Τι κρύβεται πίσω από την τουρκοισραηλινή επαναπροσέγγιση;
Του Νίκου Στέλγια
(Πηγή : http://infognomonpolitics.blogspot.gr και http://kathimerini.com.cy)Την προηγούμενη εβδομάδα, μεταξύ άλλων, μια σημαντική εξέλιξη, η οποία αφορά το μέλλον των τουρκοισραηλινών σχέσεων άφησε το στίγμα της στην επικαιρότητα της Ανατολικής Μεσογείου.
Σύμφωνα με τα τουρκικά και τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, τις προηγούμενες εβδομάδες, η Άγκυρα έδωσε το πράσινο φως για την ομαλοποίηση των σχέσεων της με το Τελ Αβίβ στα πλαίσια της βορειοατλαντικής συμμαχίας. Συγκεκριμένα, στην νέα περίοδο, η Άγκυρα δεν θα θέσει βέτο στην συνεργασία του Ισραήλ με το ΝΑΤΟ σε διάφορα στρατιωτικά και διπλωματικά πεδία. Ακόμη, η Τουρκία έδωσε το πράσινο φως για την επανέναρξη της συνεργασίας του ΝΑΤΟ και του Ισραήλ με σημαντικές αραβικές χώρες, όπως η Τυνησία, η Αίγυπτος, η Ιορδανία και χώρες των Βαλκανίων και του Καυκάσου.
Αμέσως μετά την δημοσιοποίηση της νέας απόφασης της τουρκικής πλευράς, οι κύκλοι της τουρκικής κυβέρνησης έσπευσαν να «καθησυχάσουν» τους υποστηρικτές του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). «Το ΑΚΡ δεν πρόκειται να προδώσει τους «μάρτυρες» του Μαβί Μάρμαρα. Η Τουρκία εξακολουθεί να θέτει σημαντικές προϋποθέσεις για την ομαλοποίηση των σχέσεων της με το Ισραήλ. Πριν από την αποδοχή των τουρκικών προϋποθέσεων, το Ισραήλ δεν θα έχει την δυνατότητα να συμμετάσχει σε νατοϊκές ασκήσεις και επιχειρήσεις», υπήρξε την προηγούμενη εβδομάδα το μήνυμα των κύκλων του ΑΚΡ προς την συντηρητική μερίδα της εκλογικής βάσης του κυβερνώντος κόμματος.
Την προηγούμενη εβδομάδα, παρά τα «καθησυχαστικά μηνύματα» της τουρκικής κυβέρνησης, μια μερίδα εντός του ΑΚΡ, έβαλλε κατά της νέας πρωτοβουλίας της τουρκικής κυβέρνησης. Κατά την άποψη της συγκεκριμένης μερίδας, η οποία απαρτίζεται από πολιτικούς και ακτιβιστές, οι οποίοι προέρχονται από τον ισλαμιστικό χώρο της Τουρκίας, το ΑΚΡ επιχειρεί να «αποσιωπήσει» την εντατικοποίηση των σχέσεων και της συνεργασίας του με το Τελ Αβίβ κατά την τελευταία περίοδο.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» από τον κύκλο της εσωτερικής αντιπολίτευσης του ΑΚΡ, οι τελευταίες εξελίξεις στο διπλωματικό πεδίο και στο πεδίο της οικονομίας δείχνουν ότι η Άγκυρα έχει προχωρήσει στην σύσφιξη των σχέσεων της με το Τελ Αβίβ. Στο πεδίο της οικονομίας, το 2011 οι τουρκικές εξαγωγές στο Ισραήλ αυξήθηκαν και έφτασαν στο ύψος των 2,17 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αξιοσημείωτη αύξηση παρατηρήθηκε και στις ισραηλινές εξαγωγές στην Τουρκία. Στο πεδίο της διπλωματίας, την τελευταία περίοδο, η Άγκυρα πραγματοποίησε δυο σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της σύσφιξης των σχέσεων της με το Ισραήλ. Αρχικά, η Άγκυρα άναψε το πράσινο φως για την είσοδο του Ισραήλ στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OECD). Στην συνέχεια, λίγες μόλις εβδομάδες μετά το τέλος των αμερικανικών προεδρικών εκλογών, η Άγκυρα έδωσε την συγκατάθεση της για την ομαλοποίηση των σχέσεων του Ισραήλ με το ΝΑΤΟ και τους περιφερειακούς συμμάχους της βορειοατλαντικής συμμαχίας.
Γιατί η Τουρκία αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην διατήρηση οδών «back door policies» με το Ισραήλ; Γιατί λαμβάνει πρωτοβουλίες την στιγμή που το Ισραήλ εξακολουθεί να μην αποδέχεται τις «προϋποθέσεις» της Άγκυρας; Οι πληροφορίες της «Κ» από την τουρκική πρωτεύουσα δείχνουν ότι τρεις παράγοντες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην λήψη των νέων πρωτοβουλιών της Άγκυρας.
Πρώτον, η τεχνολογική, στρατιωτική και διπλωματική εξάρτηση της Άγκυρας από την Δύση και κυρίως τις ΗΠΑ επιβάλλουν την ομαλοποίηση στις τουρκοισραηλινές σχέσεις. Η συγκεκριμένη ομαλοποίηση έρχεται να πλαισιώσει την ανάπτυξη της νατοϊκής πυραυλικής ασπίδας στην κεντρική και ανατολική Τουρκία. Δεύτερον, τα μεγάλα ανοιχτά μέτωπα στα νότια και ανατολικά σύνορα της Τουρκία, οι επιδείνωση των σχέσεων της Άγκυρας με την Τεχεράνη, την Βαγδάτη και την Δαμασκό ανοίγουν εμμέσως τον δρόμο για την τουρκοισραηλινή επαναπροσέγγιση. Το αδιέξοδο στο Κουρδικό Ζήτημα έρχεται να δώσει νέες διαστάσεις στους μεγάλους προβληματισμούς της Άγκυρας. Τρίτον, στην σκιά των επικείμενων ισραηλινών εκλογών, η Άγκυρα επιχειρεί να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα στην ισραηλινή κοινωνία και στα εβραϊκά λόμπυ της Δύσης: «Το πρόβλημα της Άγκυρας δεν είναι με τον εβραϊκό λαό αλλά με την ακροδεξιά κυβέρνηση του», φαίνεται πως είναι το μήνυμα της Τουρκίας προς το Ισραήλ.
