Εκστρατεία κατά αντικαπνιστικών νόμων
Από την καπνοβιομηχανία, που εκμεταλλεύεται σκιώδη νομικά παράθυρα, με στόχο τις αγορές των αναπτυσσόμενων χωρών
The New York Times
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr/)
Εκστρατεία ανάσχεσης της αυστηρής αντικαπνιστικής νομοθεσίας, που έχουν ψηφίσει πολλά κράτη, έχει εγκαινιάσει η καπνοβιομηχανία, εκμεταλλευόμενη σκιώδη νομικά παράθυρα.
Η στρατηγική αυτή ενισχύεται, την ώρα που τα ποσοστά καπνιστών συρρικνώνονται στα πλούσια κράτη και οι εταιρείες καπνού αναζητούν νέες αγορές στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Η καπνοβιομηχανία προειδοποιεί έτσι πολλές χώρες, ότι η αντικαπνιστική τους νομοθεσία παραβιάζει κείμενες εμπορικές συμφωνίες και νόμους, απειλώντας με μακροχρόνιους και δαπανηρούς δικαστικούς αγώνες, παρότι ελάχιστες τέτοιες αγωγές έχουν φθάσει ενώπιον των δικαστηρίων,
Οι πολέμιοι του καπνίσματος, όμως, καταγγέλλουν ότι η τακτική αυτή αποτελεί κατάφωρο εκφοβισμό φτωχών κρατών, που παρεμποδίζονται να αντιμετωπίσουν την υγειονομική λαίλαπα του τσιγάρου. Την ίδια στιγμή, οι νομικές αυτές προσφυγές υποσκάπτουν τις προσπάθειες της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (WHO) και της Συμφωνίας Πλαίσιο για τον Ελεγχο του Καπνού, που στοχεύει στον περιορισμό της διαφήμισης και της πώλησης προϊόντων καπνού. Περισσότερες από 170 χώρες έχουν υπογράψει τη συμφωνία, από το 2005, ενώ πάνω από 5 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από το κάπνισμα.
Ανήσυχη για την αύξηση του καπνίσματος μεταξύ νέων γυναικών, η Ναμίμπια, στη ΝΔ Αφρική ψήφισε αντικαπνιστικό νόμο το 2010, για να δεχθεί πραγματικό βομβαρδισμό αυστηρών προειδοποιήσεων από καπνοβιομηχανίες, που υπογράμμιζαν ότι η νομοθεσία είναι αντίθετη με τις εμπορικές συμφωνίες της χώρας.
Τρία χρόνια αργότερα, ο φόβος για πολυδάπανες αγωγές, εμπόδισε την κυβέρνηση του Βιντχόεκ να εφαρμόσει τον νόμο.
Το ζήτημα αποκτά σήμερα ιδιαίτερη σημασία, καθώς οι ΗΠΑ ολοκληρώνουν γύρο εμπορικών συνομιλιών με 11 κράτη της Ασίας - Ειρηνικού, που θα αποτελέσουν πρότυπο για τους μελλοντικούς κανόνες του διεθνούς εμπορίου. Αξιωματούχοι της Ουάσιγκτον δηλώνουν ότι η νέα συνθήκη θα ενισχύει την προστασία της δημόσιας υγείας, καταδεικνύοντας τον καπνό ως σημαντικό υγειονομικό πρόβλημα.
Επικριτές της συμφωνίας επισημαίνουν, όμως, ότι η διατύπωσή της δεν εξασφαλίζει ασυλία στην αντικαπνιστική νομοθεσία, από κακόβουλες νομικές προσφυγές της καπνοβιομηχανίας. Στις αρχές του φθινοπώρου, 52 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ και 12 μέλη της γερουσίας εξέφρασαν την ανησυχία τους σε επιστολή προς την κυβέρνηση.
Η κατανάλωση καπνού έχει τετραπλασιαστεί στον αναπτυσσόμενο κόσμο μεταξύ 1970 και 2000, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ. Τη μεγαλύτερη αύξηση κατέγραψε η Κίνα, αν και σημαντική αύξηση σημείωσε το κάπνισμα και στην Αφρική, όπου τα ποσοστά καπνιζόντων ήταν παραδοσιακά χαμηλά.
Αποκάλυψη
Η επικεφαλής της WHO, δρ Μάργκαρετ Τσαν, αποκαλύπτει ότι προβεβλημένες δικαστικές προσφυγές καπνοβιομηχανιών εναντίον αντικαπνιστικών νόμων σε Ουρουγουάη, Νορβηγία και Αυστραλία αποτελούν συνειδητό σχέδιο εκφοβισμού κρατών, που προσπαθούν να περιορίσουν το κάπνισμα. «Ο λύκος δεν φορά πια προβιά προβάτου και μας δείχνει τα δόντια του», είπε χαρακτηριστικά η δρ Τσαν.
Στην Αφρική, τουλάχιστον τέσσερις χώρες (Ναμίμπια, Γκαμπόν, Τόγκο και Ουγκάντα), έχουν δεχθεί προειδοποιήσεις για νομικά κωλύματα στην αντικαπνιστική τους νομοθεσία. Η Ουρουγουάη παραδέχθηκε ότι θα ήταν αναγκασμένη να εγκαταλείψει την αντικαπνιστική της νομοθεσία, αναζητώντας εξωδικαστικό συμβιβασμό με τη Philip Morris, εάν το ίδρυμα του πρώην δημάρχου της Νέας Υόρκης, Μάικλ Μπλούμπεργκ, δεν είχε καλύψει τα δυσθεώρητα νομικά και δικαστικά έξοδα.
