Ο Γουάνγκ στον πόλεμο κατά της διαφθοράς
Tου David Ignatius αρθρογράφου της Washington Post
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
Ποιος θα κάνει τη δυσκολότερη δουλειά του κόσμου το 2013; Υπάρχουν πολλοί υποψήφιοι γι’ αυτόν το ρόλο, αλλά εγώ θα έδινα το βραβείο στον Κινέζο αντιπρόεδρο Γουάνγκ Κισάν, ο οποίος μόλις ανέλαβε το υπεράνθρωπο έργο καταπολέμησης της διαφθοράς.
Οι παρατηρητές των τεκταινομένων στην Κίνα θεωρούν τον Γουάνγκ κρίσιμο στέλεχος της νέας κυβέρνησης υπό τον Σι Τζινπίνγκ. Ως επικεφαλής της Κεντρικής Πειθαρχικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος, θα πρέπει να τρίξει τα δόντια σταματώντας το «πάρτι» προτού αυτό γονατίσει την Κίνα. Ο Γουάνγκ είναι γνωστός με το παρατσούκλι «ο αρχηγός της πυροσβεστικής», το οποίο απέκτησε μετά τις επεμβάσεις του στην ασιατική χρηματοπιστωτική κρίση το 1997 και στην επιδημία SARS το 2003. Ο Γουάνγκ ήταν το πρώτο μέλος του νέου Πολιτικού Γραφείου που συναντήθηκε με τον Αμερικανό πρόεδρο Ομπάμα, στις 20 Δεκεμβρίου, στον Λευκό Οίκο. Επισήμως ο Γουάνγκ βρισκόταν στις ΗΠΑ για εμπορικές συνομιλίες, ως επικεφαλής της κοινής σινοαμερικανικής επιτροπής εμπορίου.
Η αποστολή του είναι να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη κινεζική αδυναμία. Στην Κίνα, 80 εκατ. μέλη του κομμουνιστικού κόμματος διαγκωνίζονται για 40.000 σημαντικά τοπικά αξιώματα. Ειδικοί υποστηρίζουν ότι η αγοραπωλησία των αξιωμάτων αυτών είναι πλέον υπόθεση ρουτίνας. Οι κάτοχοί τους, που συχνά ξοδεύουν τεράστια ποσά προκειμένου να τα αποκτήσουν, εισπράττουν μίζες από τις συναλλαγές των υφισταμένων τους και από τις τοπικές επιχειρήσεις.
Η διαφθορά δεν περιορίζεται στην πολιτική. Τα ανώτατα στρατιωτικά αξιώματα επίσης εξαγοράζονται και οι πλειοδότες εισπράττουν μίζες εκατομμυρίων. Ειδικοί εκτιμούν πως ένας ταξίαρχος μπορεί να λάβει έως και 10 εκατ. δολάρια από δώρα και ειδικές συμφωνίες, ενώ ένας στρατηγός 50 εκατ. δολάρια ή και παραπάνω.
Η ανεξέλεγκτη διαφθορά τρομάζει τη νέα κινεζική ηγεσία, που συνειδητοποιεί την κλιμακούμενη οργή που προκαλούν στην κοινή γνώμη οι βρώμικες συμφωνίες. Ομως ο Σι και πολλά άλλα ηγετικά στελέχη είναι γνωστοί ως «πρίγκιπες» επειδή οι οικογένειές τους πλούτισαν χάρη στην εγγύτητά τους προς την εξουσία. Θέλουν μεν να καθαρίσουν τους στάβλους, αλλά όχι να τους κάψουν.
Τον Νοέμβριο, στην πρώτη του ομιλία ως αρχηγός του κόμματος, ο Σι διατύπωσε την εξής αυστηρή προειδοποίηση: «Αν η διαφθορά διαδοθεί περισσότερο θα απειλήσει το κόμμα και το κράτος» είπε, αναφερόμενος σε «σοβαρά πειθαρχικά αδικήματα» και «πράξεις εξαιρετικά κακοήθεις και πολιτικά καταστροφικές, που έχουν συγκλονίσει βαθύτατα τον λαό». Ο νέος ηγέτης περιέγραψε την εσωτερική σήψη με μία παροιμία: «Τα σκουλήκια έρχονται μόνο μετά την αποσύνθεση».
Η πιο διάσημη υπόθεση διαφθοράς ήταν η απόλυση, πέρυσι, του επιτυχημένου κυβερνήτη της Τσονγκίνγκ, του Μπο Σιλάι. Ομως οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ανάλογες πρακτικές διαφθοράς και καταχρήσεων απαντούν σε όλες τις κινεζικές επαρχίες. Η σύζυγος του Μπο καταδικάστηκε για τον ρόλο της στη δολοφονία Βρετανού επιχειρηματία, όμως η υπόθεση του ίδιου του Μπο παραμένει στον αέρα.
Η τοποθέτηση του Γουάνγκ στην κορυφή του πειθαρχικού οργάνου ήταν μία από τις πρώτες αποφάσεις της νέας κινεζικής ηγεσίας. Στις αρχές Δεκεμβρίου το Πολιτικό Γραφείο έθεσε νέους κανόνες για τον περιορισμό των ταξιδιών και των ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων των κομματικών αξιωματούχων, ενώ ο Σι θέλησε να περάσει και ο ίδιος το μήνυμα, περιοδεύοντας στις 7 Δεκεμβρίου στην Γκουανγκντόνγκ χωρίς επίσημη αυτοκινητοπομπή και φανφάρες. Ομως, σε σύγκριση με το μέγεθος του προβλήματος, τα βήματα αυτά ήταν απλώς συμβολικά.
Μια ένδειξη των διώξεων που ενδέχεται να ακολουθήσουν ήταν η απόφαση του Γουάνγκ, στις αρχές Δεκεμβρίου, να ερευνήσει τις καταγγελίες ότι ο αντιπρόεδρος του κόμματος στην επαρχία Σετσουάν αγόραζε και πουλούσε κομματικά αξιώματα. Ο ίδιος ο Γουάνγκ θεωρείται αδιάφθορος, εν μέρει διότι δεν έχει παιδιά, το οποία συχνά λειτουργούν ως οι κομιστές μιζών για την οικογένεια. «Αν ο Σι έχει τη διάθεση και την ισχύ να αφήσει τον Γουάνγκ να δουλέψει, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει πάρα πολλά», είπε ο Κρίστοφερ Τζόνσον, πρώην αξιωματούχος της CIA και επικεφαλής των σινολόγων του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών.
Αυτός που με πληροφόρησε για τον πειθαρχικό ρόλο του Γουάνγκ ήταν ο Ράνταλ Φίλιπς, πρώην αξιωματούχος της CIA στο Πεκίνο και νυν επικεφαλής του γραφείου Κίνας του ομίλου Μιντς. Ο όμιλος, που εδρεύει στη Νέα Υόρκη, ειδικεύεται στην παροχή υπηρεσιών συμβούλων και ερευνητικών υπηρεσιών σε δυτικές και κινεζικές επιχειρήσεις.Ο Φίλιπς λέει ότι συμβουλεύει τις αμερικανικές εταιρείες στην Κίνα να ξεκαθαρίσουν εξαρχής ότι δεν πρόκειται να πληρώσουν μίζες και να ποντάρουν σε παραπάνω από έναν Κινέζο συνεργάτη ώστε να είναι καλυμμένες στο πλαίσιο του έντονου πολιτικού ανταγωνισμού.
Ποιον κίνδυνο βλέπει άραγε ο Γουάνγκ σε περίπτωση που το κόμμα δεν καταφέρει να τιθασεύσει τη διαφθορά στους κόλπους του; Ισως φοβάται επανάσταση. Ενα κινεζικό έντυπο έγραψε στις 24 Δεκεμβρίου ότι ο Γουάνγκ προέτρεπε τους αξιωματούχους να διαβάσουν το «Παλαιό καθεστώς και επανάσταση» του Αλεξίς ντε Τοκβίλ, προφανώς ως προειδοποίηση για το πώς ένα καθεστώς μπορεί να αυτοκαταστραφεί εκ των έσω.
