποίες είναι υπερβολικά στρεβλωμένες προς τα υπερπλούσιους, και τα ελλείμματα του προϋπολογισμού που θα προκύψουν εάν τα αναπόδεικτα αναπτυξιακά οφέλη δεν υλοποιηθούν πλήρως. Μπορεί επίσης να τερματίσει την ζημιογόνο εμμονή του στα διμερή εμπορικά ελλείμματα, τα οποία χαρακτηρίζει άσχημα ως ότι οι ΗΠΑ «χάνουν χρήματα». Αλλά δεν στοιχηματίζουμε γι’ αυτό.
* Ο BENN STEIL είναι διευθυντής Διεθνών Οικονομικών στο Council on Foreign Relations και συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο The Marshall Plan: Dawn of the Cold War (Simon & Schuster, 2018).
Ο BENJAMIN DELLA ROCCA είναι αναλυτής στο Council on Foreign Relations.
(Στην φωτογραφία : Μια οθόνη εμφανίζει τον δείκτη Dow Jones Industrial Average μετά το κλείσιμο του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης (NYSE) στις 30 Νοεμβρίου 2017. BRENDAN MCDERMID / REUTERS)
Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.
Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2017-12-15/why-stock-market-rising
