Η τοξική σχέση ΗΠΑ - Ισραήλ και τα πυρηνικά του Ιράν
REUTERS
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Στην κόψη του ξυραφιού βρίσκονται οι σχέσεις ΗΠΑ - Ισραήλ, αφενός εξαιτίας της εμμονής του Μπέντζαμιν Νετανιάχου να επιβάλει σκληρή γραμμή στις συνομιλίες της Δύσης με το Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης και αφετέρου για την απόφαση του Ισραηλινού πρωθυπουργού να «αυτοπροσκληθεί» στις ΗΠΑ και να μιλήσει στο Κογκρέσο τον Μάρτιο, στο πλαίσιο της προεκλογικής του εκστρατείας.
Η οργή της αμερικανικής κυβέρνησης για τη στάση του Νετανιάχου υπήρξε τέτοια, που ο αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν, συνταγματικός επικεφαλής του Κογκρέσου, επέλεξε να απουσιάσει από την Ουάσιγκτον για να μεταβεί στην Ουρουγουάη τον Μάρτιο και να παραστεί στην ορκωμοσία του προέδρου Ταμπαρέ Βάσκες.
Την αμοιβαία καχυποψία, που χαρακτηρίζει τις σχέσεις Ιερουσαλήμ - Ουάσιγκτον, αναδεικνύει σε άρθρο της η εφημερίδα Washington Post, αποκαλύπτοντας ότι η αμερικανική κυβέρνηση υποπτεύεται τον Νετανιάχου για τη διαρροή εμπιστευτικών λεπτομερειών γύρω από τις συνομιλίες με το Ιράν. Μεταξύ των στοιχείων αυτών περιλαμβάνεται και η αμερικανική πρόταση, που θα επιτρέπει στο Ιράν να εμπλουτίσει ουράνιο, διατηρώντας σε λειτουργία 6.500 συσκευές φυγοκέντρησης.
Σε ρεπορτάζ της περασμένης Κυριακής, ισραηλινό τηλεοπτικό δίκτυο αποκάλυπτε ότι η αμερικανική κυβέρνηση διέκοψε κάθε επικοινωνία με το Ισραήλ γύρω από τις ιρανικές συνομιλίες.
Η οριστική ρήξη φέρεται να επήλθε στις 12 Ιανουαρίου. Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον κ. Νετανιάχου, ο πρόεδρος Ομπάμα ζήτησε από τον Ισραηλινό ηγέτη να τηρήσει «διπλωματική σιγή» για μερικούς μήνες, ενόσω οι Αμερικανοί διαμεσολαβητές βολιδοσκοπούσαν την Τεχεράνη, προσπαθώντας να επιτύχουν συμβιβαστική λύση.
Αμεση υπήρξε η απάντηση του Νετανιάχου, ο οποίος προειδοποίησε την Ουάσιγκτον για τους κινδύνους που εγκυμονεί η προσπάθεια εξευμενισμού του Ιράν και για την ετοιμότητα του θεοκρατικού καθεστώτος να ολοκληρώσει την κατασκευή ατομικών όπλων.
Στις 21 Ιανουαρίου, ο επικεφαλής της Βουλής των Αντιπροσώπων, Ρεπουμπλικανός Τζον Μπέινερ προσκαλούσε τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου -ικανοποιώντας σχετικό αίτημα του Ισραηλινού πρωθυπουργού- να μιλήσει ενώπιον της ολομέλειας του Κογκρέσου, για να μοιρασθεί με τους Αμερικανούς νομοθέτες τις ανησυχίες του σχετικά με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Σε αντίθεση με προηγούμενες προσκλήσεις ξένων ηγετών, η επίσκεψη Νετανιάχου δεν συζητήθηκε εκ των προτέρων με τον Λευκό Οίκο.
Συμβιβαστική πρόταση
Στις 31 Ιανουαρίου, η προσκείμενη στο κυβερνών κόμμα του Ισραήλ εφημερίδα Times of Israel επικαλείτο ανώτατο Ισραηλινό αξιωματούχο, ο οποίος αποκάλυπτε την αμερικανική συμβιβαστική πρόταση με στόχο τη συνέχιση του εμπλουτισμού από μέρους της Τεχεράνης, χαρακτηρίζοντάς τη «αποδοχή του 80% των ιρανικών αιτημάτων». Αμερικανοί αξιωματούχοι θεωρούν ότι πίσω από τη διαρροή κρύβεται το γραφείο του Νετανιάχου.
Ερωτηθείς για τη διαρροή, στέλεχος του πρωθυπουργικού γραφείου του Ισραήλ είπε: «Τις λεπτομέρειες αυτές γνώριζαν και οι έξι κυβερνήσεις της ομάδας Ρ5+1 (ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία, Ρωσία, Κίνα, Γερμανία και Ιράν). Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι το Ισραήλ δεν ενημερώθηκε, όταν η ίδια του η επιβίωση εξαρτάται από τη συμφωνία αυτή».
Η δήλωση αυτή αποκαλύπτει την εμμονή του Νετανιάχου να παρουσιάζει το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης ως «υπαρξιακό ζήτημα» για το Ισραήλ, προειδοποιώντας τη Δύση για ανάληψη μονομερούς δράσης κατά του Ιράν, σε περίπτωση υποχώρησης των Δυτικών.
Τα αίτια της στάσης του Ισραηλινού πρωθυπουργού πρέπει να αναζητηθούν στην αγωνία του ενόψει των βουλευτικών εκλογών στη χώρα του στις 17 Μαρτίου και στις ασφυκτικές πολιτικές πιέσεις, που αντιμετωπίζει από τα φιλόδοξα κόμματα της ισραηλινής Δεξιάς. Την ίδια στιγμή, ο Νετανιάχου δεν ξεχνά ότι ο εκλιπών πρωθυπουργός Μεναχέμ Μπέγκιν, πολιτικό πρότυπο του «Μπίμπι», αποσόβησε την ήττα του Λικούντ στις εκλογές του 1981, χάρη στον βομβαρδισμό του ιρακινού αντιδραστήρα του Οσιράκ, σε πείσμα των δυτικών συμμάχων της Ιερουσαλήμ.
