Νυν και πρώην
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Εχουν οι πρώην πρωθυπουργοί ρόλο σε μια χώρα; Κατά τη γνώμη μου, ναι και σημαντικό. Επειδή είμαστε ένας λαός ανώριμος ως προς την πολιτική μας συμπεριφορά, έχουμε την τάση να αποθεώνουμε και κατόπιν να αποκαθηλώνουμε –με τον ίδιο φανατισμό– τους πολιτικούς μας ηγέτες.
Ειδικά τώρα, στα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων, το κάνουμε με μανία.
Ειδικά τώρα, στα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων, το κάνουμε με μανία.
Η ισοπέδωση αυτή, που συνάδει με τον λαϊκισμό, δεν αφήνει πολλά περιθώρια γι’ αυτό που οι Αγγλοσάξονες ονομάζουν statesmen. Μόλις κάποιος «πρώην» μιλήσει, μια μεγάλη μάζα σχολιαστών και πολιτών αρχίζει να βρίζει θυμίζοντάς μας τις αμαρτίες τους.
Και όμως, έχουν να δώσουν οι άνθρωποι αυτοί. Εχουν εμπειρία, γνώσεις και τεχνογνωσία, που δύσκολα αποκτώνται. Στις άλλες χώρες με ανεπτυγμένο πολιτικό πολιτισμό, οι νυν συμβουλεύονται τους πρώην.
Τώρα αποκαλύπτεται, για παράδειγμα, ότι ακόμη και ο Νίξον, ναι ο Νίξον που έφυγε ντροπιασμένος από τον Λευκό Οίκο, συμβούλευε τους διαδόχους του. Εδώ κανείς δεν σηκώνει το τηλέφωνο να ζητήσει μια γνώμη. Δεν το έκανε ο Καραμανλής με τον Σημίτη, δεν το έκανε καν ο Παπανδρέου με τον Σημίτη ούτε και με τον Καραμανλή. Και, βεβαίως, δεν είναι ότι είμαστε μια χώρα με θεσμική μνήμη, μόνιμους ανώτατους υπαλλήλους, οργανωμένα αρχεία κ.λπ. Οπότε όλα από την αρχή κάθε φορά, και προς Θεού, μην πάρουμε και μιαν άλλη γνώμη... Είμαι βέβαιος ότι ο κ. Τσίπρας θα είχε αποφύγει πολλά λάθη αν είχε συζητήσει, πίσω από κλειστές πόρτες, με 2-3 προκατόχους του πριν από τη διαπραγμάτευση με την τρόικα.
Το άλλο θέμα είναι τι πρέπει να περιμένει κανείς από τους ίδιους τους πρώην πρωθυπουργούς. Αυτό που σίγουρα λείπει, και θα έκανε τη διαφορά, είναι η αυτοκριτική και οι ψύχραιμες διαπιστώσεις για το τι πρέπει να αλλάξει στη χώρα.
Περιμένουμε απαντήσεις, είναι η αλήθεια, όπως έχουμε ξαναπεί. Από τον κ. Σημίτη, γιατί του ξέφυγε το φαινόμενο της διαφθοράς που, καλώς ή κακώς, στιγμάτισε τη διακυβέρνησή του. Αλλά και γιατί δεν τόλμησε τις τομές που είχε στο μυαλό του, π.χ. στο ασφαλιστικό, στη δεύτερη θητεία του. Από τον κ. Καραμανλή, γιατί έχασε τον έλεγχο στα δημοσιονομικά και δεν μπόρεσε να επιβληθεί στους υπουργούς του, που λειτουργούσαν ως φεουδάρχες. Από τον κ. Παπανδρέου, γιατί άργησε τόσο πολύ να πάρει μέτρα και γιατί δεν απέφυγε την εμπλοκή του ΔΝΤ. Από τον κ. Σαμαρά, γιατί έχασε το κουράγιο και την προσήλωσή του μετά τις ευρωεκλογές και γιατί κυβέρνησε σαν παλαιού τύπου κομματάρχης σε ορισμένους τομείς.
Ζητάμε πολλά; Δεν νομίζω. Είναι όλοι άνθρωποι που εμπιστεύθηκε ο ελληνικός λαός και τους τίμησε με την ψήφο του. Το λιγότερο που μπορούμε να απαιτήσουμε τώρα είναι απαντήσεις για όσα πόνεσαν, προκάλεσαν και μένουν αναπάντητα. Και σε μια δεύτερη φάση, σε 10-20 χρόνια ίσως δούμε έναν πρωθυπουργό, πραγματικά νέας κοπής και νοοτροπίας, να καλεί τους προκατόχους του σε ένα κλειστό τραπέζι για να συζητήσουν τα πιο ευαίσθητα και μεγάλα θέματα του τόπου...
