Το Κόμμα τού Τσαγιού είναι ξεχωριστό - όχι όμως με τον τρόπο που εκείνο νομίζει
Michael Kazin
(Πηγή : http://foreignaffairs.gr)
Μέσα στον περήφανο πατριωτισμό του, το Tea Party (Κόμμα του Τσαγιού) δεν αποτελεί εξαίρεση - ή τουλάχιστον όχι με τον τρόπο που θέλει να πιστεύει το ίδιο. Η
θυμωμένη συντηρητική ομάδα, η οποία κατηγορεί τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα για καταπάτηση του συντάγματος και για στροφή των Ηνωμένων Πολιτειών προς έναν «ευρωπαϊκού στυλ» σοσιαλισμό, αποτελεί την επιτομή μιας ελευθεριακής κατεύθυνσης σκέψης και δράσης με βαθιές ρίζες στο παρελθόν τής χώρας. Το ίδιο προειδοποιητικό καμπανάκι - ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες χρειάζονται προστασία από ένα κράτος Λεβιάθαν που είναι δήθεν ξένο προς τις κορυφαίες αξίες οι οποίες κληροδοτήθηκαν από τους Ιδρυτές Πατέρες – είχε κρούσει και ο Σύνδεσμος Ελευθερίας το 1930, η John Birch Society το 1950 και 1960, καθώς και η Χριστιανική Δεξιά από τη δεκαετία του 1970 μέχρι σήμερα. Οι απλοί ακτιβιστές οι οποίοι αγκάλιασαν αυτό το πιστεύω προώθησαν τον Μπάρυ Γκολντγουότερ στο προεδρικό χρίσμα για τους Δημοκρατικούς το 1964, και τον Ρόναλντ Ρήγκαν στον Λευκό Οίκο το 1980.
Αλλά αν αφαιρέσει κανείς τα αποικιακά κοστούμια εποχής και τις σημαίες με το σύνθημα «Μην πατάς πάνω μου» [σύνθημα της αμερικανικής επανάστασης της ανεξαρτησίας], το Tea Party δεν διαφέρει πολύ από τις πολιτικές συγκεντρώσεις οι οποίες διοργανώνονται από κόμματα στην άλλη μεριά τού Ατλαντικού. Η αμφισβήτηση των φόρων, οι κανονισμοί για τις εταιρείες, μια ισχυρή κεντρική κυβέρνηση, τα ακριβά συστήματα κοινωνικής πρόνοιας, καθώς και οι πρόσφατοι μετανάστες (κυρίως Μουσουλμάνοι), είναι κεντρικής σημασίας για τις προγραμματικές πλατφόρμες, μεταξύ άλλων, τού Κόμματος για την Ελευθερία στην Ολλανδία, του Κόμματος της Ανεξαρτησίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, και της Λέγκας τού Βορρά στην Ιταλία. Μέχρι πρόσφατα, το Εθνικό Μέτωπο στην Γαλλία υιοθετούσε επίσης την ατζέντα περί ελεύθερης αγοράς, και συμμεριζόταν, βεβαίως, την αντιμεταναστευτική θέρμη των ομολόγων του. Όλα αυτά τα κόμματα απαιτούν μια επιστροφή στις υποτιθέμενες παραδοσιακές πολιτιστικές αξίες - και την φυλετική δημογραφία - των πατρίδων τους. Βλέπουν την Ευρωπαϊκή Ένωση με τον ίδιο τρόπο που το Tea Party αντιμετωπίζει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση: ως μια τυραννική γραφειοκρατία που αφαιρεί από τους απλούς ανθρώπους τις ελευθερίες τους.
Τα περισσότερα από τα δεξιά κόμματα στην Ευρώπη είναι προγενέστερα του Tea Party, αλλά παρακινούνται από τον ίδιο μεγάλο φόβο: ότι ένα κράτος που διοικείται από μια κοσμοπολίτικη ελίτ φορολογεί τους γηγενείς πολίτες με τα μεσαία εισοδήματα για να βοηθήσει έναν τεμπέλικο, ανήθικο συρφετό ο οποίος δεν νιώθει καμία αγάπη για το έθνος που τον φροντίζει. Όπως το θέτει το πρόγραμμα [1] του Κόμματος της Ανεξαρτησίας, «η διάσωση του βρετανικού λαού εξαρτάται από την αποχώρηση από την Ε.Ε., ώστε να ξανακερδίσουμε την αυτοδιοικούμενη δημοκρατία μας, επιτρέποντας έτσι την ανακούφιση των επιχειρήσεων από τις ρυθμίσεις που τις συντρίβουν και των λιγότερο ευκατάστατων από το βάρος των φόρων, σταματώντας την πλημμυρίδα των μεταναστών και απελευθερώνοντας τις επιχειρήσεις».
Στην πραγματικότητα, αυτό που διακρίνει το Tea Party από τους Ευρωπαίους ομοϊδεάτες του δεν είναι το πρόγραμμά του, αλλά ο βαθμός επιρροής που έχει καταφέρει να αποκτήσει. Σε αντίθεση με τα λαϊκιστικά κόμματα στην Ευρώπη, το Tea Party έχει με το μέρος του την δομή τού πολιτικού συστήματος της χώρας του. Στις Ηνωμένες Πολιτείες υπάρχουν μόνο δύο κόμματα που έχουν σημασία, και μια καλά οργανωμένη ομάδα ένθερμων ιδεολόγων μπορεί να αποκτήσει μεγάλη επιρροή αν συνδεθεί με ένα από αυτά.
Η ομάδα αυτή δεν χρειάζεται να κερδίσει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων. Αρκεί απλά να κάνει μια επιτυχημένη εκστρατεία υπέρ ενός ικανού αριθμού υποψηφίων για το Κογκρέσο, ή αλλιώς να αποδείξει την ικανότητά της να επικρατεί έναντι ορισμένων βουλευτών στο κόμμα της, τις απόψεις των οποίων απεχθάνεται. Σχεδόν όλες οι περιοχές με ένα ισχυρό Tea Party είναι προπύργια των Ρεπουμπλικανών, κάτι που επιτρέπει στην επαναστατική ομάδα να καταγράφει περισσότερες νίκες από ό,τι αν προσπαθούσε να προσελκύσει αναποφάσιστους ή Δημοκρατικούς ψηφοφόρους.
Αντίθετα, σχεδόν όλα τα κράτη στην δυτική και κεντρική Ευρώπη έχουν ένα κοινοβουλευτικό σύστημα με πολλά κόμματα. Θεωρητικά, τα συστήματα αυτά πρέπει να επιτρέπουν στα δεξιά κόμματα με μεγάλη εκλογική βάση να ελέγχουν την ισορροπία δυνάμεων. Αλλά, τα περισσότερα έχουν δυσκολία να εκλέξουν αρκετές έδρες στα εθνικά τους κοινοβούλια ώστε να απειλήσουν την κυριαρχία των πιο καθιερωμένων και μετριοπαθών αντιπάλων τους. Ακόμα και όταν καταφέρνουν να μπουν στο κοινοβούλιο, σπανίως είναι κάτι περισσότερο από μικροί εταίροι σε κυβερνητικούς συνασπισμούς που έχουν δεσμευτεί για την παραμονή στην Ε.Ε., για την διατήρηση ενός κράτους πρόνοιας, και για μια σχετικά ανεκτική πολιτική απέναντι στους μετανάστες.
Το αποτέλεσμα είναι ότι, στην Ευρώπη, τα κέρδη τής λαϊκής υποστήριξης στη λαϊκιστική δεξιά σπάνια μεταφράζονται σε δύναμη για την θέσπιση ή την απόρριψη νόμων. Ας δούμε το παράδειγμα του Εθνικού Μετώπου τής Γαλλίας, το οποίο είναι σήμερα στην Ευρώπη ένα από τα πιο δημοφιλή αντισυστημικά κόμματα της Δεξιάς. Σύμφωνα με μια πρόσφατη δημοσκόπηση, το Εθνικό Μέτωπο θα πάρει 24% στις εκλογές τού επόμενου έτους για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ένα σχετικά αδύναμο νομοθετικό Σώμα το οποίο, κατά ειρωνεία τής τύχης, το Μέτωπο θα προτιμούσε να καταργήσει. Αλλά, το εθνικό εκλογικό σύστημα των δύο γύρων στην Γαλλία εμποδίζει το Μέτωπο από το να καταλάβει στην Εθνοσυνέλευση όσες έδρες μπορεί να επιτρέπει η δημοτικότητά του. Αρκετοί από τους υποψηφίους του προηγούνται στον πρώτο γύρο, στον οποίο κατεβαίνουν με ψηφοδέλτιο όλα τα μεγάλα και μικρά κόμματα. Αλλά, στον δεύτερο γύρο που περιλαμβάνει μόνο δύο υποψήφιους, οι ψηφοφόροι τής αριστεράς και της συστημικής δεξιάς συνήθως συνασπίζονται για να υποστηρίξουν τον ένα υποψήφιο που αντιτίθεται στο Εθνικό Μέτωπο. Στις βουλευτικές εκλογές τού περασμένου έτους στην Γαλλία, το Μέτωπο κέρδισε μόλις δύο έδρες στην Εθνοσυνέλευση των 577 εδρών. Και αυτές ήταν οι μόνες θέσεις που το κόμμα έχει κερδίσει στα δεκαπέντε χρόνια που συμμετέχει σε εκλογές.
Ας συγκρίνει κανείς αυτό το απογοητευτικό αποτέλεσμα με το υψηλό, αν και τώρα αμφισβητούμενο, κύρος τού Tea Party. Σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση [2], η οποία πραγματοποιήθηκε λίγο πριν από την παύση τής λειτουργίας τής κυβέρνησης, το 22% των Αμερικανών θεωρούσαν τους εαυτούς τους υποστηρικτές αυτής τής λαϊκιστικής συντηρητικής ομάδας, κάτι που συνιστά μια μικρή υποχώρηση από το 2011. Αλλά, η επιρροή που ασκεί ξεπερνά σε κάθε περίπτωση οτιδήποτε έχει καταφέρει να επιτύχει το Εθνικό Μέτωπο από την ίδρυσή του, το 1972. Τα περίπου 50 μέλη τής φράξιας τού Tea Party ανάγκασαν τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο Τζον Μπένερ να προκαλέσει μια σημαντική κυβερνητική κρίση, αρνούμενος να συμφωνήσει στην αύξηση του ανώτατου ορίου τού εθνικού χρέους. Στη Γερουσία, ο αγαπημένος γερουσιαστής τού Tea Party, Τεντ Κρουζ, έγινε πολιτική διασημότητα κωλυσιεργώντας. Λίγοι Ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί είναι πρόθυμοι να επικρίνουν την σκληρή δεξιά παράταξη, επειδή γνωρίζουν ότι αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη, πιο αφοσιωμένη και πιο δραστήρια ομάδα τού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Σύμφωνα με μια πρόσφατη δημοσκόπηση του Pew [3], σχεδόν το ήμισυ του συνόλου των σταθερών Ρεπουμπλικάνων ψηφοφόρων ταυτίζονται με το Tea Party.
Κατά ειρωνικό τρόπο, το Tea Party μοιάζει αμφίθυμο σχετικά με την δική του ισχύ. Οι ακτιβιστές αρέσκονται να γκρινιάζουν για τους διεφθαρμένους και δειλούς πολιτικούς. Αλλά, αν έφευγαν μαζικά από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, το μόνο που θα κατάφερναν θα ήταν ότι οι Δημοκρατικοί θα ήλεγχαν και τα δύο σώματα του Κογκρέσου. «Ζήτω η διαφορά!», μπορεί να έλεγαν οι υποστηρικτές τού Tea Party, αν δεν είχαν την τάση να είναι δύσπιστοι με οποιονδήποτε μιλάει «σοσιαλιστική» γλώσσα.
Από την άλλη πλευρά, οι ζηλωτές τής βάσης τής αμερικανικής Δεξιάς δεν έχουν ακόμη αντιληφθεί ότι μαζί με τη μεγάλη επιρροή έρχεται και η μεγάλη ευθύνη. Στον απόηχο της αποτυχίας τους να σταματήσουν το Obamacare, οι πιο πραγματιστές βουλευτές τού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος ελπίζουν ότι το Tea Party θα ασχοληθεί με το να βάζει πούδρα στις περούκες του και να λαδώνει τα μουσκέτα του, και ότι θα αφήσει τα της διακυβέρνησης σε άλλους.
Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc. All rights reserved.
Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/140182/michael-kazin/american-une...
Σύνδεσμοι:
[1] http://www.ukip.org/issues/policy-pages/what-we-stand-for
[2] http://www.gallup.com/poll/147635/tea-party-movement.aspx
[3] http://www.newrepublic.com/article/115189/gop-cant-survive-without-tea-p...
