Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου 2017

Εύστοχος Αλ.Παπαχελάς για την αποτυχία της αμερικανικής ελίτ


Η αποτυχία της αμερικανικής ελίτ
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Το να βρίσκει κάποιος ένα άλλοθι για να εξηγήσει τις δικές του αποτυχίες είναι πάντοτε μια εύκολη, αλλά όχι υπεύθυνη λύση.
Η παραδοσιακή αμερικανική ελίτ κινδυνεύει να πέσει σε μια τέτοια παγίδα. Η ρωσική ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις των ΗΠΑ είναι ένα σοβαρό θέμα που διερευνάται και είναι βέβαιο ότι θα δοθούν απαντήσεις τους επόμενους μήνες. Δεν μπορεί όμως να κρύβεται μόνο ο Πούτιν πίσω από λάθη του αμερικανικού κατεστημένου, εντός και εκτός ΗΠΑ.
Η αμερικανική ελίτ «έχασε» ουσιαστικά την επικοινωνία με ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Δεν άκουγε τις αγωνίες του και δεν συνομιλούσε μαζί του. Εγκλωβίσθηκε στην τυραννία μιας αφόρητης πολιτικής ορθότητας, η οποία οδήγησε σε διαζύγιο με την... άλλη Αμερική. Ασφαλώς έπαιξαν ρόλο τα emails των Δημοκρατικών και τα κατευθυνόμενα social media. Μια δημοκρατία που είναι όμως τόσο ευάλωτη σε τέτοιες παρεμβάσεις έχει πρόβλημα, δικό της. Το γεγονός ότι εξέλεξε έναν πρόεδρο που τσαλαπατά θεσμούς και ιδεώδη δεκαετιών αντανακλά βαθύτερες δομικές αδυναμίες. Και να μην ήταν ο Τραμπ, κάποιος άλλος θα είχε εκφράσει την οργή και το αντισυστημικό ρεύμα.
Υπάρχουν ωστόσο και οι εξωτερικές αποτυχίες. Η Μόσχα έχει καταφέρει να επιβάλει τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στη Μέση Ανατολή. Το έκανε με τρόπο άγριο, αλλά μόνο έτσι παίζεται το παιχνίδι σε αυτή την περιοχή. Εδωσε το σήμα ότι στηρίζει με φανατισμό τους συμμάχους της, όπως στην περίπτωση της Συρίας, και έχει διευρύνει πολύ το στρατηγικό της αποτύπωμα. Αυτά συνέβησαν γιατί η Αμερική ήταν απούσα ή έκανε λάθος επιλογές. Η φύση όμως απεχθάνεται το κενό. Ο Πούτιν άρπαξε την ευκαιρία.
Είναι συνεπώς ώρα για περισυλλογή και αυτοκριτική. Οι ΗΠΑ πρέπει να αποφασίσουν τι ρόλο θα παίξουν στο παγκόσμιο σκηνικό, μέχρι πού αντέχουν τις παραδοσιακές τους μεταπολεμικές στρατηγικές υποχρεώσεις και ποιες περιοχές είναι ύψιστης προτεραιότητας γι’ αυτές. Η Κίνα ανεβαίνει ραγδαία, η Ρωσία δημιουργεί ευκαιρίες με ανορθόδοξο τρόπο, η Ευρώπη ψάχνεται. Ο Τραμπ πρεσβεύει μια εσωστρεφή αναδίπλωση, οι επιτελείς του το αντίθετο. Η εικόνα είναι θολή και η έκβαση ενός συνεχιζόμενου μπρα ντε φερ αβέβαιη.
Η προοδευτική αμερικανική ελίτ, όμως, πρέπει να σκύψει με λίγη ταπεινοφροσύνη και πολύ ρεαλισμό πάνω στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ. Καλές είναι οι δικαιολογίες, αλλά στο τέλος της ημέρας ήταν οι δικές της αδυναμίες και τα λάθη της που ανέδειξαν έναν Τραμπ πρόεδρο και έκαναν τον Πούτιν «μάγκα» παγκοσμίως.