Η απελευθέρωση της Μοσούλης και ο αναδυόμενος ρόλος του Ιράν
ΜΑΡΚΟΣ ΤΡΟΥΛΗΣ
(Πηγή : http://www.pontos-news.gr)
Αναμφισβήτητα, η απελευθέρωση της Μοσούλης αποτέλεσε ένα κομβικό σημείο στον πόλεμο εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, καθώς πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ με ισχυρό συμβολισμό και γεωπολιτική αξία.Το Ισλαμικό Κράτος άφησε πίσω του 30.000 νεκρούς, ενώ 600.000 άνθρωποι (περίπου το ⅓ του πληθυσμού) αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πόλη. Άφησε, επίσης, τεράστιες υλικές καταστροφές πίσω του, και αυτό αποτελεί ζήτημα προς μελέτη αναφορικά με την υποθήκευση του μέλλοντος του κράτους του Ιράκ.
Τα παραπάνω συνιστούν μια ενδεικτική εικόνα του τι επικρατεί στη Μέση Ανατολή. Οι συνέπειες της δράσης των τρομοκρατών, άλλωστε, είναι πολλαπλασιαστικές αν ρίξουμε μια ματιά στην ευρύτερη γεωγραφική ζώνη της Μέσης Ανατολής.
Επί της παρούσης, στέκομαι στην αποδυνάμωση του Ιράκ εξαιτίας των εν λόγω καταστροφών, και στο βαθμό που η εν λόγω εξέλιξη συνιστά «παράθυρο ευκαιρίας» για το Ιράν.
Ο ιρανικός επεμβατισμός συνθέτει μια πραγματικότητα όπως αυτή προέκυψε μετά την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Ιράκ. Οι ΗΠΑ φρόντισαν να κάνουν την αρχή κατά την εισβολή του 2003 και την επεμβατική πολιτική της δεκαετίας του 1990 δημιουργώντας τελικά ένα κενό ισχύος, το οποίο έχει σπεύσει να εκμεταλλευτεί η Τεχεράνη. Η ιρακινή ισχύς κατέρρευσε προς τέρψη του εξ Ανατολών σιιτικού καθεστώτος. Η οριστική αποδυνάμωση και αντίστοιχη υποθήκευση της ανεξαρτησίας της Βαγδάτης επήλθε μέσω της δράσης του Ισλαμικού Κράτους, και η εικόνα στην απελευθερωμένη Μοσούλη αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα.
Το Ιράν φρόντισε να παράσχει στρατιωτική βοήθεια στην επίσημη ιρακινή κυβέρνηση για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους, ενώ πληροφορίες μιλούν και για αμεσότερη εμπλοκή του διαμέσου της αποστολής παραστρατιωτικών ομάδων. Τελικός στόχος ήταν (και είναι) η κατατριβή, ήτοι αφενός η περαιτέρω απίσχναση των συντελεστών ισχύος του Ιράκ έτσι ώστε να αυξηθεί η εξάρτησή του από το Ιράν, και αφετέρου η –αργή προκειμένου να φανούν τα αποτελέσματα της κατατριβής– εξουδετέρωση των σουνιτικών ισλαμιστικών ομάδων.
Σήμερα, σύμφωνα με τα ρεπορτάζ των διεθνών ΜΜΕ, η Τεχεράνη κυριαρχεί εμπορικά στο Ιράκ με τα προϊόντα στα ράφια των μαγαζιών να είναι κυρίως ιρανικά, τα προγράμματα στην τηλεόραση να είναι κυρίως φιλοϊρανικά, και τη Βαγδάτη να δηλώνει αυτόνομη μόνο όσον αφορά το προφανές για την ίδια πετρέλαιο. Παράλληλα, το Ιράν έχει καταφέρει να αποκτήσει έναν σημαντικό διάδρομο προς τη Μεσόγειο, και πιο συγκεκριμένα προς τη Συρία του Άσαντ. Η ιρανοσυριακή διασύνδεση συνιστά το μέγιστο διακύβευμα και για τα δύο μέρη, καθώς η μεν επιβίωση της Συρίας εξαρτάται από την ιρανική βοήθεια, ο δε διευρυμένος γεωπολιτικός ρόλος του Ιράν δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς παρουσία στη Συρία και προστασία του εκεί σιιτικού πληθυσμού.
Οι παρενέργειες όλων αυτών των εξελίξεων συμπυκνώνονται στο αυξανόμενο δίλημμα ασφαλείας του Ισραήλ.
Η πλήρης ένταξη του Ιράκ στην ιρανική σφαίρα επιρροής και η υλοποίηση των στρατηγικών στόχων του στη Συρία θα δημιουργήσουν αναμφίλεκτα μια δυσμενή κατάσταση για το ισραηλινό κράτος ενόσω το καθεστώς της Τεχεράνης παραμένει ακραιφνώς αντισημιτικό. Τα πρώτα δείγματα είναι φανερά στον εξοπλισμό της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, ο οποίος έλαβε την ανάλογη απάντηση από το Ισραήλ.
Στη Μέση Ανατολή βρίσκεται εν εξελίξει μια ανακατανομή ισχύος δίχως μεταψυχροπολεμικό προηγούμενο. Κράτη καταβαραθρώνονται ή μετατρέπονται σε παρίες, άλλα διαγκωνίζονται για την ανάληψη ηγετικού ρόλου και άλλα βλέπουν τις απειλές να αυξάνονται εις βάρος τους. Σε όλα αυτά, ας προστεθεί η «πυρηνικοποίηση» των σπουδαιότερων δρώντων της περιοχής, καθώς και η μερική απόσυρση του αμερικανικού ηγεμονικού σταθεροποιητή με την παράλληλη «είσοδο» άλλων μεγάλων δυνάμεων.
