ΗΠΑ - Ιαπωνία, ένας «γάμος από συμφέρον»
MOTOKO RICH / THE NEW YORK TIMES
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Από πολλές απόψεις, η συνάντηση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και του πρωθυπουργού της Ιαπωνίας Σίνζο Αμπε στην Ουάσιγκτον και στη Φλόριντα δεν θα μπορούσε να έχει πάει καλύτερα.
Παρά τις αμήχανες χειραψίες και τις προεκλογικές δηλώσεις του Τραμπ, με τις οποίες κατηγορούσε την Ιαπωνία ότι δεν πληρώνει αρκετά για την άμυνά της, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ έκανε δηλώσεις εκ διαμέτρου αντίθετες, κάνοντας λόγο για πολύ βαθιά σχέση ανάμεσα στις δύο χώρες.
Πριν από τη συνάντηση, τα ιαπωνικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης επέκριναν τη σπουδή του πρωθυπουργού της χώρας να συνάψει φιλικές σχέσεις με τον Τραμπ, σχολιάζοντας ότι κάτι τέτοιο θα επέτρεπε στον Αμερικανό πρόεδρο να εκμεταλλευτεί τον Ιάπωνα πρωθυπουργό στη διάρκεια της διπλωματίας του γκολφ στο θέρετρο Μαρ-α-Λάγκο στη Φλόριντα. Αντίθετα, μετά τις συναντήσεις, πάνω από το 70% των πολιτών δήλωσαν ότι ενέκριναν τις συνομιλίες των δύο ηγετών ενώ η δημοτικότητα του Αμπε αυξήθηκε ελαφρά σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα και έφτασε το 62%. Αυτά τα αποτελέσματα έρχονται σε συνέχεια δηλώσεων του επιφανούς καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, Φουμιάκι Φούμπο, ότι «ο πρωθυπουργός πέτυχε όλους τους στόχους του».
Αλλαγή θέσεων
Θετικά βέβαια ήταν και τα μηνύματα σε ό,τι αφορά τον Τραμπ. Σύμφωνα με ειδικούς, η συνάντηση αυτή απέδειξε περίτρανα ότι είναι ικανός να αλλάζει τις θέσεις του ακόμη και σε ένα ζήτημα τόσο σημαντικό και λεπτό όπως αυτό της Ιαπωνίας, για το οποίο εξέφραζε την ίδια άκαμπτη άποψη από το 1980. Μάλιστα, η στάση του φαίνεται να είναι εκ διαμέτρου αντίθετη από τις προεκλογικές δηλώσεις του, όταν ισχυριζόταν πως η Ιαπωνία θα πρέπει να «πληρώσει για την προστασία που παρέχουν οι ΗΠΑ» στο πλαίσιο της αμερικανοκεντρικής οικονομικής θεώρησης που υποστήριζε.
Κατά τη συνάντηση, ωστόσο, τόνισε την ανάγκη σύναψης οικονομικών και εμπορικών σχέσεων, οι οποίες θα είναι «δίκαιες, αμοιβαίες και επωφελείς και για τις δύο χώρες». Επίσης υποσχέθηκε να συνεχίσει «την αμέριστη στήριξη και προστασία της Ιαπωνίας», σε μια έμμεση αναφορά στις αμερικανικές εγγυήσεις για την προάσπιση της Ιαπωνίας στη σύγκρουσή της με την Κίνα όσον αφορά στα διαφιλονικούμενα νησιά Σενκάκου, στην ανατολική Κινεζική Θάλασσα. Οι δηλώσεις αυτές έγιναν αμέσως αντικείμενο κριτικής από την Κίνα, όπου κύριο άρθρο στην εφημερίδα «Λαϊκή Ημερησία» κατήγγειλε ότι ο Αμπε ανήγαγε σε φετίχ τη συμμαχία της Ιαπωνίας με τις ΗΠΑ.
Βέβαια, αρκετοί ήσαν και αυτοί οι οποίοι δέχτηκαν το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων με λιγότερη αισιοδοξία. Το κομμουνιστικό κόμμα της Ιαπωνίας κατηγόρησε τον ηγέτη της χώρας για την ουδέτερη στάση του απέναντι στην απαγόρευση εισόδου στη χώρα που υπέγραψε ο Τραμπ εις βάρος μουσουλμάνων από επτά χώρες. Αλλα μέλη της αντιπολίτευσης ισχυρίζονται ότι η νίκη αυτή είναι εφήμερη και ότι ο Τραμπ μπορεί ανά πάσα στιγμή να μεταβάλει τη στάση του και να καταστήσει τη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου εξαιρετικά ευάλωτη εξαιτίας της βιασύνης του Αμπε να ευθυγραμμιστεί με τον Αμερικανό πρόεδρο.
Σε άρθρο της η κεντρώα εφημερίδα «Μαϊνίτσι Σιμπούν» χαρακτήρισε τη στρατηγική της Αμερικής ως «στρατηγική κατευνασμού όλων των αιτημάτων της Ιαπωνίας μέχρι να μην μπορεί να αντισταθεί σε κανένα αίτημα των ΗΠΑ». Από την πλευρά του, ο αρθρογράφος Χιροτόσι Σάκο της εφημερίδας «Ασάχι Σιμπούν» δεν δίστασε να τονίσει ότι η «αδυναμία να εκφράσει η Ιαπωνία αντίθετη γνώμη δεν εγγυάται μια ώριμη και αμοιβαία προσοδοφόρα διμερή σχέση».
Ταυτόχρονα όμως, από στρατιωτικής άποψης, η Ιαπωνία δείχνει να μην έχει άλλη επιλογή. Αδυνατώντας να αντιμετωπίσει μόνη της τις απειλές τόσο της Βορείου Κορέας όσο και της Κίνας, δείχνει να αναζητά εναγωνίως έναν κραταιό σύμμαχο με ισχυρή στρατιωτική παρουσία. Ταυτόχρονα, από την πλευρά της, η κυβέρνηση των ΗΠΑ δείχνει να έχει συνειδητοποιήσει ότι ο μόνος τρόπος για να προστατεύσει τα συμφέροντά της απέναντι στην ανερχόμενη Κίνα, καθώς και στις άλλες χώρες της Ασίας, είναι μια ισχυρή συμμαχία με την Ιαπωνία. Στο πλαίσιο αυτό, η συμμαχία μεταξύ των δύο χωρών φαίνεται να είναι ένας «γάμος από συμφέρον».
