Yπέρβαση (!) του διλήμματος «ευρώ ή δραχμή»
Της Ζέζας Ζήκου
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Και οι τρεις κυβερνήσεις –των Παπανδρέου, Παπαδήμου, Σαμαρά– δεν είχαν να επιλέξουν ανάμεσα σε λύσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης με τα υπέρ και τα κατά για την οικονομία και την κοινωνία, είχαν να επιλέξουν ανάμεσα στη σωτηρία ή την καταστροφή της πατρίδας.
Ετσι μας έλεγαν, τουλάχιστον. Σε όλους τους τόνους και με τη μέγιστη δυνατή δραματικότητα. Τρία χρόνια τώρα, όποια απόφαση πήραν, την πήραν για να αποφύγει η χώρα τον Αρμαγεδδώνα της ολοκληρωτικής καταστροφής και την έξοδο της χώρας από το ευρώ.
Ωστόσο, και η οικονομία και η κοινωνία κλονίστηκαν, περισσότεροι από 4.000 συμπολίτες μας αυτοκτόνησαν, εκατοντάδες θέσεις εργασίας χάθηκαν, δεκάδες μαγαζιά και μικροεπιχειρήσεις έκλεισαν και πολλοί συμπολίτες μας βρέθηκαν στο κατώφλι της ταπείνωσης και της ζητιανιάς.
Στη μία πλευρά του διλήμματος, η λέξη «σωτηρία», έχοντας ζωή όσο η εκταμίευση της κάθε δόσης (οπότε και η διασωσμένη χώρα έπρεπε να ξανασωθεί), ανταλλασσόταν κάθε φορά με νεότερη σωτηρία. Επίσης, ακόμη και αν υποτεθεί πως όντως χάρη σε αυτήν αποφεύγαμε μια πιο βίαιη κατάρρευση, «κουρεύονταν» από την έννοια της σωτηρίας όσοι πολίτες με τις εφαρμοζόμενες πολιτικές αντί να σωθούν καταστρέφονταν. Με άλλα λόγια, η μνημονιακή συνταγή, που επιβάλλει τη σωτηρία διά της «δημιουργικής» καταστροφής, προκάλεσε δυσανάλογο κόστος που έγινε κοινωνικά δυσβάσταχτο για εκατομμύρια συμπολίτες μας.
Χθες ο Αλέξης Τσίπρας, από το επίσημο βήμα του συνεδρίου του Economist, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, επιχείρησε μια νέα υπέρβαση του διλήμματος «ευρώ ή δραχμή», τονίζοντας ότι δεν είναι επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, αλλά να σωθεί η Ελλάδα μέσα στο ευρώ. Πρόσθεσε όμως μια νέα δραματική διαπίστωση: «Οφείλουμε να διατυπώσουμε μια αλήθεια, καταφανέστατη πια για όλες τις χώρες στην Ευρωζώνη. Αν επιθυμούμε να μην αλλάξουμε νόμισμα στην Ευρωζώνη, πρέπει αμέσως να αλλάξουμε πορεία. Πρέπει αμέσως να εγκαταλειφθούν τα αποτυχημένα Μνημόνια της καταστροφικής λιτότητας».
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης επισήμανε ότι «δεν αντιμετωπίζουμε απλώς κρίση χρέους ή κρίση νομίσματος, αλλά κρίση πολιτικής, που όμως μπορεί να αντιστραφεί, εάν ανατραπεί ο σημερινός συσχετισμός ισχύος στην Ευρώπη». Και πρότεινε τη «μεγάλη πολιτική αλλαγή», που θα οδηγεί σε «άμεση αναστολή του Μνημονίου και κατάργηση της καταστροφικής πολιτικής της λιτότητας», με παράλληλη «ισχυρή και επιτυχημένη διαπραγμάτευση των δανειακών μας υποχρεώσεων», αλλά και «προοδευτικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για μία φυγή προς τα εμπρός», που έθεσε ως προϋπόθεση για την αποφυγή της χρεοκοπίας της χώρας».
Και, με βάση τις παραπάνω θέσεις, έθεσε μια νέα οπτική για τις εξελίξεις στην Ευρωζώνη: «Μετά την Κύπρο, ολοένα και περισσότερο στη συνείδηση των καταθετών, αλλά και εν γένει των πολιτών, το δίλημμα Μνημόνιο ή χρεοκοπία γίνεται συνώνυμο. Και Μνημόνιο και χρεοκοπία», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας. «Η μνημονιακή πολιτική εξοστρακίζει την ανάπτυξη από τον τόπο μας, την ίδια στιγμή που η συγκυβέρνηση προσποιείται ότι αυτή βρίσκεται προ των πυλών», προειδοποίησε. Ολα αυτά.
Ακόμη ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι εγγυάται «τη συντεταγμένη και ασφαλή έξοδο από την κρίση» και δεσμεύτηκε ότι άμεση προτεραιότητα της κυβέρνησης κοινωνικής σωτηρίας με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ θα είναι «η αποκατάσταση της οικονομικής και κοινωνικής σταθερότητας. Γι’ αυτό και σχεδιάζει να αντικαταστήσει το αποτυχημένο Μνημόνιο με ένα Εθνικό Σχέδιο για την αναπτυξιακή και παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας». Θα πρόκειται για «ένα νέο σχέδιο δημόσιων ευρωπαϊκών επενδύσεων, ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ» που το έχουν ανάγκη όλες οι χώρες του Νότου, «για να επανακάμψουν και μαζί να επανακάμψει και η συνοχή της Ευρωζώνης». Ολα αυτά!
Πάντως, η στήλη επισημαίνει πως είναι διαπιστωμένη αλήθεια ότι το Μνημόνιο είναι δομημένο πάνω στην τρελή ιδέα: αν δανείζεις έναν ήδη υπερδανεισμένο, υποχρεώνοντάς τον παράλληλα να μειώνει το εισόδημά του διά της λιτότητας, τον οδηγείς σε δρόμο χωρίς επιστροφή. Αλλά ακόμα και αν η κοινωνία υποφέρει, δυσφορεί, αντιδρά και αντιστέκεται, η συνταγή των Μνημονίων –τραγικά εσφαλμένη για μένα– είναι δύσκολο να βελτιωθεί. Θα υπογραμμίσω απλώς και πάλι ότι αυτό ακριβώς επαγγέλλεται η θεωρία και πρακτική των μονοδρόμων.
Τα κριτήρια της μεταμόρφωσης παραμένουν, όμως, ανομολόγητα. Ουδείς φαίνεται να αντιλαμβάνεται ότι η επιθυμητή αλλαγή συνεπάγεται πως, την ίδια στιγμή που πρέπει να καταξιώνονται απερίφραστα οι «ορθολογικές» μεταλλάξεις, πρέπει να απαξιώνονται με ακόμη μεγαλύτερη έμφαση τα εργασιακά δικαιώματα μιας κοινωνίας που δεν επιδιώκει παρά μόνο την επιβίωσή της.
