Κυριακή 16 Ιουνίου 2013

Ένα εύστοχο άρθρο για την καλλιέργεια... χρηματόδεντρων και την Αργεντινή


Eλάτε να καλλιεργήσουμε τα... χρηματόδεντρα
Του Ανδρέα Δρυμιώτη
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
Στην Πρωταπριλιά του 1966, το BBC στο βραδινό δελτίο ειδήσεων, έδειξε ένα ρεπορτάζ από την Ιταλία, σχετικά με τη συγκομιδή των σπαγκέτι από μακαρονόδεντρα.
Εδειχνε ανθρώπους να μαζεύουν τα μαλακά μακαρόνια από τα δέντρα, να τα στεγνώνουν και στη συνέχεια να τα συσκευάζουν για την εμπορική διάθεσή τους. Ηταν τόσο πειστικό το ρεπορτάζ, ώστε πολλοί τηλεθεατές το πίστεψαν και ύστερα από μερικές μέρες το ίδιο το BBC ανακοίνωσε ότι το ρεπορτάζ ήταν πρωταπριλιάτικη φάρσα. Είναι πολύ δύσκολο να φανταστούμε πώς ήταν την εποχή εκείνη, το σημερινό κοσμοπολίτικο Λονδίνο. Θα σας δώσω ένα απλό και πειστικό παράδειγμα. Μετά τις 8 το βράδυ ήταν αδύνατο να βρει κανείς ανοικτό εστιατόριο ή ταχυφαγείο στο κέντρο του Λονδίνου. Οι άνθρωποι ζούσαν την κατάρρευση της κραταιάς αυτοκρατορίας τους και βρισκόντουσαν σε πλήρη απομόνωση από την υπόλοιπη Ευρώπη.Ισως γι’ αυτό να έχαψαν, κυριολεκτικά, το ομολογουμένως ευρηματικό και πειστικό ρεπορτάζ.
Θυμήθηκα την ιστορία αυτή, γιατί στη χώρα μας, έχει αρχίσει να αναπτύσσεται μια φιλολογία γύρω από τα χρηματόδεντρα. Εξηγούμαι. Τα χρηματόδεντρα είναι δέντρα τα οποία παράγουν χρήματα και αν τα καλλιεργήσουμε θα μπορέσουμε να έχουμε άφθονα χρήματα για να αντιμετωπίσουμε όλα μας τα προβλήματα. Θα επαναφέρουμε του μισθούς και τις συντάξεις στα προ του 2010 επίπεδα, θα προσλάβουμε 100.000 δημόσιους υπάλληλους, θα σταματήσουμε να δανειζόμαστε από τους ξένους τραπεζίτες-τοκογλύφους και θα αποκτήσουμε την ανάπτυξη της Βενεζουέλας και της Αργεντινής. Είδα μάλιστα στον δρόμο και μια αφίσα που απαιτεί εργασία 30 ωρών την εβδομάδα και ελάχιστο μισθό 900 ευρώ. Αυτοί σίγουρα έχουν αρχίσει την καλλιέργεια των χρηματόδεντρων. Να μην ξεχάσω τους βουλευτές και υπουργούς, που μόλις ο Γιάννης Στουρνάρας είπε ότι πάμε κάπως καλύτερα του ζητάνε τη σοδειά από τα χρηματόδεντρα.
Ακόμα και τα μικρά παιδιά γνωρίζουν ότι δεν υπάρχουν χρηματόδεντρα. Υπάρχουν όμως νομισματοκοπεία που τυπώνουν χρήμα και ουσιαστικά μπορούν να μας λύσουν όλα τα προβλήματά μας. Λέγεται από πολλούς: «Και τι θα πάθουμε αν γυρίσουμε στη Δραχμή; Στο κάτω-κάτω ζήσαμε χιλιάδες χρόνια με τη Δραχμή μέχρι το 2001 και θα μπορέσουμε να ξανακάνουμε κουμάντο στο τόπο μας». Ηδη έχουν εμφανιστεί στο πολιτικό σκηνικό δύο νέα κόμματα με σημαία την επαναφορά της Δραχμής. Ακόμα, υπάρχουν επιχειρηματίες, δημοσιογράφοι και συνιστώσες κομμάτων που κλείνουν το μάτι στη Δραχμή.
Επειδή δεν υπάρχει κανένα προηγούμενο χώρας η οποία να έφυγε από το ευρώ και να γύρισε στο Εθνικό της νόμισμα, σκέφτηκα να διερευνήσω την Αργεντινή, η οποία το 2002 εγκατέλειψε την ισοτιμία 1 pesos = 1 δολάριο, που ίσχυε τα προηγούμενα 10 χρόνια. Παρά το γεγονός ότι έχουμε δει πολλά ρεπορτάζ σχετικά με την Αργεντινή και τα προβλήματά της, εν τούτοις δεν είδαμε πουθενά μια τεκμηριωμένη περιγραφή σχετικά με την κατρακύλα του νομίσματός της. Αμέσως μετά την εγκατάλειψη του δολαρίου, η επίσημη σχέση ανταλλαγής το 2002 ήταν 1 Δολάριο = 1,4 Pesos, δηλαδή άμεση επίσημη υποτίμηση 40%. Στην ανεπίσημη αγορά η σχέση ανταλλαγής ήταν σχεδόν διπλάσια. Σήμερα ύστερα από 10 χρόνια η επίσημη σχέση ανταλλαγής είναι 1 Δολάριο = 5,24 Pesos, δηλαδή έχουμε επίσημη υποτίμηση 424%. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ χειρότερη. Μία μόλις ημέρα μετά τη δήλωση της προέδρου της Αργεντινής, Christina Fernandez de Kirchner, ότι το Pesos δεν θα υποτιμηθεί, στις 7 Μαΐου 2013, το «γαλάζιο» δολάριο που διαπραγματεύεται στη μαύρη αγορά, έχει ξεπεράσει την τιμή «Messi», δηλαδή τα 10 Pesos, που είναι το νούμερο στη φανέλα του καλύτερου ποδοσφαιριστή του κόσμου, του Αργεντίνου Messi. Πρέπει να παραδεχτούμε ότι παρόλα τα προβλήματά τους οι Αργεντίνοι έχουν χιούμορ. Τι άλλο τους μένει; Ουσιαστικά οι αποταμιεύσεις τους και οι αμοιβές τους, είναι το ένα δέκατο (σε δολάρια) από όσο ήταν το 2002.
Δυστυχώς τα βάσανά τους δεν τελειώνουν μόνο στην ισοτιμία. Με ένα πληθωρισμό ο οποίος επίσημα δεν ανακοινώνεται, αλλά ανεπίσημα υπολογίζεται μεταξύ 20% - 30%, έχουν τεράστια προβλήματα σε όλες τις δραστηριότητες. Υπάρχουν πολλοί κάτοικοι του Μπουένος Αϊρες, οι οποίοι παίρνουν το φέριμποτ και πηγαίνουν απέναντι στην Ουρουγουάη και καταθέτουν τα χρήματά τους στις εκεί τράπεζες. Πρόσφατα (Ιούλιος 2012) απαγορεύτηκε η ελεύθερη αγορά συναλλάγματος από τους πολίτες της Αργεντινής. Ηταν πολλοί που μετέτρεπαν τα Pesos τους σε Δολάρια για να προστατευτούν από τον πληθωρισμό. Αλλοι αγοράζουν χρυσό, αλλά ζουν με την αγωνία, μήπως η κυβέρνηση επιβάλει φορολογία στις θυρίδες των τραπεζών. Εχουν περιοριστεί σημαντικά οι εισαγωγές και οι αρχές συνεχώς επιβάλλουν και νέους περιορισμούς. Για να μπορέσει ένα εισαγωγέας να φέρει από το εξωτερικό αντικείμενα αξίας Χ πρέπει να παρουσιάσει τιμολόγια εξαγωγών ίσης αξίας. Οπως ήταν αναμενόμενο, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις πουλάνε τα τιμολόγιά τους στους εισαγωγείς με «καπέλο» 8% - 10%.
Αν όλα τα παραπάνω συμβαίνουν σε μια χώρα η οποία διαθέτει τεράστιο φυσικό πλούτο και πολύ μεγάλες εξαγωγές γεωργικών προϊόντων, η οποία ήταν όγδοη σε μέγεθος στην Παγκόσμια Οικονομία, είναι μάλλον εύκολο να φαντασθούμε τι θα γίνει στη χώρα μας αν καταφέρουμε να φύγουμε από το Ευρώ. Αυτοί που είναι κοντά στα βόρεια σύνορά μας, καλά την έχουν. Θα πηγαίνουν για βενζίνη και φάρμακα στα Σκόπια και στη Βουλγαρία. Αν είναι τυχεροί, μπορεί να βρίσκουν και δουλειά σαν εργάτες ή οικιακοί βοηθοί στην Αλβανία. Οι νησιώτες θα τη βγάζουν με ζαρζαβατικά και ψάρια και οι υπόλοιποι θα κλαίμε τη μοίρα μας φωνάζοντας «στερνή μου γνώση, να σε είχα πρώτα».
Αν πάλι νομίζουμε ότι θα μπορούμε να τυπώνουμε όσο χρήμα θέλουμε για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα των εισαγωγών, υπάρχει δυστυχώς ένα πρόσφατο παράδειγμα στην Ζιμπάμπουε (πλούσια σε διαμάντια και χρυσό), όπου το 2008 (εντελώς συμπτωματικά χρονιά εκλογών) τυπώνοντας συνεχώς χρήμα, ο μηνιαίος πληθωρισμός έφθασε το αστρονομικό νούμερο 79,6 δισεκατομμύρια τοις εκατό (πηγή: National Geographic May 2013). Δηλαδή αν χρωστούσες 100 δολάρια της Ζιμπάμπουε στην αρχή του μηνός έπρεπε να πληρώσεις 79,6 δισεκατομμύρια δολάρια στο τέλος του μηνός. Αυτοί βρήκαν τη λύση για να περιορίσουν την τρέλα. Γυρίσαν σε σταθερή ισοτιμία με το δολάριο ΗΠΑ. Εμείς έχουμε λόγω του ευρώ, σταθερή ισοτιμία, αλλά επειδή είμαστε ο εξυπνότερος λαός του κόσμου, θέλουμε να απαλλαγούμε από μια τέτοια δέσμευση. Δυστυχώς εκτός από την τρομακτική εξυπνάδα που διαθέτουμε, έχουμε και αδύνατη μνήμη και έτσι δεν θυμόμαστε πόσο κοντά στην καταστροφή βρεθήκαμε το 1994, όταν έγινε η επίθεση στη Δραχμή, αλλά μας έσωσε η Τράπεζα της Ελλάδος ανεβάζοντας τα επιτόκια μέχρι και 179% για να αποθαρρύνει τους κερδοσκόπους.
Δεν είναι όμως δυνατό να τελειώσω αυτό το σημείωμα, χωρίς να αναφερθώ και στην άλλη μεγάλη χώρα της Νοτίου Αμερικής που κοντεύει να γίνει το υπόδειγμά μας: Την περίφημη Βενεζουέλα, πού έχασε πρόσφατα τον μεγάλο ηγέτη της, αλλά απέκτησε άλλον αντάξιό του, με οριακές και εν πολλοίς αμφισβητούμενες εκλογές. Στη χώρα αυτή, όπου η βενζίνη διατίθεται σχεδόν δωρεάν: 1 λίτρο πωλείται προς 12 λεπτά του ευρώ, ξέμειναν από χαρτί τουαλέτας. Δεν γνωρίζω αν πρόκειται για διεθνή συνωμοσία ή υπερβολές των μίντια, αλλά οι φωτογραφίες που είδαμε μάλλον πειστικές φαίνονταν. Οταν διάβασα αυτή την ιστορία, μου ήλθε στο νου ένα πολύ παλιό ανέκδοτο: Ο προϊστάμενος σε ένα σούπερ μάρκετ εξηγούσε στους υπαλλήλους του ότι δεν πρέπει να αφήνουν τον πελάτη να φεύγει έστω και αν δεν υπάρχει το αντικείμενο που θέλει, αλλά να του προτείνουν εναλλακτικές λύσεις. Μάλιστα, για παράδειγμα τους έλεγε: «αν υπάρχει έλλειψη από χαρτί τουαλέτας να τους προτείνετε να χρησιμοποιούν γυαλόχαρτο»! Δεν αποκλείεται να το ακούσουμε και αυτό στη Βενεζουέλα.

* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.