Το bullying, η Ευρώπη και εμείς – μέσω Κίνας...
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Παρότι κάποιες από τις Δυτικές μεθόδους διαφέρουν από τις δικές μας, ίσως μάλιστα να τις βελτιώνουν κιόλας, το καινούργιο που φέρνουν είναι πολύ λίγο.
Οι αρχές των μαθηματικών προέρχονται όλες από το “Βιβλίο των αλλαγών”· οι Δυτικές μέθοδοι έχουν κινεζική προέλευση. Τέλος πάντων, οι γνώσεις τους δεν είναι παρά ένα κλάσμα των δικών μας».
Οι αρχές των μαθηματικών προέρχονται όλες από το “Βιβλίο των αλλαγών”· οι Δυτικές μέθοδοι έχουν κινεζική προέλευση. Τέλος πάντων, οι γνώσεις τους δεν είναι παρά ένα κλάσμα των δικών μας».
Με αυτά τα λόγια του αυτοκράτορα της Κίνας Kangxi (τέταρτου της δυναστείας Qing), στην αυγή του 18ου αιώνα, έκλεισε και τυπικά για την Κίνα το ζήτημα των σχέσεών της με τη Δύση – το ζήτημα της παγκοσμιοποίησης, δηλαδή, όπως ετίθετο τότε. Απαγορεύτηκε στους Ιησουίτες ιεραποστόλους να διδάσκουν μαθηματικά και στη θέση τους ο αυτοκράτορας ίδρυσε κινεζικές ακαδημίες για να κάνουν την ίδια δουλειά. Ετσι, μια μακρά και σύνθετη διαδικασία εσωστρέφειας, που είχε ξεκινήσει στην Κίνα ήδη από τον 13ο αιώνα, με τη «νεοσυντηρητική» επάνοδο και την κυριαρχία του Κομφουκιανισμού, ολοκληρώθηκε από έναν πράγματι σπουδαίο αυτοκράτορα και μάλιστα «κατόπιν ωρίμου σκέψεως», η οποία κράτησε δεκαετίες.
Διότι ο περί ου ο λόγος Kangxi (ούτε φαντάζομαι πώς προφέρεται) δεν ήταν καθόλου τυχαίος. Ηταν ηγέτης, ήταν ικανός και βαθιά μορφωμένος, προσέγγιζε τα πράγματα με ιδιαίτερη σοβαρότητα. Οι Ιησουίτες, με τα μαθηματικά τους και τη θρησκεία τους, δεν ήταν κάτι καινούργιο για την αυτοκρατορία. Είχαν διεισδύσει στην Κίνα από το 1570 και, επί δεκαετίες, οι Κινέζοι συζητούσαν μαζί τους ανοικτά και ελεύθερα. Κέρδιζαν μάλιστα τους επίσημους διαγωνισμούς που οργάνωναν οι αυτοκράτορες για την πρόβλεψη αστρονομικών φαινομένων. Η επιρροή τους ήταν μεγάλη και έφτανε ψηλά. Μάλιστα, το 1656 ο αυτοκράτορας παραλίγο να γινόταν χριστιανός, αν δεν πληροφορείτο ότι ο Χριστιανισμός δεν επέτρεπε παλλακίδες. Ηταν έφηβος, πάνω στις κάψες του, και αυτό τον απέτρεψε. Προτίμησε τον Βουδισμό. (Αναφέρεται από τον Ιαν Μόρις στο «Why the West Rules for Now», όπως και τα αποσπάσματα από τα κείμενα του αυτοκράτορα Kangxi.)
Ο Kangxi ενέκυψε στο πρόβλημα με τη μεθοδικότητα του λογίου· ξόδεψε πολύ χρόνο μελετώντας τις επιστήμες που έφερναν οι Ιησουίτες, μέχρι αρπίχορδο έμαθε να παίζει! (Δεν τον κέρδισε, πάντως, το αρπίχορδο και ίσως αυτό οφείλεται, κατά τη θεωρία μου, στο ότι οι Ιησουίτες δεν είχαν μαζί τους παρτιτούρες του Μπαχ, ο οποίος άλλωστε εκείνη την εποχή ήταν πολύ νεαρός. Στην καλύτερη περίπτωση, να του πάσαραν τίποτε σάχλες του Κουπερέν, αν και μάλλον τολμηρή επιλογή για Ιησουίτες...) Με όλα αυτά, θέλω να καταλήξω στη διαπίστωση ότι ο αυτοκράτορας που πήρε τότε τη λάθος απόφαση, οι συνέπειες της οποίας για αιώνες σφράγισαν την πορεία της Κίνας, ήταν ένας σοφός άνθρωπος και είχε τις καλύτερες προθέσεις. Ο τύπος του, θα έλεγα, ήταν περισσότερο Ομπάμα παρά Τραμπ...
Την περασμένη εβδομάδα είδαμε την Ιστορία να συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας και τους ρόλους να αντιστρέφονται. Ο πρόεδρος της Κίνας, από το βήμα του Νταβός, να κηρύσσει το ευαγγέλιο της παγκοσμιοποίησης, την ίδια ώρα που ο αγγλοσαξονικός κόσμος περιχαρακώνεται και αποσύρεται από τον κόσμο, επειδή δεν αντέχει άλλο την παγκοσμιοποίηση. (Αν οι Κινέζοι είχαν διαπλεύσει τον Ειρηνικό και είχαν πρώτοι αποικήσει την Αμερική –κάτι που θα μπορούσε να είχε συμβεί τον 15ο αιώνα– η ειρωνεία θα είχε ένα πρόσθετο βάθος, καθώς ο Τραμπ κατά πάσα πιθανότητα θα είχε χαρακτηριστικά Κινέζου...)
Σε αυτήν τη συγκυρία, οι προκλήσεις για την Ευρώπη εντείνονται. Η εχθρική στάση του Τραμπ και των ανθρώπων του έναντι της Ε.Ε. είναι ευθεία και ωμή – είναι κανονικό bullying, του είδους στο οποίο διέπρεψε κατά την προεκλογική εκστρατεία. Ο απελθών πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ε.Ε., λ.χ., στην αποχαιρετιστήρια συνέντευξή του, είπε ότι μετά τη νίκη του Τραμπ κάθε μέρα του τηλεφωνούσαν οι άνθρωποι του εκλεγέντος πάντα με την ίδια ερώτηση, ποιος είναι ο επόμενος μετά τη Βρετανία· και πάντα δηλώνοντας την πεποίθησή τους πως η Ενωση θα διαλυθεί μέσα στο 2017. Αν αυτή η εχθρότητα παγιωθεί ή, ακόμη χειρότερα, αν κλιμακωθεί, μήπως η απειλή μπορεί να γίνει το κίνητρο για να αντιδράσει η Ευρώπη δημιουργικά και να ανασυντάξει τα του οίκου της; Με τόσους άδηλους παράγοντες να εμπλέκονται, δεν έχει απάντηση, επί του παρόντος. Το δικό μου θέμα, αυτό δηλαδή που με ανησυχεί, επειδή με αφορά άμεσα, είναι ότι ο κίνδυνος για την πορεία της Ελλάδας αυξάνεται απότομα. Με μια Ευρώπη να αντιμετωπίζει υπαρξιακές προκλήσεις, που μπορεί να οδηγήσουν είτε από εδώ είτε από εκεί, είναι επικίνδυνο να είσαι ο βλαμμένος και ο απροσάρμοστος της παρέας...
Ερημος
Ηταν υπουργός – κατά κάποιον εντελώς δικό του τρόπο. Διεκδικούσε ρόλο μέντορα και φρόντιζε να είναι μέσα στο κάδρο με τον Τσίπρα. Μέχρι και σκαμνάκι έφερνε στα υπουργικά έδρανα, για να βρίσκεται πάντα στη σωστή θέση για τους φωτογράφους: η διάνοια πίσω από τον Τσίπρα. (Παρεμπιπτόντως, το σκαμνάκι ήταν πτυσσόμενο; Από αυτά της παραλίας, που διπλώνουν και τα μεταφέρεις εύκολα όπου θες;) Τώρα είναι πληγωμένος. Πολύ και βαθιά... Οχι για τον εαυτό του, που πάντα τον έθετε σε δεύτερη και τρίτη μοίρα, αλλά για την πατρίδα. Προσφάτως, πληροφορούμαι, συνόψισε την απογοήτευσή του σε μία από τις περίφημες αποφθεγματικές ρήσεις του, για τη δύναμη και τον λυρισμό των οποίων είχε αποκτήσει κάποτε μεγάλη φήμη: «Η πατρίδα είναι ορφανή, δυστυχώς», είπε· και μετά, έφυγε μόνος του (με τα πόδια) για την έρημο. Κάποιος που τον είδε ορκίζεται ότι προχωρούσε αιωρούμενος σε μικρή απόσταση από το έδαφος, σαν τον Δαλάι Λάμα...
