To Δημόσιο παραμένει ο καλύτερος εργοδότης
Οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα για τους νέους είναι 30% χαμηλότεροι
Του Λεωνίδα Στεργίου
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr/)
Η σύγκριση των μισθών μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα αποκαλύπτει ότι οι στρεβλώσεις παραμένουν ύστερα από δύο Μνημόνια και περικοπές άνω των 40 δισ. ευρώ σε μία τριετία.
Η σύγκριση καταλήγει πάλι εις βάρος των υπαλλήλων του ιδιωτικού τομέα, επιβεβαιώνοντας για μία ακόμη φορά ότι το «μάρμαρο» της κρίσης και των Μνημονίων έχει πληρωθεί από το παραγωγικό μέρος της ελληνικής οικονομίας. Εξάλλου, αυτό φαίνεται και από την πλειονότητα του 1,5 εκατ. ανέργων, που προέρχεται κατά κύριο λόγω από τον ιδιωτικό τομέα (συμπεριλαμβανομένων αγροτών, αυτοαπασχολουμένων και επιχειρηματιών). Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί και το υψηλό μη μισθολογικό κόστος (εισφορές) που επιβαρύνει περισσότερο τους Ελληνες επιχειρηματίες σε σχέση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, εντείνοντας έτσι την ανεργία στον ιδιωτικό τομέα, τη «μαύρη» εργασία, την εισφοροδιαφυγή, τη μείωση των ιδιωτικών επενδύσεων και ανακόπτει την ανταγωνιστικότητα.
Διαφορά μισθών
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνέκρινε τους μισθούς στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα στις χώρες της Ευρωζώνης. Από τη σύγκριση προκύπτει ότι η Ελλάδα διατηρεί τη μεγαλύτερη διαφορά στους μισθούς. Ωστόσο, δεν είναι η μόνη χώρα που αμείβει τους δημοσίους υπαλλήλους περισσότερο από τους ιδιωτικούς. Σε αυτές τις χώρες περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και η Γερμανία! Στην Ελλάδα οι μισθοί του Δημοσίου έφταναν να είναι κατά 50% υψηλότεροι από αυτούς του ιδιωτικού τομέα το 2006. Οι διαφορές αυτές έπεσαν στο 40% το 2010 (με μέση τιμή το 8,3%) και στη συνέχεια αυξάνεται με την επικύρωση του ενιαίου μισθολογίου στο Δημόσιο και την περικοπή κατά 22%-32% των βασικών μισθών στον ιδιωτικό τομέα το 2012. Ετσι, η διαφορά στους βασικούς μισθούς της υποχρεωτικής και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αυξήθηκε κοντά στο 30%, φτάνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις αρκετά υψηλότερα -έως το 58%! Σημειώνεται ότι η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξετάζει τα στοιχεία από το 2006 μέχρι το 2010. Η σύγκριση της τελευταίας τριετίας γίνεται με βάση το ενιαίο μισθολόγιο στο Δημόσιο και με στοιχεία του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ.
Παραδείγματα: Στις αρχές του 2012 ο βασικός μισθός (μεικτές αποδοχές) για τον άγαμο χωρίς προϋπηρεσία ιδιωτικό υπάλληλο ήταν 751,39 ευρώ. Δηλαδή λίγο χαμηλότερα απ’ ό,τι ο αντίστοιχος εισαγωγικός μισθός στο Δημόσιο με βάση το ενιαίο μισθολόγιο (780 ευρώ). Στη συνέχεια, ήρθε μείωση 22% για τους άνω των 25 ετών και 32% για τους νεότερους. Ετσι, ο βασικός μισθός έπεσε στα 586,08 ευρώ και 510,95 ευρώ αντίστοιχα. Η σύγκριση γίνεται πάντα μεταξύ μεικτών αποδοχών χωρίς επιδόματα. Η διαφορά, δηλαδή, από το 2012 αυξάνεται στο 33% και 52%, αντίστοιχα, για τους νέους.
Ενα άλλο παράδειγμα είναι το εξής: Ο άγαμος ιδιωτικός υπάλληλος με τρεις τριετίες λαμβάνει 761,90 ευρώ και ο αντίστοιχος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο Δημόσιο λαμβάνει γύρω στα 1.000 ευρώ τον μήνα.
Βέβαια, η σύγκριση μισθών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα δεν είναι πάντα εφικτή. Και αυτό για τρεις κυρίως λόγους:
Πρώτον, στον ιδιωτικό τομέα θεωρητικά δεν υπάρχει ανώτατο όριο αποδοχών, ενώ στο Δημόσιο έχουν τεθεί τα 2.409 ευρώ τον μήνα.
Δεύτερον, η μισθολογική εξέλιξη στο Δημόσιο εξαρτάται από τη βαθμίδα της εκπαίδευσης και το μισθολογικό κλιμάκιο που μεταβάλλεται με διετίες ή τριετίες. Για παράδειγμα, ένας υπάλληλος υποχρεωτικής εκπαίδευσης χωρίς προϋπηρεσία γνωρίζει ότι θα εισέλθει με τον μισθό του πρώτου κλιμακίου στην κατηγορία του, δηλαδή με 780 ευρώ. Αντίθετα, ένας πτυχιούχος χωρίς προϋπηρεσία στον ιδιωτικό τομέα θα εισέλθει με τον βασικό μισθό των 586 ευρώ. Στο Δημόσιο θα έπαιρνε γύρω στα 1.000-1.100 ευρώ.
Τρίτον, στον ιδιωτικό τομέα παραμένουν οι 14 μισθοί (για όσους πληρώνονται), ενώ στο Δημόσιο υπάρχουν 12 καταβολές τον χρόνο. Ωστόσο, η διαφορά δεν καλύπτεται.
Μισθολογικό χάσμα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι δημόσιοι υπάλληλοι πληρώνονται γενικώς καλύτερα απ’ ό,τι οι ιδιωτικοί και σε άλλες χώρες, πλην Ελλάδος, όπως Αυστρία, Βέλγιο, Κύπρος, Γερμανία, Ισπανία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Πορτογαλία και Σλοβενία. Στις υπόλοιπες χώρες συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.
Η Κομισιόν στην έκθεσή της επιβεβαιώνει στρεβλώσεις δεκαετιών, που δυστυχώς παραμένουν μέχρι σήμερα. Για παράδειγμα, αναφέρονται οι εξής περιπτώσεις:
1. Τα χαμηλότερα στελέχη στην ιεραρχία αμείβονται καλύτερα στο Δημόσιο απ’ ό,τι στον ιδιωτικό τομέα. Η διαφορά αυτή το 2010 ήταν 39,4% και μετά τις περικοπές στον ιδιωτικό τομέα το 2012 έχει αυξηθεί.
2. Οσο λιγότερα προσόντα διαθέτει ο υπάλληλος, τόσο μεγαλύτερη η διαφορά σε σχέση με τον ιδιωτικό υπάλληλο (εννοείται ότι ο δημόσιος υπάλληλος αμείβεται καλύτερα). Η διαφορά μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα είναι γύρω στο 25%-30%.
3. Οσο ο δημόσιος υπάλληλος αποκτά προσόντα και ανεβαίνει στην ιεραρχία, τόσο συγκλίνει με τις αμοιβές του ιδιωτικού. Και αν καταλήξει σε πολύ υψηλές θέσεις, τότε βρίσκεται μισθολογικά κάτω από τα επίπεδα του ιδιωτικού τομέα... Αν αποκτήσει και ευθύνες, τότε θα λαμβάνει ακόμη λιγότερα απ’ ό,τι στον ιδιωτικό τομέα. Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2010 δείχνουν ότι η διαφορά στους μάνατζερ είναι κοντά στο 40% και στους τεχνοκράτες περίπου στο 10% (υπέρ του ιδιωτικού τομέα).
Μείωση εισοδήματος
Και όλα αυτά σε μία τριετία κατά την οποία το μέσο εισόδημα έχει μειωθεί κατά 26,4%. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το μέσο εισόδημα το 2011 έπεσε στα 15.729 ευρώ τον χρόνο από 20.458 ευρώ το 2010. Σήμερα βρίσκεται κάτω από τις 15.000 ευρώ, όταν ο νόμος για την αναδιάρθρωση στις ΔΕΚΟ προβλέπει ότι η μέση μισθολογική δαπάνη θα πρέπει να είναι 22.800 ευρώ (1.900 ευρώ τον μήνα).
Εισφορές και φόροι
Εάν μάλιστα ληφθούν υπόψη φόροι και εισφορές, το πραγματικό εισόδημα είναι ακόμη χαμηλότερο. Σύμφωνα με τα ευρήματα πρόσφατης έκθεσης της Κομισιόν, η φορολογική επιβάρυνση στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 3,9% το 2012 σε σχέση με το 2011, όταν κατά μέσον όρο στην Ε.Ε. των 27 κρατών-μελών η αντίστοιχη αύξηση ήταν της τάξεως του 0,3%. Πέρυσι, η συνολική φορολογική επιβάρυνση διαμορφώθηκε στο 41,9% του εργατικού κόστους, πραγματοποιώντας ρεκόρ. Από το ποσοστό αυτό:
- Το 22,2% αφορά τις εισφορές που καταβάλλουν οι εργοδότες.
- Το 12,8% αφορά τις εισφορές των εργαζομένων.
- Το 6,9% αφορά τη φορολογία εισοδήματος.
Επομένως, από τα 15.000 ευρώ τον χρόνο θα πρέπει να αφαιρεθούν φόροι και εισφορές, εξαφανίζοντας περίπου το 1/3 των ονομαστικών αποδοχών. Αυτό είναι το ίδιο επίπονο για τους δημοσίους και ιδιωτικούς υπαλλήλους, αλλά όχι το ίδιο για τον εργοδότη-Δημόσιο και τον ιδιώτη-εργοδότη.
Ανεργία
Η τραγικότερη ίσως εξέλιξη της τελευταίας τριετίας στον ιδιωτικό τομέα είναι η στρατιά περίπου 1 εκατ. νέων ανέργων. Aπό το Δημόσιο την τελευταία διετία έχουν αποχωρήσει συνολικά –και με συνταξιοδοτήσεις– 100.000 άτομα.
