Το πρώτο ρήγμα στο εσωτερικό του ΑΚΡ;
Του Ιωάννη Ν. Γρηγοριάδη
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr/)
Δεν περνά πλέον εβδομάδα στην Τουρκία χωρίς δηλώσεις του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σχετικά με θέματα που διχάζουν την τουρκική κοινωνία.
Οι νέες δηλώσεις Ερντογάν σχετικά με την πρόθεση της τουρκικής κυβερνήσεως να λάβει νομοθετικές πρωτοβουλίες, για να αποτρέψει τη συγκατοίκηση φοιτητών και φοιτητριών, όχι μόνο στις πανεπιστημιακές εστίες, αλλά και σε ιδιωτικές κατοικίες, προκάλεσαν -όπως ήταν αναμενόμενο- αναστάτωση στο κοσμικό τμήμα της τουρκικής κοινωνίας.
Αυτό που δεν ήταν αναμενόμενο ήταν μια κυβερνητική κρίση με πρωταγωνιστή τον αντιπρόεδρο της τουρκικής κυβερνήσεως, κυβερνητικό εκπρόσωπο και εκ των ιδρυτικών στελεχών του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Αναπτύξεως (ΑΚΡ) Μπουλέντ Αρίντς.
Αφορμή υπήρξαν οι δηλώσεις του Τούρκου πρωθυπουργού, ο οποίος, αφού άκουσε τον κ. Αρίντς να διαψεύδει κατηγορηματικώς τις πληροφορίες ότι σε κλειστή κομματική σύσκεψη ο κ. Ερντογάν είχε υποστηρίξει τη νομοθετική απαγόρευση συγκατοικήσεως φοιτητών και φοιτητριών, επιβεβαίωσε την επομένη τους ισχυρισμούς υπερθεματίζοντας υπέρ της απαγορεύσεως. Με μια ασυνήθιστη δήλωση στο τουρκικό κρατικό κανάλι TRT, ο κ. Αρίντς δήλωσε ότι δεν προτίθεται να μετατραπεί σε «σάκο του μποξ», υπογράμμισε δε ότι «διαθέτει ειδικό βάρος στην κυβέρνηση» και ότι «ο πρωθυπουργός είναι υπεύθυνος να άρει την παρεξήγηση». Αυτή δεν ήταν η πρώτη δημόσια διάσταση δηλώσεων μεταξύ Ερντογάν και Αρίντς.
Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διαδηλώσεων στο πάρκο Γκεζί, ο κ. Αρίντς είχε υπαινιχθεί ότι ο κ. Ερντογάν θα μπορούσε να ζητήσει συγγνώμη από τους διαδηλωτές για τη δυσανάλογη χρήση βίας από την αστυνομία.
Επιστρέφοντας από το εξωτερικό ο κ. Ερντογάν, αντί συγγνώμης, κάλυψε πλήρως την αστυνομία και κατηγόρησε τους διαδηλωτές ως υποκινουμένους από ξένα κέντρα.
Η σύγκρουση Ερντογάν - Αρίντς αναδεικνύει τα όρια ανοχής των ιστορικών στελεχών του ΑΚΡ στην απόπειρα Ερντογάν να ελέγξει πλήρως τον κομματικό μηχανισμό, να υπαγορεύσει τις εσωκομματικές εξελίξεις αλλά και την πολιτική ατζέντα ενόψει των κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων του 2014.
Η πολιτική κοινωνικής πολώσεως που συστηματικώς προωθεί ο Τούρκος πρωθυπουργός δεν τυγχάνει της εγκρίσεως πολλών στελεχών της ιστορικής ηγετικής ομάδος του ΑΚΡ, η οποία συμπεριλαμβάνει και τον πρόεδρο κ. Αμπντουλάχ Γκιουλ.
Θεωρούν ότι ο κ. Ερντογάν διακινδυνεύει την κοινωνική συνοχή και οικονομική σταθερότητα της Τουρκίας στον βωμό της προσωπικής του εκλογικής στρατηγικής και απόλυτης κατισχύσεως στο εσωτερικό του κόμματος.
Τα τελευταία χρόνια είναι σαφής η ανάδειξη μιας νέας ηγετικής ομάδος περί τον Τούρκο πρωθυπουργό. Πρόσωπα ετερόφωτα, χωρίς ρίζες στο πολιτικό Ισλάμ και στον κομματικό μηχανισμό, αποτελούν προνομιακούς συνομιλητές του Τούρκου πρωθυπουργού.
Σε αυτό το περιβάλλον, ιστορικά στελέχη του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Αναπτύξεως (ΑΚΡ), όπως ο κ. Αρίντς, δείχνουν να περισσεύουν. Πολύ περισσότερο, όταν ο Τούρκος πρωθυπουργός σχεδιάζει τη μετάβασή του στην προεδρία με την ανάδειξη στην πρωθυπουργία της χώρας ενός στελέχους της απολύτου εμπιστοσύνης και πλήρως εξαρτημένου από αυτόν.
Τα παραπάνω δεν σημαίνουν βεβαίως ότι αυτήν τη στιγμή τίθεται ζήτημα ηγεσίας. Καθιστούν, ωστόσο, σαφές ότι η απόπειρα μετατροπής του ΑΚΡ σε προσωπικό φέουδο του κ. Ερντογάν θα συναντήσει σθεναρή αντίδραση.
Αν και τούτο δεν αρκεί από μόνο του να προκαλέσει δραματικές αλλαγές, υπογραμμίζει ότι ο αυταρχισμός Ερντογάν μπορεί να ανοίξει τον δρόμο σε ριζικές ανακατατάξεις του πολιτικού σκηνικού στην Τουρκία. Σύμφωνα με δήλωση του κ. Γκιουλ, που προσφάτως είδε το φως της δημοσιότητος, «ο δρόμος της Τουρκίας είναι σαφής· αν προκύψει πρόβλημα, θα αλλάξει η ατμομηχανή της». Ο νοών νοείτω....
* Ο κ. Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης είναι επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ.
