Η Τουρκία μετακόμισε στους δρόμους της... Βραζιλίας
Ποιοι και γιατί διαμαρτύρονται για αποφάσεις της κυβέρνησης
The Guardian
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
Από πολιτικής τουλάχιστον άποψης, η πιο σημαντική στιγμή στις λαϊκές διαδηλώσεις που συγκλονίζουν τις τελευταίες δύο εβδομάδες τη Βραζιλία ήταν το περασμένο Σάββατο, όταν κατά τη διάρκεια της τελετής έναρξης για το Κύπελλο Συνομοσπονδιών ποδοσφαίρου στο ολοκαίνουργιο στάδιο Μπραζίλια, το κοινό σηκώθηκε όρθιο, γύρισε επιδεικτικά την πλάτη στην εθνική ομάδα και αποδοκίμασε έντονα την πρόεδρο της χώρας, Ντίλμα Ρούσεφ.
Δεν ήταν, βέβαια, μια στιγμή α λα Νικολάε Τσαουσέσκου και οι συζητήσεις περί «βραζιλιάνικης άνοιξης» είναι αν μη τι άλλο υπερβολικές. Παρά ταύτα, η αντίδραση του κοινού αναδεικνύει μια μέχρι πρότινος ανεκδήλωτη και ιδιαίτερα μεγάλη απογοήτευση με τη βραζιλιάνικη πολιτική.
Εκατοντάδες χιλιάδες συμμετείχαν στις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας ενάντια στην αύξηση του κόστους διαβίωσης, στην κυβερνητική διαφθορά και στο κόστος της διοργάνωσης μεγάλων γεγονότων με αποκλειστικό στόχο την προβολή της χώρας, όπως το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου και η Ολυμπιάδα.
Οι διαδηλώσεις δεν αποτελούν, βέβαια, κάτι το νέο για τη Βραζιλία ούτε φυσικά η χρήση υπέρμετρης βίας από πλευράς της αστυνομίας. Αυτό, ωστόσο, που κάνει τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας των τελευταίων ημερών να ξεχωρίζουν είναι αφ’ ενός η μαζική συμμετοχή και αφ’ ετέρου η διάχυτη εντύπωση πως αντιπροσωπεύουν ένα ευρύτερο κοινωνικό αίσθημα, το οποίο πάντως δεν έχει γίνει ακόμη απολύτως ευκρινές.
Ολα ξεκίνησαν από μια διαδήλωση κατά των αυξήσεων στα εισιτήρια των αστικών λεωφορείων στο Σάο Πάολο. Κάποιοι από τους διαδηλωτές πέταξαν πέτρες εναντίον της αστυνομίας, ενώ αναφέρθηκαν και πράξεις βανδαλισμού. Η αστυνομία απάντησε με δακρυγόνα, σπρέι πιπεριού και πλαστικές σφαίρες, τραυματίζοντας, μεταξύ άλλων, δημοσιογράφους και περαστικούς. Οι εικόνες από τις ταραχές διαδόθηκαν αστραπιαία μέσα από τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης και πολλοί έσπευσαν να παραλληλίσουν ό,τι συνέβαινε στη Βραζιλία με τα γεγονότα στην Τουρκία. Πιθανότατα, αυτή είναι και η πιο δόκιμη σύγκριση, καθώς η Βραζιλία, όπως και η Τουρκία, διαθέτει μια κυβέρνηση που υποστηρίζεται κυρίως από τα κατώτερα οικονομικά στρώματα και οι προσπάθειες της οποίας στην κατεύθυνση της διευθέτησης των συστημικού χαρακτήρα προβλημάτων της χώρας απέφεραν κάποιο αποτέλεσμα. Ο ρυθμός των μεταρρυθμίσεων, ωστόσο, έχει πέσει τα τελευταία χρόνια και η πολιτική άρχουσα τάξη επικρίνεται για την αλαζονική συμπεριφορά της.
Οπως και στην Τουρκία, η νεολαία της μεσαίας κυρίως τάξης είναι εκείνη που ηγείται του κινήματος διαμαρτυρίας. Είναι προφανές και στις δύο περιπτώσεις ότι η πολιτική ιδεολογία των συγκεκριμένων ακτιβιστών δεν υπακούει στους κανόνες της παραδοσιακής «σύγκρουσης» μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς. Τα αιτήματά τους μπορούν να συνοψιστούν με τη φράση «αναγνώριση πολιτικών δικαιωμάτων». Πολιτικό δικαίωμα σημαίνει, μεταξύ άλλων, πως η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να λογοδοτεί στους πολίτες και πως οι τελευταίοι μπορούν πραγματικά να επιλέξουν ελεύθερα μεταξύ κομμάτων.
Δυστυχώς, στο πολιτικό τοπίο της Βραζιλίας κυριαρχούν οι πελατειακές σχέσεις και οι πανάκριβες προεκλογικές εκστρατείες. Η πολιτική αμφισημότητα που χαρακτηρίζει τις διαδηλώσεις καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την εκτίμηση των συνεπειών τους. Η κυβέρνηση, βέβαια, έχει κατ’ επανάληψιν υποστηρίξει το δικαίωμα των διαδηλωτών στην ειρηνική διαμαρτυρία και προσφάτως επέκρινε συγκεκριμένους τοπικούς κυβερνήτες για την υπερβολική βία από πλευράς της αστυνομίας.
Η Βραζιλία απέφυγε μεν τα χειρότερα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, σήμερα όμως οι ρυθμοί ανάπτυξης έχουν μειωθεί. Η εφαρμογή ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων, λοιπόν, φαντάζει πλέον μονόδρομος.
