Τι πιστεύουν οι τζιχαντιστές για το χτύπημα στην Βοστώνη
«Αλάχ Ακμπάρ. Ας προχωρήσουμε».
Shiraz Maher και Samar Batrawi
(Πηγή : http://foreignaffairs.gr)
Οι κάτοικοι της Βοστώνης, οι ειδήμονες και οι αναλυτές δεν ήταν οι μόνοι που αιφνιδιάστηκαν από τις βομβιστικές επιθέσεις του περασμένου μήνα στον Μαραθώνιο της Βοστώνης.
Σε φόρουμ τζιχαντιστών, όπως και σε μέσα μαζικής ενημέρωσης, γίνεται πολύς λόγος σχετικά με τα κίνητρα, τις πεποιθήσεις των υπόπτων, την κατάρτιση, καθώς και άλλα πιθανά σχέδια. Όπως και στον υπόλοιπο κόσμο, κανείς δεν είχε απαντήσεις για το αν οι αδερφοί Tsarnaev λειτουργούσαν άμεσα υπό τις διαταγές της αλ Κάιντα ή ήταν μεμονωμένοι επαναστάτες , αν είχαν εκπαιδευτεί σε στρατόπεδα τρομοκρατών ή είχαν μάθει από το διαδίκτυο την τεχνογνωσία να προβαίνουν σε θανατηφόρες πράξεις, ή αν ήταν μέρος μιας μεγαλύτερης ομάδας που σχεδιάζει περαιτέρω ωμότητες.
Με την ευρύτερη έννοια, η διαδικτυακή κοινότητα των τζιχαντιστών γιόρτασε τις επιθέσεις. Δεν είναι περίεργο, βέβαια, που μια επίθεση εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών έγινε ευνοϊκά δεκτή από τους ανθρώπους που έχουν δεσμευτεί για την καταστροφή αυτού του έθνους. Οι περισσότεροι χρήστες σε δύο από τα πιο δημοφιλή φόρουμ, του Ανσάρ αλ-Μουτζαχεντίν (Ansar al-Mujahideen ) και του Σαμίχ (Shamikh), εξέφρασαν την απλή επιδοκιμασίας τους με την ανάρτηση «Alhamdulillah» (δόξα στον Θεό) ή «Αλλάχ Ακμπάρ» (ο Θεός είναι μεγάλος). Για αυτούς τους χρήστες, οι βόμβες της Βοστώνης έδειξαν τόσο τον διαρκή χαρακτήρα της τζιχάντ όσο και την συνεχή ευπάθεια των Ηνωμένων Πολιτειών σε επιθέσεις. Όπως έγραψε ένα μέλος του φόρουμ, «Η Αμερική είναι στο δρόμο προς την καταστροφή». Ένας άλλος, ο οποίος αυτοαποκαλείται Fata Muslim Ghuwair, έγραψε, «Κλαίω με δάκρυα χαράς για αυτές τις νέες επιθέσεις στην καρδιά της Αμερικής ... Εκλιπόντα Σεΐχη μας Οσάμα Μπιν Λάντεν, οι στρατιώτες και οι γιοι σου σε τιμούν ακόμα και μετά τον θάνατό σου».
Αλλά η ευφορία δεν ήταν γενικευμένη στις κοινότητες της τζιχάντ. Οι πιο ήπιοι μεταξύ των μελών των φόρουμ εξέφρασαν απλώς μια υποστήριξη. Ναι, οι βομβιστές προκάλεσαν τον φόβο και τον πανικό, έγραψαν, αλλά επίσης φάνηκε να τους λείπει η φιλοδοξία της αλ Κάιντα στις πιο παράτολμες ενέργειές της. Αυτή η άποψη συνοψίστηκε καλύτερα από έναν συμμετέχοντα, ο οποίος έγραψε, «Δεν νομίζω ότι η αλ Κάιντα είναι πίσω από την επίθεση της Βοστώνης, επειδή οι επιθέσεις της Αλ Κάιντα τα κατάφερναν πολύ καλύτερα από ό, τι είδαμε τώρα». Ορισμένα μέλη των φόρουμ, θεωρούσαν ακόμη και την σχετικά μικρή επίθεση ως αντιπαραγωγική, δεδομένου ότι ένας χρήστης που ονομάζεται «Nosra» έγραψε, «θα βλάψει την εικόνα της τζιχάντ και θα καταστήσει δυσκολότερες τις πιο φιλόδοξες επιθέσεις στο μέλλον, γιατί οι Αρχές τώρα θα είναι πιο προσεκτικές». Προφανώς, ο Nosra σκέφτεται ότι μια επίθεση θα έπρεπε να σκοτώσει πολλούς περισσότερους, ώστε οι επιπλέον έλεγχοι να αξίζουν τον κόπο.
Η πιο ακραία εκδοχή της άποψης του Nosra ήταν ότι οι επιθέσεις δεν ήταν καν έργο τζιχαντιστών. Οι χρήστες εικάζουν ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ διέπραξε και τις δύο ώστε να δαιμονοποιήσει τους Μουσουλμάνους και να αποσπάσει την προσοχή από τον συνεχιζόμενο εμφύλιο πόλεμο στην Συρία. Τα σχετικά μέτρια επίπεδα των ζημιών που προκλήθηκαν από τις βόμβες τροφοδότησαν αυτή την υποψία.
Εκείνοι που προβάλλουν την άποψη αυτή, όμως, γρήγορα σιώπησαν. Ορισμένα μέλη των φόρουμ υποβάθμισαν τις ανησυχίες σχετικά με τον αριθμό των θανάτων με την αιτιολογία ότι οι βόμβες είχαν επιτύχει έναν εντελώς διαφορετικό στόχο. Από την έναρξη της οικονομικής ύφεσης, η αλ Κάιντα έχει κατά καιρούς υποστηρίξει ότι μια από τις τακτικές της είναι να προκαλέσει σημαντική οικονομική ζημία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτή η νέα επιτακτική τακτική επιδείχθηκε πρώτη φορά το 2010, όταν η «αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο» (AQAP) τοποθέτησε βόμβες σε αεροσκάφη της UPS και της FedEx. Η οργάνωση υποστήριξε ότι η επιχείρηση είχε κοστίσει μόνο 1.000 δολάρια αλλά προκάλεσε απώλειες εκατομμυρίων στον κλάδο των εμπορευματικών μεταφορών. «Αυτό είναι που αποκαλούμε μόχλευση», καυχήθηκε η AQAP. Ένας χρήστης φόρουμ, ο Elias, υπενθύμισε στους ομολόγους του την οικονομική τακτική, δηλώνοντας ότι «η επίθεση αυτή έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια εκατομμυρίων δολαρίων για την Αμερική ... φανταστείτε αν οι μουσουλμάνοι θα μπορούσαν να διαπράξουν παρόμοιες πράξεις σε όλες τις πόλεις των άπιστων, πόσο γρήγορα κάτι τέτοιο θα μπορούσε να μας απαλλάξει από αυτούς τους άπιστους!». Απόψεις σαν αυτές ήταν μεταξύ των πιο στενά συνδεδεμένων, αλλά παρ’ όλα αυτά έδωσε στους υποστηρικτές τουλάχιστον κάτι για να τους φτιάξει το κέφι.
Σε γενικές γραμμές, η διαδικτυακή αντίδραση σχετικά με τον βομβαρδισμό της Βοστώνης ήταν χλιαρή. Και αυτό είναι ασυνήθιστο και αποδεικνύεται από διάφορους λόγους. Ο πρώτος είναι ότι οι επιθέσεις της αλ Κάιντα στην Δύση συνήθως χαρακτηρίζονται από υψηλούς δείκτες θυμάτων και ευρεία διασπορά πανικού. Ο θάνατος τριών πολιτών, ο γρήγορος θάνατος και η σύλληψη των δραστών είναι για τους υποστηρικτές της τζιχάντ, κάτι σαν «κατρακύλα».
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η αλ Κάιντα και το παγκόσμιο κίνημα της τζιχάντ ασχολούνται λιγότερο με την Δύση από την αρχή της Αραβικής Άνοιξης. Οι Τζιχαντιστές τώρα κοιτούν πίσω προς τον μουσουλμανικό κόσμο, όπου τα περιγράμματα της εξουσίας εξακολουθούν να απέχουν πολύ από το να έχουν καθιερωθεί στο Μάλι, την Λιβύη, την Αίγυπτο, την Υεμένη και, πιο δραματικά, στην Συρία. «Γιατί θα πρέπει να χάνουμε το χρόνο μας με αυτό;», ρώτησε ο Hamil al - Mask, ένα μέλος του φόρουμ Ansar. «Οι μεμονωμένοι “λύκοι” θα είναι πάντα μέρος του αγώνα μας, οπότε ας πούμε “Ο Θεός είναι μεγάλος” και ας προχωρήσουμε».
Και αυτό εγείρει και τον τρίτο λόγο για τον οποίο η αντίδραση ήταν υποτονική. Εκτός από λίγους θύλακες στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, η αλ Κάιντα εξαρτάται όλο και περισσότερο από τους μεμονωμένους «λύκους», γιατί πλέον είναι πολύ πιο δύσκολο να εκπαιδεύσει μελλοντικούς τρομοκράτες σε στρατόπεδα εκπαίδευσης. Με τη σειρά της, η οργάνωση έχει διαδώσει ευρέως οδηγίες για κατασκευή βομβών στην αγγλική γλώσσα, που απευθύνονται ειδικά στους υποστηρικτές της στην Δύση. Οι Tsarnaevs πέτυχαν την υλοποίηση της νέας στρατηγικής της αλ Κάιντα στο θέμα αυτό. Αλλά αποκάλυψαν επίσης τα όριά της.
Στο τέλος, η χλιαρή αντίδραση στις τρομοκρατικές επιθέσεις στην Βοστώνη φαίνεται καλύτερα μέσα από το πρίσμα μιας ομάδας που είναι διχασμένη αφενός στην αναγνώριση του γεγονότος ότι οι επιχειρήσεις μεμονωμένων μαχητών, σε πολλές περιοχές, είναι οι μόνες εφικτές επιλογές που απομένουν και, από την άλλη πλευρά, στην ελπίδα ότι υπάρχουν περισσότερα να γίνουν αλλού - αν μη τι άλλο στην Συρία, όπου η αλ Κάιντα συνεργάζεται με μαχητές της Jabhat al-Nusra και εξακολουθεί να σημειώνει πρόοδο. Άλλωστε, καθώς οι αδερφοί Tsarnaev συσκεύαζαν τις χύτρες ταχύτητας, η Jabhat al-Nusra κέρδιζε ευρεία υποστήριξη σε μεγάλα τμήματα του Χαλεπίου για τις ενέργειές της σχετικά με την κοινωνική πρόνοια. Και η ανδρεία της στην οργανωμένη πάλη, που φάνηκε πρόσφατα κατά την διάρκεια της μάχης της Raqqa, έχει χαρίσει στην ομάδα επίσης πολλούς επαίνους. Για όσους τρέφουν ακόμη φιλοδοξίες για την αναβίωση του «Χαλιφάτου της Δαμασκού», οι βομβαρδισμοί της Βοστώνης ήταν απλά δευτερευούσης σημασίας - και μια δυσάρεστη αποδοχή των περιορισμών του παγκόσμιου κινήματος των τζιχαντιστών στην Δύση.
* Ο SΗIRAZ MAHER (@ ShirazMaher) είναι ανώτερος συνεργάτης στο Διεθνές Κέντρο για την Μελέτη της Ριζοσπαστικοποίησης (ICSR) στο King College του Λονδίνου.
Ο SAMAR BATRAWI είναι επιστημονικός συνεργάτης στο ICSR.
Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.
Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/139368/shiraz-maher-and-samar-bat...
