Από τον καρδινάλιο Ρισελιέ στον Ερικ Σμιντ της Google
ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΡΥΜΙΩΤΗΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Ποια σχέση υπάρχει μεταξύ του περιβόητου καρδινάλιου Ρισελιέ, που έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στις αρχές του 17ου αιώνα και του Ερικ Σμιντ, ο οποίος σήμερα είναι εκτελεστικός πρόεδρος μιας από τις πλέον σημαντικές επιχειρήσεις στον κόσμο;
Με λίγη υπομονή θα διαπιστώσετε ότι παρά το γεγονός ότι τους χωρίζουν σχεδόν 500 χρόνια, εντούτοις και οι δυο μας έκαναν μια σημαντική προειδοποίηση.
Ο Ρισελιέ γεννήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 1585 και πέθανε στις 4 Δεκεμβρίου 1642. Χειροτονήθηκε επίσκοπος το 1607 και έγινε υπουργός Εξωτερικών το 1616. Στη συνέχεια έγινε καρδινάλιος το 1622 και σχεδόν αμέσως μετά, το 1624, έγινε ο σημαντικότερος υπουργός του βασιλιά Λουδοβίκου XIII και παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι τον θάνατό του. Πριν από περίπου 55 χρόνια, διάβασα για πρώτη φορά το περίφημο απόφθεγμα του Ρισελιέ, που έλεγε: «Αν μου δώσεις έξι γραμμές, γραμμένες από το χέρι του τιμιότερου ανθρώπου, θα βρω κάτι μέσα σ’ αυτές,ΓΙΑ να τον κρεμάσω». Μου είχε κάνει πραγματικά πολύ μεγάλη εντύπωση, γι’ αυτό και αντιμετώπιζα τα γραπτά μου με ιδιαίτερη προσοχή, προσπαθώντας να γλιτώσω το «κρέμασμα». Μια μικρή αλλά πολύ σημαντική επισήμανση. Την εποχή εκείνη, ο μοναδικός τρόπος αποτύπωσης ήταν τα γραπτά. Βάσει των γραπτών τους, πολλοί έχασαν το κεφάλι τους. Δεν υπήρχαν τότε ούτε μαγνητόφωνα, ούτε κάμερες και προπαντός δεν υπήρχε το internet και η μοναδική αναμφισβήτητη απόδειξη ενοχής ήταν τα γραπτά κείμενα και οι υπογεγραμμένες επιστολές κάποιου.
Τώρα πάμε στον Ερικ Σμιντ. Είναι επικεφαλής ενός κολοσσού, της Google, η οποία συνεχώς αποκτά όλο και μεγαλύτερο ρόλο στη ζωή μας. Εχει και αυτός σχέση με την πολιτική, γιατί ήταν χορηγός του Ομπάμα και σύμβουλός του στην προεκλογική καμπάνια του. Ακόμα, ο Oμπάμα τον ήθελε για υπουργό Εμπορίου, αλλά ο Σμιντ προτίμησε τη θέση του στη Google, παραμένοντας όμως σύμβουλος του Oμπάμα. Είναι υπέρμαχος της απόλυτης ελευθερίας στην έκφραση και πολλές από τις δηλώσεις του έχουν θεωρηθεί ότι αγγίζουν την κυνικότητα. Αντί να προσπαθήσω να περιγράψω τον χαρακτήρα του Ερικ Σμιντ, νομίζω ότι είναι καλύτερα να σας δώσω μερικά από τα πλέον χαρακτηριστικά αποφθέγματά του, τα οποία αναδεικνύουν τον τρόπο που σκέπτεται. Θεωρώ σκόπιμο να τα αποδώσω στα αγγλικά, ώστε να μην αλλοιώσω το περιεχόμενό τους με την πιθανή κακή μετάφραση μου. - «If you do something that you don’t want anyone to know, maybe you shouldn’t be doing it in the first place». -«Just remember when you post something, the computers remember forever». – «In whatever number of years I have on Earth, I think that promoting the values of free expression, the openness of the internet, that’ s the best use of my time». – «The internet is the first thing that humanity has built that humanity doesn’t understand, the largest experiment in anarchy that we have ever had».
Αξίζει τον κόπο να ξαναδιαβάσετε με ιδιαίτερη προσοχή τις παραπάνω δηλώσεις. Θα δείτε ότι έχουν απόλυτη σχέση με τη σύγχρονη εποχή που ζούμε και την προσωπική μας ζωή. Από την προειδοποίηση του Ρισελιέ για τα γραπτά μας, φθάσαμε στην προειδοποίηση του Σμιντ ότι «οι υπολογιστές θα θυμούνται τα πάντα (γραπτά, ομιλίες και εικόνες), για πάντα».
Ελάτε τώρα να δούμε μια πρακτική εφαρμογή. Θυμάστε την υπόθεση του βουλευτή των ΑΝΕΛ Δημήτρη Καμμένου, ο οποίος έγινε υπουργός για μερικές ώρες μόνο; Αυτός κάηκε από τις αναρτήσεις του στο Twitter.
«Οι υπολογιστές θυμούνται τα πάντα, για πάντα». Τι προσπάθειες έκανε ο Δ. Καμμένος για να διαψεύσει τα αδιάψευστα, ώστε να παραμείνει υπουργός, δεν περιγράφονται, αλλά δεν έχει και σημασία. Εκανε μάλιστα και δηλώσεις «μετανοίας», όπως «...θέλω να δηλώσω ότι σχετικές αναρτήσεις, οι οποίες εκλήφθησαν ή ήταν προσβλητικές προς συγκεκριμένες ομάδες συμπολιτών μας, με βρίσκουν κάθετα αντίθετο και με την παρούσα, ζητώ και προσωπικά συγγνώμη από όσους έχουν ενοχληθεί σχετικά, ενώ καταγγέλλω ρητά τον ρατσισμό, ομοφοβισμό και τον αντισημιτισμό...». Καμία δύναμη δεν τον έσωσε από το Internet. Η απόλυτη δικαίωση του Ερικ Σμιντ. Και στην περίπτωση αυτή τίθεται ένα πολύ κρίσιμο ερώτημα. Ηταν σωστή η αποπομπή του Δημήτρη Καμμένου από την κυβέρνηση, λόγω των προηγούμενων αναρτήσεών του, ή μήπως ήταν υπερβολική και έγινε λόγω της κατακραυγής που εκδηλώθηκε από παντού, αλλά κυρίως από τα κοινωνικά δίκτυα; Προσωπικά πιστεύω ότι ήταν απόλυτα σωστή. Αν το Ιnternet βοήθησε στην αποκάλυψη της αλήθειας, τόσο το καλύτερο για το Ιnternet και για όλους μας. Αν κάποιος είναι δημόσιο πρόσωπο, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στο τι κάνει, στο τι λέει και στο τι γράφει.
Και αισίως φθάνουμε στο ψητό. Τα μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης όπως το Facebook, το Twitter, το Instagram και διάφορα άλλα, είναι ασύλληπτο πόσοι τα χρησιμοποιούν. Πριν από λίγες εβδομάδες, ο Mark Zuckerberg του Facebook ανακοίνωσε ότι το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού, δηλαδή 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι επισκέφθηκαν το Facebook σε μία ημέρα! Και εκεί παραδίνουμε εθελοντικά όλα τα προσωπικά δεδομένα μας, χωρίς καμία προφύλαξη ή ανησυχία. Κάνω μια μικρή παρένθεση για να σας αφηγηθώ μια ενδιαφέρουσα ιστορία, η οποία είναι γνωστή σε πολύ λίγους ανθρώπους. Πριν από κάμποσα χρόνια, η CIA και το FBI, όταν παρακολουθούσαν κάποιον ύποπτο, έπαιρναν από τα video club της γειτονιάς του, πλήρη κατάλογο με τις κασέτες που ενοικίαζε ο ύποπτος. Ανάλογα με το περιεχόμενο των έργων που έβλεπε, σχημάτιζαν το πλήρες προφίλ του! Σήμερα, οι νέοι μας (18-25 χρόνων) που αποτελούν τη μεγαλύτερη ηλικιακή ομάδα στο Facebook, αποκαλύπτουν σχεδόν τα πάντα γύρω από τον εαυτό τους, αδιαφορώντας για τις συνέπειες που μπορεί να έχουν στο μέλλον τους. Πού είσαι Καρδινάλιε Ρισελιέ για να προειδοποιήσεις τους νέους μας! Ολες αυτές οι αναρτήσεις που με τόση αθωότητα γίνονται, είναι σαν τα βοτσαλάκια που άφηνε πίσω του ο Κοντορεβυθούλης του παραμυθιού, με τα οποία βρήκε τον δρόμο για να γυρίσει σπίτι του, αλλά στην περίπτωση του Facebook μπορεί να αποκαλύψουν «από πού κρατάει η σκούφια» του κάθε χρήστη. Αλλά και οι μεγαλύτεροι έχουν τους δικούς τους κινδύνους. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 20% των διαζυγίων οφείλεται στο Facebook!
Μη νομίζετε ότι είμαι εναντίον του Facebook ή των άλλων μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Κάθε άλλο. Τα βρίσκω εξαιρετικά χρήσιμα για τις επιχειρήσεις και τα δημόσια πρόσωπα. Οι επιχειρήσεις με το Facebook μπορούν να συγκεντρώνουν εξαιρετικά χρήσιμες πληροφορίες σχετικά τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους. Τα δημόσια πρόσωπα μπορούν εύκολα να κοινοποιούν τις θέσεις και τις απόψεις τους. Η επιφύλαξή μου αφορά τα φυσικά πρόσωπα. Οσοι χρησιμοποιούν τα μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις πληροφορίες που αναρτούν, γιατί στο μέλλον μπορεί να χρησιμοποιηθούν εναντίον τους.
Αν νομίζετε ότι υπερβάλλω, δεν έχετε παρά να διαβάσετε το εξαιρετικό βιβλίο των Ερικ Σμιντ και Τζάρεντ Κοέν (Director, Google Ideas), με τίτλο «The New Digital Age» και υπότιτλο «Reshaping the Future of People, Nations and Business». Δεν είναι καθόλου τεχνικό και μας αφορά όλους. Το παρόν και το μέλλον που περιγράφει είναι πράγματι συγκλονιστικό.
Κλείνοντας, θέλω να σας προβληματίσω με μια πρόσφατη (29 Σεπτεμβρίου 2015) δήλωση ενός άλλου ιερού τέρατος, του Τιμ Κουκ, ο οποίος είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Apple. Δήλωσε, λοιπόν, ο Τιμ Κουκ:
«When an online service is free, you’ re not the customer. You’ re the product»! Τα συμπεράσματα δικά σας, αλλά μην ξεχνάτε ότι τόσο το Facebook όσο και πολλά άλλα μέσα, είναι υπηρεσίες που παρέχονται δωρεάν. Το τυρί το βλέπουμε, αλλά πού και ποια είναι η φάκα;
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.
