Είναι πραγματικά έτοιμη η Δύση να βοηθήσει οικονομικά την Ουκρανία;
Αντρέι Ιλιασένκο, ειδικά για τη RBTH
(Πηγή : http://rbth.gr)
Άδεια τα κρατικά ταμεία στη χρεοκοπημένη Ουκρανία, με τα προβλήματα να συσσωρεύονται, τους μισθούς να μην πληρώνονται, τα συναλλαγματικά αποθέματα να τελειώνουν και τις ΗΠΑ να παραπέμπουν στο ΔΝΤ για βοήθεια.
Στην Ουκρανία παρουσιάζεται «πλεόνασμα» επανάστασης, άλλα έλλειμμα σε χρήματα και μάλιστα, πολύ μεγάλο. «Η κατάσταση στην οικονομία είναι ζοφερή. Η διακυβέρνηση του Γιανουκόβιτς έφτασε την οικονομία στην καταστροφή. Στα ταμεία του κράτους δεν υπάρχουν καθόλου χρήματα. Υπάρχουν τεράστια προβλήματα με το συνταξιοδοτικό ταμείο. Βλέπετε τι συμβαίνει με το εθνικό νόμισμα, με το τραπεζικό σύστημα», δήλωσε την περασμένη Δευτέρα ο πρόεδρος της Ουκρανικής βουλής και νυν μεταβατικός Πρόεδρος της χώρας, Αλεξάντρ Τουρτσίνοφ.
Πρέπει να ειπωθεί, ότι τα οικονομικά προβλήματα στη χώρα συσσωρεύονταν και πριν την ανάληψη της εξουσίας από τον φυγά πρόεδρο. Αυτό όμως δεν αλλάζει τη σημερινή πραγματικότητα.
Ο ένας εκ των ηγετών του κινήματος διαμαρτυρίας και αρχηγός της πτέρυγας του κόμματος «Πατρίδα» στο ουκρανικό Κοινοβούλιο, Αρσένι Γιατσενιούκ, δήλωσε ότι θα αποκαλύψει τους αριθμούς του τεράστιου ελλείμματος του προϋπολογισμού ως το τέλος του τρέχοντος μηνός, κατά τον οποίο ήδη παρατηρούνται καθυστερήσεις 10 ημερών στις πληρωμές των μισθών, ενώ δεν υπάρχουν χρήματα για την εξόφληση των χρεογράφων.
Χρέος 137 δις δολάρια
Στους οικονομολόγους οι αριθμοί είναι γνωστοί. Το εξωτερικό χρέος της Ουκρανίας είναι περίπου 137 δις. δολάρια, από τα οποία τα 35 δις. είναι βραχυπρόθεσμο χρέος, συμπεριλαμβάνοντας 23 δις. εμπορικών πιστώσεων. Τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας είναι 17,8 δις. δολ., ενώ το Δεκέμβριο ήταν 20,4 δις. Το επίπεδο αυτό θα επιτρέψει στην Ουκρανία να κρατήσει μόνο μέχρι τον Ιούνιο, όταν θα πρέπει να εξοφλήσει 1 δις. δολ. ευρωομολόγων. Η επόμενη εξόφληση είναι το Σεπτέμβριο.
Με λίγα λόγια, χρειάζονται χρήματα εδώ και τώρα. Το υπουργείο Οικονομικών και η Εθνική Τράπεζα, όπως μεταδίδει το Interfax, πρότειναν στους διεθνείς εταίρους και ειδικότερα στην Πολωνία και τις ΗΠΑ, να παραχωρήσουν μέσα στις δυο επόμενες εβδομάδες πίστωση, ενώ υπολογίζουν συνολικά τον προγραμματισμένο όγκο μακροοικονομικής οικονομικής βοήθειας για το διάστημα 2014-2015 περίπου στα 35 δις. δολάρια.
Ένα ποσό, κάτι παραπάνω από σημαντικό, με τις προθεσμίες να είναι κάτι παραπάνω από μικρές. Αλλά φαίνεται ότι οι ουκρανοί πολιτικοί γνωρίζουν για τι πράγμα ομιλούν και τι ζητούν.
Τα Δυτικά ΜΜΕ μετέδωσαν την Κυριακή ότι ένας από τους μυστικούς όρους της συμφωνίας μεταξύ Γιανουκόβιτς και αντιπολίτευσης ήταν μάλλον η παραίτηση των αρχών από τη ρωσική οικονομική βοήθεια. Άλλο θέμα βέβαια, ότι η συμφωνία εκείνη έγινε αμέσως «σκόνη». Ο Γιανουκόβιτς, ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα καλείτο να διεξάγει τις επαφές με τους Δυτικούς πιστωτές, εξαφανίστηκε. Η κατάσταση επικείμενης χρεοκοπίας όμως, παρέμεινε. Και στο εξής πλέον, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί από τις νέες αρχές. Από εδώ προκύπτουν και οι γεμάτες πανικό δηλώσεις. Είναι έτοιμη η Δύση για αυτή την εξέλιξη;
Στα νύχια του ΔΝΤ
Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζέικομπ Λιου, στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνεδρίαση των 20 πιο σημαντικών οικονομιών δήλωσε ότι στα πλαίσια των συνομιλιών των υπουργών Οικονομικών και των Κεντρικών Τραπεζών των χωρών μελών της G20, δεν εξετάστηκαν καθόλου κάποια συγκεκριμένα σχέδια χορήγησης οικονομικής βοήθειας στο Κίεβο. Παράλληλα, εξέφρασε την πεποίθηση ότι αυτό το θέμα μάλλον θα τεθεί τις προσεχείς ημέρες ή εβδομάδες. Σύμφωνα με τον ίδιο, «Πιο αποτελεσματικό είναι να χορηγεί βοήθεια σε κράτη όπως η Ουκρανία για την επίλυση των οικονομικών τους προβλημάτων, από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο».
Αυτό σημαίνει ότι επίκεινται ξανά διαπραγματεύσεις μεταξύ Κιέβου και ΔΝΤ, οι οποίες -μια και θα γίνει λόγος για δισεκατομμύρια- δεν θα είναι σύντομες. Το δεύτερο σημείο, είναι ότι τα χρήματα θα δοθούν μόνο αν γίνουν ριζικές μεταρρυθμίσεις. Η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ την Κυριακή δεσμεύτηκε ότι θα ανοίξει πιστωτική γραμμή για την Ουκρανία, αμέσως όταν οι αρχές της χώρας επιβεβαιώσουν την ετοιμότητα εφαρμογής οικονομικών μεταρρυθμίσεων.
Εδώ βέβαια βρίσκεται και το πρόβλημα για τη νέα ηγεσία, καθώς οι μεταρρυθμίσεις συνδέονται πρωτίστως με τη μείωση των κρατικών δαπανών, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών για κοινωνικές ανάγκες, αυτό ακριβώς που φοβόταν πολύ ο Γιανουκόβιτς. Σήμερα δε, ύστερα από τρεις μήνες ταραχών, το πρόβλημα δείχνει να είναι ακόμη πιο επώδυνο. Αυτό θα μπορούσε λοιπόν να αποδοθεί στον πρώην πρόεδρο, αλλά τώρα, σε ποιον;
«Με ποιόν θα συζητήσουμε»;
Τρίτον, σε ποιον θα δοθούν τα χρήματα; Η Λαγκάρντ κατέστησε σαφές ότι το Ταμείο πρώτα απ’ όλα «χρειάζεται κάποιον στην Ουκρανία, με τον οποίο θα μπορέσει να συζητήσει αυτά τα θέματα». Είναι προφανές ότι η νομιμότητα και σταθερότητα των δανειοληπτών απασχολεί και τους Ευρωπαίους. Η ΕΕ είναι έτοιμη να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης με την Ουκρανία μόνο μετά τη διενέργεια προεδρικών εκλογών στη χώρα, δήλωσε τη Δευτέρα ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ολιβιέ Μπαγί.
Και στο ζήτημα αυτό, φαίνεται ότι η θέση της ΕΕ συγκλίνει με εκείνη της Μόσχας. Ο πρωθυπουργός Μεντβέντιεφ έχει δηλώσει ότι «Είμαστε πρόθυμοι να συζητήσουμε οποιαδήποτε θέματα, αλλά το σημαντικό είναι με ποιον θα τα συζητήσουμε. Αν θεωρηθούν ως κυβέρνηση άνθρωποι με μάσκες, τότε κατά πάσα πιθανότητα θα είναι δύσκολο να εργαστούμε με μια τέτοια κυβέρνηση».
Πηγή: Ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών
