Αρχίζει το μεγάλο παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο;
Tου Σάββα Καλεντερίδη
(Πηγή : http://www.pontos-news.gr)
Ενώ είναι σε εξέλιξη οι τελευταίες πράξεις του γεωπολιτικού παιχνιδιού που παίζεται στη ΝΑ Ευρώπη από το 1991, οπότε και διαλύθηκε το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, και ενώ φαίνεται ότι τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το Ιράκ και τη Συρία τελειώνει και το φαινόμενο «Ισλαμικό Κράτος» στη μορφή που το γνωρίσαμε από το 2013, φαίνεται ότι βρισκόμαστε στην αρχή ενός «μεγάλου παιχνιδιού» στην Ανατολική Μεσόγειο.Για το Ιράκ και τη Συρία αφιερώσαμε δεκάδες άρθρα από αυτήν εδώ τη στήλη, ενώ για το γεωπολιτικό παιχνίδι της ΝΑ Ευρώπης, που έχει ως αποκορύφωμα για εμάς –κάτι σαν... κερασάκι στην τούρτα– το Σκοπιανό, αναφερόμαστε στο τελευταίο μας άρθρο για το 2017, που είναι το άρθρο της Κυριακής.
Μένει να κάνουμε μια συνοπτική αναφορά στο «μεγάλο παιχνίδι» της Αν. Μεσογείου, που φαίνεται να αρχίζει για τα καλά με τους πρώτους μήνες του 2018.
Όπως μας ενημερώνει το υπουργείο Εξωτερικών της Κύπρου, «Η Κυπριακή Δημοκρατία κήρυξε Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), με τη θέσπιση του περί της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και Υφαλοκρηπίδας Νόμου (64[Ι]/2004), τον οποίο κατέθεσε στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ως θεματοφύλακα της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982».
Και συνεχίζει: «Σύμφωνα με τον περί της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και Υφαλοκρηπίδας Νόμο (ο οποίος τροποποιήθηκε το 2014 [Ν.97(Ι)/2014]), το εξωτερικό όριο της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας ορίζεται σε απόσταση 200 ναυτικών μιλίων από τις γραμμές βάσης από τις οποίες μετράται το εύρος της χωρικής θάλασσας. Σε περίπτωση, όμως, που οποιοδήποτε τμήμα της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας υπερκαλύπτει τμήμα της ΑΟΖ οποιουδήποτε άλλου κράτους, του οποίου οι ακτές βρίσκονται απέναντι από αυτές της Κύπρου (όπως συμβαίνει στην Ανατολική Μεσόγειο), τα όρια της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της ΑΟΖ του άλλου κράτους, ορίζονται κατόπιν συμφωνίας μεταξύ τους. Ελλείψει δε συμφωνίας μεταξύ τους, τα όρια της ζώνης είναι η μέση γραμμή.
»Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει υπογράψει συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο (2003), το Λίβανο (2007) και το Ισραήλ (2010). Η οριοθέτηση που έγινε δυνάμει των συμφωνιών αυτών βασίζεται στη μέθοδο της μέσης γραμμής».
Αυτό είναι το ιστορικό της κήρυξης και της οριοθέτησης με τις γειτονικές χώρες.
Υπάρχουν πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες η Κύπρος διεξήγαγε συνομιλίες και με τη Συρία, για την οριοθέτηση της ΑΟΖ και με τη χώρα αυτή, για να μείνουν προς οριοθέτηση οι περιοχές με την Τουρκία και την Ελλάδα. Οι συνομιλίες δεν τελεσφόρησαν, πλην των άλλων και λόγω του πολέμου που ξέσπασε στη Συρία, την άνοιξη του 2011.
Μετά την οριοθέτηση η Κύπρος προχώρησε σε χάραξη οικοπέδων και σε τρεις γύρους αδειοδοτήσεων, υπογράφοντας συμφωνίες με ενεργειακούς γίγαντες, όπως η αμερικανοεβραϊκών συμφερόντων Noble Energy, η ισραηλινή DELEK, η ιταλική ENI, η γαλλική Total και η αμερικανική Exxon Mobil.
Ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα των μέχρι στιγμής γεωτρήσεων, καλό είναι να επικεντρωθούμε στη γεωπολιτική πτυχή των τεκταινομένων.
Κι αυτό γιατί η Κύπρος μέσω αυτών των συμφωνιών κατόρθωσε να «εμπλέξει» της χώρες από τις οποίες προέρχονται οι προαναφερθείσες εταιρείες σε ζητήματα που άπτονται των εναντίον της διεκδικήσεων και των απειλών της Τουρκίας, άρα της εθνικής ασφάλειας και άμυνας της Κύπρου.
Όταν η Τουρκία, διά στόματος Ερντογάν, Νταβούτογλου και λοιπών αξιωματούχων απείλησαν ότι θα χρησιμοποιήσουν στρατιωτική βία αν στηθεί εξέδρα στο πρώτο οικόπεδο, το 12, όπου το κοίτασμα «Αφροδίτη», ήλθε αντιμέτωπη με ξεκάθαρη δήλωση της τότε υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλαρι Κλίντον, η οποία είπε ότι οι ΗΠΑ θα προστατέψουν με κάθε τρόπο τα συμφέροντα αμερικανικών εταιρειών στην περιοχή.
Έτσι η εξέδρα στήθηκε και το χρονοδιάγραμμα προχωρά κανονικά, με την Τουρκία να έχει «καταπιεί» τις απειλές της.
Τώρα είμαστε στη δεύτερη φάση, με εμπλεκόμενες την Ιταλία και τη Γαλλία, και την Τουρκία να έχει αλλάξει τρόπο απειλών και αντί για στρατιωτικές ενέργειες, αφού είδε ότι τα πλοία ερευνών που αγόρασε («Μπαρμπαρός») και κατασκεύασε («Τουρκουάζ») δεν έχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, βάζει στο παιχνίδι πλοίο-εξέδρα γεωτρήσεων «Deepsea Metro 2», που αγόρασε από τη Νορβηγία, με το οποίο σκοπεύει πιο πολύ να εκβιάσει καταστάσεις παρά να δημιουργήσει τετελεσμένα.
Να σημειωθεί ότι χθες έφθασε στην κυπριακή ΑΟΖ το γεωτρύπανο «Saipem 12000» της ιταλογαλλικής κοινοπραξίας ENI-Total στο οικόπεδο 6 της κυπριακής ΑΟΖ, όπου αναμένεται να γίνουν οι ερευνητικές γεωτρήσεις. Το «Deepsea Metro 2» αναμένεται να πλεύσει στην κυπριακή ΑΟΖ πιθανόν τον ερχόμενο Φεβρουάριο.
Την πρωτοβουλία των κινήσεων την έχει η ελληνική πλευρά, αρκεί να χειριστεί το θέμα με μαεστρία και ψυχραιμία.
Πάντως, καλό είναι να συνυπολογίσουμε στην ανάλυσή μας και το γεγονός ότι ο σημερινός ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Ρεξ Τίλερσον, πριν αναλάβει τα καθήκοντά του ήταν πρόεδρος της Exxon Mobil, που εκτός από την Κύπρο δραστηριοποιείται και στην Ελλάδα!
