Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2017

Εξαιρετικός Α. Παπαχελάς περί φαντασιώσεων


Φαντασιώσεις
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ
Η ​​ελληνική κοινωνία «βράζει» πάλι. Οι πολίτες είναι εξαντλημένοι και πάρα πολύ θυμωμένοι. Τα ακούσματα γύρω μας μοιάζουν με αυτά πριν από τις πρώτες εκλογές του 2012, όταν σαρώθηκε το παλαιό πολιτικό σκηνικό με θεαματικό τρόπο.
Κανείς δεν μπορούσε τότε να προβλέψει αυτό που ήλθε. Ούτε και σήμερα. Μέσα στην οργή και την απελπισία ο Τραμπ έχει, δικαιολογημένα, αποκτήσει τους οπαδούς του, και μάλιστα τους θερμόαιμους οπαδούς του. Η αντισυστημικότητά του, η προσδοκία απλών και άμεσων λύσεων σε χρονίζοντα προβλήματα και ο υφέρπων αυταρχισμός ταιριάζουν απόλυτα με το προφίλ του ηγέτη που θα ήθελε να έχει ένα κομμάτι της κοινωνίας μας.
Οσο η δική μας δημοκρατία δεν δίνει λύσεις στα προβλήματα, τόσο θα αυξάνεται ο θαυμασμός για τον Πούτιν ή τον Ερντογάν, αλλά και για τον Τραμπ. Δυσκολεύομαι πολύ, βέβαια, να δω πώς στην Ελλάδα του 2017 θα γινόταν δεκτή μια κυβέρνηση με τραπεζίτες, επικεφαλής hedge funds και στρατηγούς... Αλλά στην τρελή εποχή που ζούμε όλα είναι πιθανά.
Συμφέρει όμως την Ελλάδα το γεγονός πως ο Τραμπ είναι σήμερα ο πρόεδρος των ΗΠΑ; Αυτή την ώρα μοιάζει να ηγείται μιας κυβέρνησης η οποία συμπαθεί τις πολιτικές δυνάμεις που θέλουν τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ενωσης και δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη συνοχή της Ευρωζώνης. Ο κ. Τσίπρας δεν θα μπορεί να σηκώσει το τηλέφωνο και να μιλήσει με τον Ομπάμα ή τον Λιου για να ασκήσουν επιρροή στο ΔΝΤ. Ορισμένοι πιστεύουν, με τη μορφή μεταφυσικού θαύματος ενδεχομένως, ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θα δώσει εντολή στον εκπρόσωπό του στο Ταμείο να επιβάλει την αποχώρηση από το ελληνικό πρόγραμμα. Πολλοί μέσα στο ΔΝΤ θα το ήθελαν. Δεν έχουμε, όμως, καμία απολύτως ένδειξη ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο.
Το γεγονός πάντως ότι η Ουάσιγκτον εγκαταλείπει το δόγμα που στήριζε την ενωμένη Ευρώπη και τη συνοχή της Ευρωζώνης σημαίνει πολλά και θα το βρούμε μπροστά μας.
Γεωπολιτικά, δεν έχουμε ακόμη ιδέα πώς θα μας επηρεάσει ο Τραμπ. Μία πιθανή εξέλιξη, που συζητείται πολύ, θα ήταν η στενότερη συνεργασία με τις ΗΠΑ στο πλαίσιο του πολέμου κατά της ισλαμικής τρομοκρατίας. Μερικοί το πάνε και πιο πέρα και πιστεύουν ότι αν κλείσει για τους Αμερικανούς η βάση του Ιντσιρλίκ, θα μπορούσαμε εμείς να φιλοξενήσουμε τα αμερικανικά αεροσκάφη. Πιστεύουν, μάλιστα, ότι η Ελλάδα θα γίνει η γραμμή άμυνας της Δύσης απέναντι στο Ισλάμ. Το ερώτημα που θα προκύψει είναι αν το αντέχουμε. Είμαστε μια χώρα που θέλει και μπορεί να γίνει Ισραήλ-λάιτ; Και πόσο μεγάλος θα είναι ο κίνδυνος μιας τρομοκρατικής επίθεσης, ως αντίποινα, για τη στενότερη συνεργασία μας; Δεν είμαστε, ως γνωστόν, απόρθητο φρούριο από πλευράς εσωτερικής ασφάλειας...
Τέλος, ο Τραμπ θα παίξει σίγουρα στα ενεργειακά, στο τετράγωνο Τουρκία - Ισραήλ - Αίγυπτος - Κύπρος. Το επιχειρηματικό ενδιαφέρον είναι μεγάλο και πολλοί από τους παίκτες γνωστοί του.
Προς το παρόν, ένα κομμάτι της ελληνικής κοινής γνώμης φαντασιώνεται πώς θα ήταν να έχουμε έναν «Τραμπ» πρωθυπουργό. Και ένα κομμάτι του ελληνικού κατεστημένου φαντασιώνεται γεωπολιτικά σενάρια για deals μαζί του. Η πρώτη φαντασίωση είναι δικαιολογημένη, η δεύτερη επικίνδυνη, προς το παρόν.