Γεωπολιτικός γρίφος για έμπειρους λύτες η πώληση ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ
Η ρωσική Gazprom προβάλει ως το απόλυτο φαβορί, ενώ εντείνονται οι πιέσεις Ευρωπαίων και Αμερικανών
Της Χρύσας Λιάγγου
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
Το τοπίο γύρω από την κατάληξη του διαγωνισμού ιδιωτικοποίησης των ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ δείχνει να ξεκαθαρίζει καθ’ οδόν προς την καταληκτική ημερομηνία υποβολής δεσμευτικών προσφορών στις 29 Μαΐου, αν και συζητείται ήδη το ενδεχόμενο μιας νέας μικρής παράτασης 3-4 ημερών.
Την εβδομάδα που πέρασε καταλυτικές ήταν οι εξελίξεις ως προς την έκβαση του διαγωνισμού, οι οποίες ανέδειξαν κυρίως τις γεωπολιτικές του προεκτάσεις. Το στρατηγικό ενδιαφέρον της Ρωσίας για τον έλεγχο της ΔΕΠΑ επισφραγίσθηκε με την τρίτη κατά σειρά επίσκεψη του διευθύνοντος συμβούλου της Gazprom Aλεξέι Μίλερ στην Αθήνα την περασμένη Τρίτη (η πρώτη πραγματοποιήθηκε αρχές Μαρτίου). Ο ρωσικός κολοσσός, όπως προκύπτει απ’ όλες τις πλευρές, θα προσέλθει στον διαγωνισμό προσφέροντας υψηλό τίμημα αλλά και μια «γενναία» για την ελληνική οικονομία μείωση της τιμής προμήθειας φυσικού αερίου.
Εάν τελικά η ΔΕΠΑ θα περάσει πράγματι στον έλεγχο της Gazprom θα εξαρτηθεί από τη στάση που θα κρατήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού. Γι’ αυτή την περίπτωση, όμως, το Κρεμλίνο, που έχει εντάξει την εξαγορά της ΔΕΠΑ στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής για τον αποκλεισμό της δυνατότητας μεταφοράς αερίου μη ρωσικής προέλευσης στη μεγάλη αγορά της Ευρώπης, έχει εναλλακτικό σχέδιο.
Οσο προχωράμε προς το τέλος του διαγωνισμού, αποκαλύπτεται ότι η συμμετοχή σε αυτόν της ιδιωτικής εταιρείας Sintez για την από κοινού εξαγορά ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ εντάσσεται στην εξυπηρέτηση αυτής της στρατηγικής και επιβεβαιώνει πλήρως τον χαρακτηρισμό του «λαγού της Gazprom» που κάποιοι της απέδωσαν από την αρχή. Δεν είναι τυχαίος ο επαναπροσδιορισμός του ενδιαφέροντος της Sintez για ξεχωριστή διεκδίκηση των εταιρειών ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ, ο οποίος μάλιστα διευθετήθηκε από ελληνικής πλευράς, με την αλλαγή όρου του διαγωνισμού που διασφαλίζει αυτή τη δυνατότητα.
Η Sintez θα καταθέσει δύο ξεχωριστές προσφορές για ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ, για να αποτελέσει τον δεύτερο πλειοδότη σε περίπτωση αποκλεισμού της Gazprom από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού, διασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό τον έλεγχο της ΔΕΠΑ από τη Ρωσία. Σε μια προσπάθεια διασφάλισης των γεωπολιτικών ισορροπιών ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς με το ταξίδι του στο Μπακού, λίγο πριν την άφιξη του Μίλερ στην Αθήνα, επιχείρησε και φέρεται να κατάφερε να επαναφέρει το ενδιαφέρον της Socar για τη διεκδίκηση του ΔΕΣΦΑ που είχε ατονήσει το τελευταίο διάστημα. Δεν είναι τυχαία η παρουσία του επικεφαλής της Socar E. Nασίρεφ στη συνάντηση του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Αλίγιεφ με τον Ελληνα πρωθυπουργό που είχε ως βασικό θέμα τον αγωγό TAP.
Η Socar παρά τη δυσαρέσκεια που φέρεται να εξέφρασε για τη διευκόλυνση που παρείχε η ελληνική κυβέρνηση στη Sintez, αναμένεται να προσέλθει τελικά στον διαγωνισμό για τη διεκδίκηση του ΔΕΣΦΑ και μάλιστα με ανταγωνιστική προσφορά. Η «μοιρασιά» που διαφαίνεται μέχρι στιγμής -ΔΕΠΑ σε ρωσικά χέρια και ΔΕΣΦΑ σε αζέρικα- διασφαλίζει για το Μέγαρο Μαξίμου την απαραίτητη γεωπολιτική ισορροπία που καλείται να διαχειριστεί από την πρώτη στιγμή του διαγωνισμού.
Η απουσία ευρωπαϊκών και αμερικανικών εταιρειών από τον διαγωνισμό κατέστησε ιδιαίτερα δύσκολα τα πράγματα για την ελληνική κυβέρνηση που πιέζεται από τους εταίρους της στην Ευρώπη να μη διαταράξει μέσω της πώλησης των δύο εταιρειών, την ευρωπαϊκή πολιτική απεξάρτησης από το αέριο της Ρωσίας που προωθείται μέσω εναλλακτικών προμηθευτών και οδεύσεων.
Η πολιτική αυτή υπαγορεύται και από τις ΗΠΑ, με συνεχείς παρεμβάσεις για ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται οι αγωγοί «Nabouco West» και «ΤΑP» που διαγκωνίζονται για τη μεταφορά αζέρικου αερίου στην Ευρώπη.
Λεπτές ισορροπίες υπό την πίεση για έσοδα
Η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, πριν ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις του Μπακού και της κοινοπραξίας που ελέγχει το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ 2, για τον αγωγό που θα μεταφέρει το αέριο στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι μπορεί να ανατρέψει τα θετικά δεδομένα του αγωγού TAP που διασχίζει την Ελλάδα. Ως γνωστόν, είναι το μοναδικό έργο αυτή τη στιγμή που μπορεί να διασφαλίσει ρόλο διαμετακομιστή για τη χώρα. Πιθανός έλεγχος της ΔΕΠΑ από την Gazprom σημαίνει ότι η ρωσική εταιρεία δεν θα επιτρέψει τη δυνατότητα εισαγωγής αζέρικου αερίου στην ελληνική αγορά αλλά και τη διοχέτευσή του μέσω της Ελλάδας στα Βαλκάνια, ανατρέποντας πλήρως την οικονομικοτεχνική μελέτη του έργου, δίνοντας προβάδισμα στο Nabouco West. H εξέλιξη αυτή προβληματίζει έντονα την ελληνική κυβέρνηση, η οποία, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, έχει δεχθεί και προτάσεις από το κονσόρτσιουμ του ΤΑP να παρατείνει τον διαγωνισμό για μετά τον Ιούνιο που θα ληφθούν οι αποφάσεις για τη διαδρομή του αζέρικου αερίου. Τα αιτήματα δεν έχουν γίνει αποδεκτά λόγω της πιεστικής ανάγκης για έσοδα ύψους 2,6 δισ. ευρώ από αποκρατικοποιήσεις μέσα στο 2013, που προβλέπει το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα. Η ασφυκτική αυτή πίεση για έσοδα, υποχρέωσε την κυβέρνηση να κάνει αποδεκτό το αίτημα της Gazprom για τη μείωση της εγγυητικής επιστολής στο 10% από το αρχικό 20% επί του τιμήματος και την επιστροφή της στην περίπτωση που η πώληση ακυρωθεί χωρίς δική της ευθύνη.
