Μέτρα λιτότητας: η ώρα της ποίησης
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Που το έστειλε φίλος από το Λονδίνο και μας αφορά. Στις 7 Απριλίου ο πασίγνωστος εκδοτικός οίκος Penguin κυκλοφορεί στη διεθνή αγορά την ποιητική ανθολογία «Austerity Measures» (δηλαδή, μέτρα λιτότητας), με τον υπότιτλο «The New Greek Poetry» (η νέα ελληνική ποίηση). Πρόκειται για ανθολόγηση της ποίησης που παρήγαγε εδώ στην Ελλάδα η παρατεταμένη εμπειρία της κρίσης, κατά την επιλογή και τη φιλολογική κρίση της Κάρεν Βαν Ντάικ, καθηγήτριας Κλασικών Σπουδών στο Columbia, με ενδιαφέροντα που εκτείνονται και στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία.
Στην επίσημη καταχώριση (τη βρίσκετε στην ιστοσελίδα του εκδοτικού οίκου) ο τόνος είναι ενθουσιώδης: «Αφότου τη χτύπησε η κρίση το 2008, η Ελλάδα φιλοξενεί μια πολιτιστική αναγέννηση μοναδική σε σχέση με ό,τι έχουμε δει στη Νότιο Ευρώπη για πάνω από τριάντα χρόνια. Ποιήματα εκπληκτικού βάθους και πρωτοτυπίας γράφονται από Ελληνες, εμιγκρέδες και μετανάστες. Καταπιάνονται με το προσωπικό και το πολιτικό· με τις μικρές αποκαλύψεις της κηπουρικής και την αγριότητα των οδομαχιών· με σώματα, έρωτα, μύθο, μετανάστευση και οικονομική κρίση». (Και στα αγγλικά, το ίδιο αστείο ακούγεται...).
Τι να πω; Αν είναι όλο αυτό το μαρτύριο που τραβάμε να έχει ένα τέτοιο αντίκρισμα στην τράπεζα του μέλλοντος, τότε εντάξει... Αλλά φοβάμαι ότι θα πρόκειται για ένα ακόμη ευκαιριακό προϊόν, τώρα που η Ελλάδα έγινε διεθνές θέαμα (με τη χειρότερη έννοια). Διότι, στο υπέροχο εξώφυλλο της έκδοσης, με το γαλάζιο του ελληνικού ουρανού, δεσπόζει η σύσταση μιας αμφιλεγόμενης διασημότητας: «This deserves an international audience. Now! YANIS VAROUFAKIS»· δηλαδή, του αξίζει ένα διεθνές κοινό. Τώρα! (Από πλευράς μου, δεν ξέρω πόσο σοβαρά μπορεί να παίρνει κάποιος μια σύσταση του Βαρουφάκη, όταν τον έχει ζήσει ως υπουργό Οικονομικών...).
Σωρός τα μικρά ερωτήματα που στριφογυρνάνε στο κεφάλι μου: θα περιλαμβάνονται στην ανθολογία δείγματα της σύγχρονης ποιητικής παραγωγής του Τάσου Κουράκη; Θα έχουμε, δηλαδή, την ευκαιρία να μάθουμε αν το βάρος της κρίσης κάμπτει τον συμβολικό φαλλό που διατρέχει το έργο του; Θα έχουν τολμήσει να βάλουν και κανά χαϊκού του Καρανίκα; Αλλά αυτά είναι προσωπικές και επιπόλαιες ανησυχίες. Εχω εμπιστοσύνη στη λογιοσύνη, τις γνώσεις, τη φιλολογική κρίση και την αγάπη για την Ελλάδα της κ. Βαν Ντάικ...
Τρεις λαλούν...
Μία παρεξήγηση μπορεί να είναι κάτι ελαφρό, όχι όμως απαραιτήτως και η σημασία της. Ο αν. υπουργός Προστασίας του Πολίτη ανακοινώνει ότι τη σίτιση των προσφύγων θα αναλάβει ο Στρατός και, λίγο αργότερα, ο υπουργός Αμύνης απαντά ότι ο Στρατός «δεν είναι κέτερινγκ». Περνά η μέρα και την επομένη μαθαίνουμε ότι τα βρήκαν. Η βάση της συμφωνίας τους κάτι το ασαφές: μάλλον ο Στρατός θα ετοιμάζει τις μερίδες, αλλά τη διανομή θα την αναλαμβάνουν άλλοι. Ποιοι θα είναι οι άλλοι, άγνωστο. Μάλλον οι ΜΚΟ που βρίσκονται επιτόπου.
Θυμηθείτε, πόσο καιρό τώρα η κυβέρνηση υποστηρίζει παντού, εντός και εκτός Ελλάδος, ότι κάνει τα πάντα; Εχει συσταθεί και συντονιστικό όργανο, με εκπρόσωπο Τύπου μάλιστα. Τι συντονίζει ακριβώς, όταν τα μπερδεύει στο μέτρημα; Φυσιολογικές οι απορίες, διότι, καθώς το δράμα του προσφυγικού εκτυλίσσεται και αναμένεται να επιδεινωθεί, οι υπουργοί της κυβέρνησης έχουν την πολυτέλεια παρόμοιων παιχνιδιών. Οποιος θέλει τα βάζει δίπλα αυτά και αμέσως αποκτά το μέτρο της απόστασης που χωρίζει τα λόγια της κυβέρνησης από την πραγματικότητα του έργου της.
Το νησί
Είναι όπως με την όπερα, που δεν τελειώνει αν δεν τραγουδήσει η χοντρή, κατά το λεγόμενο. Παρομοίως και με τα μεγάλα δημιουργικά οράματα, που προϋποθέτουν κάποιον πολύ πλούσιο και πολύ πρόθυμο για να χάσει τα λεφτά του. Καταλαβαίνεις ότι πεθαίνουν αυτά τα σχέδια, μόλις διαβάσεις ότι βασίζονται σε Ελληνοαμερικανούς επενδυτές. Κατόπιν αυτού, αντιλαμβάνομαι ότι δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ το «Νησί της Τέχνης και του Πολιτισμού» που οραματίστηκε ο Δ. Μάρδας – κι ας παρουσίασε ο ίδιος τη μελέτη στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Διότι, ταυτοχρόνως, διέρρευσε και η πληροφορία ότι το σχέδιο παρουσιάστηκε «σε Αμερικανούς επενδυτές και η ιδέα του βρήκε ενθουσιώδεις υποστηρικτές και μάλιστα από την ελληνική ομογένεια». Δηλαδή, καληνύχτα σας...
Η Ιστορία μαζί μας
«Η Ελλάδα δεν είναι στόχος (σ.σ.: των τζιχαντιστών) για ιστορικούς λόγους». Ενδιαφέρων ισχυρισμός, ο οποίος υπονοεί ότι η Ιστορία είναι δεδομένη και δεν αλλάζει. Η Ιστορία είναι μαζί μας αυτοπροσώπως, λοιπόν. Γιατί όχι; Αφού το λέει υπουργός της κυβέρνησης. Εστω και αν είναι εκείνος που πόζαρε για τον φωτογράφο στο γραφείο του, με απολύτως ευδιάκριτο το αυτοκόλλητο post-it που είχε γραμμένο τον κωδικό του υπουργικού υπολογιστή...
Το φόρτε του
Ο Γεώργιος Καρατζαφέρης ερωτήθη πώς αξιοποιεί τον Τάκη Μπαλτάκο και την πολύτιμη πείρα του και απάντησε ότι ο πρώην γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου «έχει αναλάβει να προσεγγίσει κόσμο». Οχι με τα ίδια αποτελέσματα όπως την προηγούμενη φορά που είχε αναλάβει κάτι ανάλογο, πρέπει να ελπίζει ο πρόεδρος…
Το σχολείο
Συναφές με το προηγούμενο, κατά την ετυμολογία των ονομάτων και μόνον. Με αφορμή συνάντηση με το διοικητικό συμβούλιο ενός πολύ σοβαρού οργανισμού, ετέθη προς τον υπουργό Πολιτισμού, Αριστείδη Μπαλτά, από παριστάμενο, μήπως θα έπρεπε να φορέσει γραβάτα. «Από το σχολείο έχω να φορέσω γραβάτα» είπε εκείνος με την ερεβώδη και σπηλαιώδη φωνή που σου παγώνει το αίμα. Ολο το πρόβλημα της προσωπικότητας του Αριστείδη Μπαλτά βρίσκεται σε αυτές τις κουβέντες. Από τη μια, η υπερηφάνεια που δεν κρύβεται – αλλιώς δεν θα ανέφερε καν το σχολείο σε σχέση με τη γραβάτα. Από την άλλη, η ενοχή της αριστείας που τον κατατρέχει έκτοτε, με αποτέλεσμα αυτό που μπορεί να δει ο καθένας σήμερα στο πρόσωπό του...
