Στο πεζουλάκι της Πανμουντζόμ, που χωρίζει δύο κόσμους
Του Ηλία Μαγκλίνη
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
Ενα πεζουλάκι χωρίζει τη Βόρεια από τη Νότια Κορέα στην περιοχή της Πανμουντζόμ, ακριβώς επάνω στον 38o Παράλληλο, το όριο όπου μία χώρα χωρίζεται σε δύο κράτη από το 1945.
Ο πόλεμος (1950-53), παρά τις καταλήψεις και ανακαταλήψεις (η Πιονγιάνγκ ήταν η μοναδική κομμουνιστική πρωτεύουσα που την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου έπεσε, προσωρινά, στα χέρια δυνάμεων του ΟΗΕ), ουσιαστικά έληξε εκεί όπου άρχισε, στον 38ο Παράλληλο ― και όχι με ειρήνη, αλλά με ανακωχή που ισχύει έως σήμερα.
Στην Πανμουντζόμ ελάμβαναν χώρα από το 1951 έως το 1953 οι «ειρηνευτικές» συνομιλίες μεταξύ των δύο αντίπαλων στρατοπέδων, ενώ μαίνονταν οι εχθροπραξίες. Και σήμερα παραμένει τόπος συνομιλιών: γαλάζια «σπιτάκια», τα οποία τέμνονται από τον 38ο Παράλληλο, φιλοξενούν κάθε τόσο εκπροσώπους των δύο πλευρών. Από τη θύρα που βλέπει στη βόρεια πλευρά, εισέρχονται οι Βορειοκορεάτες (ενίοτε μαζί με Κινέζους)· από τη νότια πλευρά οι Νοτιοκορεάτες (ενίοτε με Αμερικανούς ή άλλους Δυτικούς στρατιωτικούς και διπλωμάτες). Τα «γαλάζια σπιτάκια» όμως φιλοξενούν τακτικά, και για λίγες μόνον ώρες εννοείται, τουρίστες και άλλους επισκέπτες.
Το 2005 και το 2010 επισκεφθήκαμε τη Νότια Κορέα και την Πανμουντζόμ (απέχει περίπου δύο ώρες από τη Σεούλ). Η δεύτερη επίσκεψη είχε γίνει στη σκιά ακόμα μιας κρίσης ανάμεσα στα δύο κράτη, εξαιτίας της βύθισης νοτιοκορεατικού πλοίου. Το σκηνικό στην Πανμουντζόμ όμως ήταν ίδιο και απαράλλακτο. Μπορεί Νοτιοκορεάτες φρουροί να παραστέκονται σε διάφορα σημεία, Αμερικανοί στρατιωτικοί όμως διευθύνουν τις επισκέψεις, εγκατεστημένοι στο στρατόπεδο Μπονιφάς. Το διαβατήριο είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητο καθώς και η υπογραφή μιας βεβαίωσης ότι «σε περίπτωση θανάτου του επισκέπτη από εχθρικά πυρά, το στρατόπεδο Μπονιφάς ουδεμία ευθύνη φέρει». Το εν λόγω αμερικανικό στρατόπεδο είχε δεχθεί επίθεση από Βορειοκορεάτες στις 29 Αυγούστου του 1967, με συνέπεια έναν Αμερικανό και δύο Νοτιοκορεάτες στρατιώτες νεκρούς και 24 τραυματίες.
Το στρατόπεδο βρίσκεται 400 μέτρα νοτιότερα της αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης, μια λωρίδα γης πλάτους 4 χλμ. περίπου και μήκους 250, η οποία αποτελεί ένα είδος ουδέτερου εδάφους ανάμεσα στα δύο κράτη από το 1953. Πέρα από σποραδικές παραβιάσεις στρατιωτικών περιπόλων, στη ζώνη καθεαυτήν δεν έχει πατήσει άνθρωπος από το 1953, με αποτέλεσμα να είναι σήμερα ένας απίστευτος οικολογικός παράδεισος. Στην Πανμουντζόμ όμως «σπάει» η ζώνη και τα δύο κράτη συναντιούνται επισήμως. Το δε στρατόπεδο ονομάζεται «Μπονιφάς» στη μνήμη του λοχαγού του αμερικανικού στρατού Αρθουρ Μπονιφάς, ο οποίος σκοτώθηκε στις 18 Αυγούστου του 1976, μαζί με έναν υπολοχαγό, στο αιματηρό επεισόδιο «με τα τσεκούρια», από Βορειοκορεάτες στρατιώτες. Η φροντίδα ενός δέντρου φαίνεται πως οδήγησε σε μια φονική συμπλοκή η οποία πυροδότησε ακόμα μία κρίση ανάμεσα στα δύο κράτη. Κομβικό ρόλο στο επεισόδιο είχε παίξει η επίσης ιστορική «Γέφυρα χωρίς επιστροφή», που διασχίζει τα σύνορα. Ο κορμός του επίμαχου δέντρου στέκει ώς σήμερα, σαν μνημείο εκείνης της σύγκρουσης.
Μπαίνοντας στους χώρους των συνομιλιών, μπορείς «θεωρητικά» να περάσεις στη βόρεια πλευρά ― αρκεί να παραμείνεις εντός του «γαλάζιου σπιτιού». Από τα παράθυρά του μπορείς επίσης να διακρίνεις αυτό το ασήμαντο πεζουλάκι, στο οποίο συχνά στέκονται, ο ένας απέναντι από τον άλλον και σε απόσταση αναπνοής, φρουροί και από τις δύο χώρες.
Γήπεδο-ναρκοπέδιο
Στην Πανμουντζόμ μπορείς επίσης να δεις το «πιο επικίνδυνο γήπεδο του γκολφ στον κόσμο», όπως γράφει η σχετική πινακίδα: ένα ερημωμένο, καταπράσινο golf course γεμάτο παρατημένες μπάλες ― στην ουσία, το γήπεδο βρίσκεται μέσα σε ναρκοπέδιο.
Υπάρχουν κάτοικοι στην περιοχή. Σε ό,τι αφορά τη νότια πλευρά, είναι αγρότες με νομικά αποδεδειγμένο τόπο καταγωγής τη συγκεκριμένη περιοχή, απαλλαγμένοι από φόρους ― το «δόλωμα» της κυβέρνησης για να μη φύγουν. Καλλιεργούν τη γη τους, αλλά, κατά το σούρουπο, υποχρεώνονται να μπουν στα σπίτια τους· μετά τη δύση του ηλίου απαγορεύεται η κυκλοφορία. Είναι όντως ένας αλλόκοτος τόπος, και νοτιότερα της Πανμουντζόμ μπορείς με εισιτήριο να εισέλθεις σε μια υπόγεια στοά που έσκαψαν Βορειοκορεάτες για να εισέλθουν μυστικά στο νοτιοκορεατικό έδαφος. Το φραγμένο σημείο στα σύνορα είναι παγιδευμένο με εκρηκτικά. Οπως σχολίασε ένας επισκέπτης, «οι κομμουνιστές έκαναν τον κόπο να σκάψουν το υπόγειο τούνελ για να βγάζουν χρήματα τώρα οι καπιταλιστές μέσω τουρισμού. Ειρωνεία, ε;».
