Η ευθύνη και τα σύμβολα
Αλέξης Παπαχελάς
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Οσο περνούν οι ημέρες τόσο πιο καθαρό θα γίνεται το δίλημμα στο μυαλό του πρωθυπουργού. Η διαπραγμάτευση κάποια στιγμή θα τελειώσει. Αν όχι τη Δευτέρα, λίγες ημέρες αργότερα. Ο κ. Τσίπρας θα πρέπει είτε να συμβιβασθεί με την ιδέα ενός μεταλλαγμένου προγράμματος και μιας μετονομασθείσας τρόικας είτε να οδηγήσει τη ρήξη στα πραγματικά άκρα. Τι θα πει στα πραγματικά άκρα; Να είναι έτοιμος να δεχθεί ένα τηλεφώνημα από τον κ. Ντράγκι που εκπροσωπεί την «σιδερένια γροθιά» της Ευρωζώνης και ο οποίος θα του πει: «κ. πρωθυπουργέ, πολύ φοβάμαι ότι αν δεν συμφωνήσετε με την Ευρωζώνη μέχρι αύριο το πρωί, θα αναγκασθώ να διακόψω την παροxή ELA στις τράπεζές σας». Είναι η απειλή που υλοποιήθηκε στην Κύπρο και ανάγκασε την Ελλάδα και την Ιρλανδία να ακολουθήσουν κατά γράμμα τα μνημόνια. Υποθέτω ότι είναι άλλο να το διαβάζεις ή να το σκέφτεσαι και άλλο να το ζεις κάποια Παρασκευή βράδυ... Ο κ. Τσίπρας έχει ήδη πάρει μία σχετική γεύση από την ωμότητα ανάλογων συζητήσεων.
Μέσα στην Ευρώπη η Ελλάδα δεν έχει ισχυρούς συμμάχους. Αυτό φάνηκε στο τελευταίο Eurogroup, αλλά και στη σύνοδο κορυφής. Πραγματική εναλλακτική λύση χρηματοδότησης και μόνιμης γεωπολιτικής συμμαχίας δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Οι Αμερικανοί είπαν αυτά που είχαν να πουν, αλλά δεν σηκώνουν και πολύ το τηλέφωνο. Οι Κινέζοι ξεκαθαρίζουν ότι θέλουν την Ελλάδα στην Ευρωζώνη και την απόλυτη τήρηση των δικών τους συμφωνιών. Το παιχνίδι με τη Ρωσία πήγε όπως είχε σχεδιασθεί, αλλά δεν υπήρχαν ποτέ υπερβολικές προσδοκίες.
Κάποια ώρα, λοιπόν, ο κ. Τσίπρας θα βρεθεί στο δίλημμα να εισέλθει στα γρανάζια των μνημονίων και της συνεχούς διαπραγμάτευσης με την Ευρωζώνη ή να διατρέξει το πραγματικό ρίσκο της εξόδου. Δεν είναι εύπεπτο ρίσκο. Ανάλογες αποφάσεις άντε να έχουν πάρει δυο-τρεις πρωθυπουργοί στη σύγχρονη Ιστορία μας. Είναι η ώρα που θα παλεύει στο μυαλό του η «Καισαριανή» με ό,τι αυτή συμβολίζει με τον ρεαλισμό. Είναι η ώρα που εγκαταλείπεις μάλλον την ιδέα ότι παραμένεις πρόσωπο-μύθος για την παγκόσμια Αριστερά και συμβιβάζεσαι με τον ρόλο ενός λιγότερο συμβατικού πρωθυπουργού σε περίοδο κρίσης. Ο κ. Τσίπρας θα πρέπει να αποφασίσει στον δρόμο και με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει. Στη ρήξη θα βρει συνοδοιπόρους μέσα στο κόμμα του και ενδεχομένως από τα υπόλοιπα αντισυστημικά κόμματα. Στον ρεαλισμό ενδέχεται να χρειασθεί συμμάχους που δεν θα μπορούσε ποτέ να φαντασθεί ως συγκυβερνήτες του.
Η ώρα της απόφασης για τον πρωθυπουργό δεν θα αργήσει πάντως. Συμβιβασμός με ευρώ ή πλήρης ρήξη με περιπέτεια χωρίς επιστροφή; Λίγο πριν από τις εκλογές είχε δηλώσει σε μια συνέντευξη στον Ν. Χατζηνικολάου πως είναι σαφώς «υπέρ του ευρώ, χωρίς όμως άλλες θυσίες για τον λαό». Πρόκειται για μία φράση που επιδέχεται πολλών αναλύσεων. Για το καλό του τόπου ελπίζουμε να κερδίσει η ευθύνη και να χάσουν τα σύμβολα. Και η αλήθεια είναι πως τις τελευταίες ημέρες βλέπουμε δείγματα που δείχνουν ότι ο κ. Τσίπρας θα βαδίσει, με δισταγμούς και μισή καρδιά, στον μοναχικό δρόμο της ευθύνης.
