Το «μακρύ χέρι» του ΚΚΚ στον ιδιωτικό τομέα
CHRISTOPHER BEDDOR / REUTERS
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ θέλει να ανακτήσει την εμπιστοσύνη του ιδιωτικού τομέα, μολονότι του θέτει ακόμη πιο αυστηρούς όρους.
Ο ιδιωτικός τομέας είναι αυτός που προσφέρει τις περισσότερες θέσεις εργασίας στην Κίνα, παράγει το μεγαλύτερο μέρος του ΑΕΠ της και είναι σαφώς πιο αποτελεσματικός στην αξιοποίηση της εργασίας και του κεφαλαίου. Το οικονομικό θαύμα της Κίνας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ικανότητα των ιδιωτικών επιχειρήσεων να είναι κερδοφόρες, παρά την επισφαλή νομοθεσία, την εκτεταμένη διαφθορά και τη μόνιμη ασάφεια στο ρυθμιστικό πλαίσιο. Παρά την πρόσφατη οικονομική ανάκαμψη, οι ιδιωτικές επενδύσεις μειώνονται. Τους 12 μήνες έως τον Αύγουστο σημείωσαν αύξηση 6,4%, εν μέρει χάρη στην ανάκαμψη του μεταποιητικού τομέα και των επενδύσεων των περιφερειακών αρχών. Είναι σε σαφώς καλύτερο επίπεδο από την απογοητευτική εικόνα του περασμένου έτους, αλλά υπολείπονται σημαντικά από την αύξηση άνω του 15% που σημείωναν τα τελευταία έτη.
Οι Αρχές αναγνωρίζουν τους κινδύνους. Μολονότι σημειώνεται οικονομική ανάπτυξη, οι ιδιωτικές επενδύσεις δεν ανέκαμψαν ποτέ πλήρως από την ύφεση του τέλους του 2015. Η ανάκαμψη οφειλόταν κυρίως στις δημόσιες δαπάνες, στην άνοδο της αγοράς ακινήτων και στις υψηλές τιμές των εμπορευμάτων. Αυτοί οι παράγοντες ευνοούν δυσανάλογα τις κρατικές επιχειρήσεις, που κυριαρχούν στη βαριά βιομηχανία της Κίνας. Αν κλονιστούν αυτοί οι τομείς, θα είναι αναγκαία τα ιδιωτικά κεφάλαια για να διατηρηθεί η ανάπτυξη. Ως εκ τούτου, το κράτος προσπαθεί να εμπνεύσει και πάλι τους επιχειρηματίες με ρητορικά σχήματα. Στις 25 Σεπτεμβρίου στελέχη της κινεζικής ηγεσίας παρουσίασαν κατευθυντήριες γραμμές για την προώθηση του «επιχειρηματικού πνεύματος». Ορισμένοι πιστεύουν πως η τόνωση του ιδιωτικού τομέα θα είναι στην ατζέντα του 19ου συνεδρίου του κόμματος την επόμενη εβδομάδα.
Η κεντρική τράπεζα προτίθεται να μειώσει τις απαιτήσεις κεφαλαιακής επάρκειας για τις τράπεζες για να αυξηθούν οι πιστώσεις στις μικρές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών, αυτό συνεπάγεται αύξηση της μακροπρόθεσμης ρευστότητας κατά τουλάχιστον 150 δισ. δολάρια. Ο πρωθυπουργός προωθεί πάντα το σχέδιό του για τη μείωση των προμηθειών, των φόρων και της γραφειοκρατίας, που συμπιέζουν τα περιθώρια κέρδους. Οι νέοι τομείς της οικονομίας ανοίγουν αργά και επιφυλακτικά στους επενδυτές από τον ιδιωτικό τομέα. Εν μέρει, λόγω αυτού του ανοίγματος, η Κίνα ανήλθε στην 78η θέση στην κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας για το πόσο εύκολο είναι το επιχειρείν στην επικράτειά της. Πριν από μία δεκαετία βρισκόταν στην 93η θέση.
Το πρόβλημα είναι πως όλες οι υπόλοιπες κινήσεις του προέδρου Σι προδίδουν καχυποψία προς τις ισχυρές ιδιωτικές επιχειρήσεις. Μολονότι εξετάζει πώς να απομακρύνει τις κρατικές επιχειρήσεις από όσους κλάδους δεν είναι στρατηγικής σημασίας, η κινεζική ηγεσία διεισδύει στον επιχειρηματικό κόσμο με άλλους τρόπους. Αξιωματούχοι του Πεκίνου έχουν επεκτείνει την επιρροή τους σε μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των πολυεθνικών, τοποθετώντας επιτροπές του κόμματος στον εσωτερικό μηχανισμό διακυβέρνησής τους. Μερικές φορές τα στελέχη των επιχειρήσεων αισθάνονται υποχρεωμένα να συμμετάσχουν σε πολιτικά προγράμματα όπως είναι, για παράδειγμα, ο Νέος Δρόμος του Μεταξιού. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το αποτέλεσμα ήταν τεχνολογικοί κολοσσοί όπως ο Alibaba να σύρονται σε σχέσεις συνεργασίας με κρατικές εταιρείες όπως η China Unicom.
Παράλληλα, οι Αρχές έχουν θέσει στο στόχαστρό τους τις εξαγορές που έχουν κάνει όμιλοι όπως οι Dalina Wanda, HNA, Fosun Group και Anbang. Οι επενδυτές πρέπει να περιμένουν ότι αυτά θα συνεχιστούν και στη δεύτερη θητεία του προέδρου Σι. Τυπικά, θα μειωθεί η γραφειοκρατία και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να δραστηριοποιούνται ευκολότερα. Παρασκηνιακά, όμως, το μακρύ χέρι του κόμματος ίσως θα φτάνει τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις.
