Ενισχύεται το Ιράν, ανησυχεί το Ριάντ
ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Στις 17 Οκτωβρίου, ο ιρακινός στρατός ανακατέλαβε το Κιρκούκ, εκδιώκοντας τους Κούρδους μαχητές από την πλούσια σε πετρέλαια πόλη.
Οπως γρήγορα έγινε γνωστό, ο άνθρωπος που διηύθυνε επιτόπου την κεραυνοβόλο επιχείρηση δεν ήταν άλλος από τον Ιρανό υποστράτηγο Κασέμ Σολεϊμανί, διοικητή της επίλεκτης δύναμης Αλ Κουντς των Φρουρών της Επανάστασης. Υπό το πρόσταγμά του έδρασαν οι σιιτικές πολιτοφυλακές που έπαιξαν τον καθοριστικό ρόλο στην εκδίωξη των Κούρδων.
Την περασμένη Κυριακή, ο Σολεϊμανί ήταν εκείνος που διηύθυνε τις επίλεκτες δυνάμεις του στην τελική φάση των επιχειρήσεων για την εκδίωξη του Ισλαμικού Κράτους από το Αμπού Καμάλ, στα σύνορα Συρίας - Ιράκ. Ισραηλινά μέσα ανέφεραν ότι στη μάχη αυτή έχασε τον υπαρχηγό του, Χαραϊλάχ Σαμαντί. Τα ιρανικά μέσα δεν επιβεβαίωσαν, εξ όσων γνωρίζουμε, την είδηση, αναγνώρισαν όμως ότι αρκετοί Ιρανοί έπεσαν «μάρτυρες». Σε κάθε περίπτωση, το έπαθλο ήταν πολύτιμο: οι δύο σύμμαχοι, η κυβέρνηση Ασαντ και το Ιράν, διαθέτουν πλέον, μετά την πτώση του Αμπού Καμάλ, απευθείας γραμμή επικοινωνίας – έναν μεγάλο σιιτικό άξονα, που ξεκινάει από την Τεχεράνη, περνάει από τη Βαγδάτη, φτάνει στη Δαμασκό και καταλήγει στη Βηρυτό.
Προσέγγιση με Ισραήλ
Η ενίσχυση του σιιτικού Ιράν αποτελεί εφιάλτη για τη σουνιτική Σαουδική Αραβία. Προϊόν αυτής της σχεδόν υπαρξιακής ανησυχίας είναι η ανομολόγητη, παράταιρη σχέση ανάμεσα στη Σαουδική Αραβία και στο Ισραήλ, που αρχίζει να εκδηλώνεται και δημόσια. Στις 16 Νοεμβρίου, ο αρχηγός του ισραηλινού γενικού επιτελείου, αντιστράτηγος Γκάντι Αϊζενκότ, έδωσε συνέντευξη στη σαουδαραβική ιστοσελίδα Elaph, κάτι χωρίς προηγούμενο στην ιστορία των δύο κρατών. Ο Ισραηλινός αξιωματούχος υπερασπίστηκε ανοιχτά την προσέγγιση Ριάντ - Τελ Αβίβ με βάση την κοινή αντιπαλότητά τους με την Τεχεράνη.
Η ίδια ανησυχία εξηγεί τα απανωτά, αιφνιδιαστικά πλήγματα που επιχείρησε ο νέος ισχυρός άνδρας της σαουδαραβικής μοναρχίας, ο διάδοχος πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, εναντίον του Ιράν και των υποστηρικτών του: ενορχήστρωση της παραίτησης του Λιβανέζου πρωθυπουργού Σαάντ Χαρίρι με αιχμές κατά του Ιράν και της Χεζμπολάχ, πολεμική ρητορική με αφορμή εκτόξευση πυραύλου από την Υεμένη κατά του Ριάντ, καταγγελία του Ιράν από τον Αραβικό Σύνδεσμο με πρωτοβουλία της Σαουδικής Αραβίας.
Ο αναλυτής του Foreign Policy, Τζόναθαν Σπάιερ, παρομοίασε τον Σαουδάραβα πρίγκιπα με τον Μάικλ Κορλεόνε (Αλ Πατσίνο), που ξεπαστρεύει την αντίπαλη φατρία με αιφνιδιαστικές επιθέσεις στο φινάλε της θρυλικής ταινίας «Ο Νονός». Σημειώνει, ωστόσο, ότι στην περίπτωση αυτή τα πλήγματα του νεαρού διαδόχου δεν φαίνεται να βρίσκουν το στόχο τους. Ο Χαρίρι επέστρεψε στον Λίβανο, ύστερα από μεσολάβηση του Εμανουέλ Μακρόν, και ανέστειλε την παραίτησή του. Στο Ιράκ και στη Συρία οι δυνάμεις που υποστήριξε το Ριάντ γέννησαν τέρατα και ηττήθηκαν. Μια εικόνα που δεν μπορεί να ανατραπεί παρά μόνο αν αναμειχθούν άμεσα στις περιφερειακές κρίσεις οι ΗΠΑ ή το Ισραήλ, κάτι που δεν είναι καθόλου βέβαιο.
