Το αραβικό ποδοσφαιρικό άνοιγμα στην Ευρώπη
ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Στροφή προς... Ανατολάς καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στη χρηματοδότηση των μεγάλων ποδοσφαιρικών συλλόγων στην Ευρώπη, καθώς σε καιρό οικονομικής κρίσης –ακόμη και ύφεσης για κάποιες από τις χώρες της Γηραιάς Ηπείρου– ανθούν όλο και περισσότερο οι χορηγίες από εταιρείες με έδρα τις πλούσιες σε πετρέλαιο χώρες του Περσικού Κόλπου, κατά κύριο λόγο τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ.
Την τελευταία δεκαετία, τα εύπορα κράτη της Μέσης Ανατολής έχουν αλλάξει την εικόνα στις ποδοσφαιρικές χορηγίες με τη στροφή να καθίσταται όλο και πιο σαφής κάθε χρόνο, την ώρα που στο ευρωπαϊκό μπάσκετ ανερχόμενη δύναμη στις χορηγίες είναι η Τουρκία.
Το άλμα στις αραβικές χορηγίες δεν έγκειται τόσο στον αριθμό των χορηγιών, όσο στο ύψος των ποσών που περνούν στα ταμεία των συλλόγων από εταιρείες του Περσικού Κόλπου.
Αρκετές ομάδες στα προηγμένα πρωταθλήματα της Ευρώπης έχουν ήδη περάσει σε αραβικά χέρια, ενώ οι χορηγίες εκτείνονται σε πολλούς ποδοσφαιρικούς τομείς. Υπολογίζεται ότι επενδυτές από τη Μέση Ανατολή έχουν ξοδέψει τουλάχιστον 1,5 δισ. δολάρια για την αγορά μετοχών σε ευρωπαϊκούς συλλόγους, ελέγχοντας εξ ολοκλήρου ομάδες όπως η Παρί Σεν Ζερμέν και η Μάλαγα, και έχοντας μεγάλα ποσοστά σε αγγλικές ομάδες όπως η Μάντσεστερ Σίτι, η Αρσεναλ και η Νότιγχαμ Φόρεστ.
Αλλα τόσα χρήματα φέρεται να έχουν δαπανήσει οι επενδυτές εξ Ανατολών, μετά την αγορά των μετοχών, σε υποδομές και κυρίως σε μεταγραφές ποδοσφαιριστών, στέλνοντας στα ουράνια τα κασέ πολλών παικτών σε καιρό οικονομικής στενότητας σε αρκετές χώρες.
Στις χορηγίες περιλαμβάνονται και οι ονομασίες γηπέδων, όπως το Ετιχαντ της Μάντσεστερ Σίτι και το Εμιρεϊτς της Αρσεναλ, ενώ στην Ιταλία κυκλοφορεί η πληροφορία ότι η ίδια αεροπορική εταιρεία που χάρισε το όνομά της στη νέα έδρα των «κανονιέρηδων» του Λονδίνου πρόκειται να «βαπτίσει» και το καινούργιο σπίτι της Μίλαν.
Μόνο για την απόκτηση του 90% των μετοχών της Μάντσεστερ Σίτι η εταιρεία Αμπου Ντάμπι Χόλντινγκς από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δαπάνησε 330 εκατ. δολάρια, ενώ η Κατάρ Σπορτς Ινβέστμεντς ξόδεψε 130 εκατ. δολάρια για το 100% των μετοχών της Παρί Σεν Ζερμέν.
Πρόσφατη έκθεση της εταιρείας Repucom, που ειδικεύεται στην έρευνα του τομέα του αθλητικού μάρκετινγκ, κατέδειξε τη μετακίνηση στο κορυφαίο κομμάτι της αγοράς χορηγιών προς τις επενδύσεις από αραβικές χώρες, ιδιαιτέρως εάν μελετήσει κανείς τις διαφημίσεις στις φανέλες των μεγάλων ομάδων της Ευρώπης.
«Στα έξι μεγαλύτερα πρωταθλήματα της Ευρώπης κατά τα τελευταία δέκα χρόνια (από το 2005 έως το 2015), οι εταιρείες της Μέσης Ανατολής έχουν αυξήσει το συνολικό τους μερίδιο κατά 26%», σε ποσά που επενδύονται σε χορηγίες στις φανέλες των ομάδων, αναφέρει το πόρισμα της έρευνας.
«Ιδιαιτέρως οι επενδύσεις από τις χώρες της Μέσης Ανατολής αντιστοιχούν σε μερίδιο 18% των σχετικών χορηγιών στα κύρια πρωταθλήματα στην Ευρώπη», προσθέτει η έκθεση της Repucom.
«Μόλις πριν από πέντε χρόνια, το 2009-10, οι χορηγίες σε φανέλες από εταιρείες χωρών της Μέσης Ανατολής αντιστοιχούσαν σε μόνο 24,6 εκατ. δολάρια. Τέσσερα χρόνια αργότερα, την περίοδο 2013-14, το ποσό που επενδύθηκε εξαπλασιάστηκε! Αποτέλεσμα αυτής της έκρηξης στις αραβικές χορηγίες στις φανέλες των ευρωπαϊκών συλλόγων είναι κατά την περυσινή περίοδο, από τις πέντε κορυφαίες (σε ποσά) εταιρείες με χορηγίες σε συλλόγους των ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων οι τρεις να είναι από τη Μέση Ανατολή», σύμφωνα με την έκθεση. Οι τρεις αυτές εταιρείες είναι ο τουριστικός οργανισμός του Κατάρ και δύο αεροπορικές από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Την πρωτοκαθεδρία στις συμφωνίες χορηγιών στις φανέλες ποδοσφαιρικών ομάδων στα έξι μεγάλα πρωταθλήματα της Ευρώπης έχουν εδώ και δύο χρόνια τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αφήνοντας στη δεύτερη θέση τις γερμανικές εταιρείες, ενώ στην τρίτη βρίσκονται οι αμερικανικές.
Οι εταιρείες από τα Εμιράτα δαπάνησαν μέσα στο 2014 163 εκατ. δολάρια σε χορηγίες για ποδοσφαιρικές φανέλες, με τις γερμανικές να έχουν ξοδέψει 160 εκατ. δολάρια και τις αμερικανικές 120 εκατ. δολάρια. Τις επόμενες τρεις θέσεις καταλαμβάνουν οι εταιρείες από τη Βρετανία, την Ιταλία και το Κατάρ.
Ωστόσο, στον μέσο όρο των δαπανών ανά χορηγική συμφωνία την πρώτη θέση καταλαμβάνει το Κατάρ: κάθε ομάδα που εξασφαλίζει χορηγία στη φανέλα της από το αραβικό εμιράτο έχει λαμβάνειν 49 εκατ. δολάρια κατά μέσο όρο.
Η αύξηση των χορηγιών από τις εταιρείες του Κόλπου οδήγησε και στην άνοδο των αεροπορικών εταιρειών μεταξύ των οργανισμών που προσφέρουν χορηγίες στις ποδοσφαιρικές φανέλες, την ώρα που οι εταιρείες στοιχηματισμού σημείωναν πτώση.
Η έκθεση μάλιστα αναδεικνύει το Κατάρ ως μία από τις μεγαλύτερες κινητήριες δυνάμεις στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, υπογραμμίζοντας την ανάληψη του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2022 από το εμιράτο, την είσοδο στο πεδίο των τηλεοπτικών δικαιωμάτων με τα ισχυρά αθλητικά δίκτυα του Αλ Τζαζίρα, και την Ακαδημία Ασπάιρ, με έδρα το Κατάρ, που παρέχει εκπαίδευση και προετοιμασία σε ποδοσφαιριστές και προπονητές.
Επεσε το «κάστρο» της Μπάρτσα
Ακόμη και το... άπαρτο κάστρο της φανέλας της Μπαρτσελόνα, στο οποίο δεν είχε μπει ποτέ διαφήμιση (πέρα από τη μη κερδοσκοπική αναφορά στη UNICEF) έπεσε στα... χέρια του Κατάρ. Εδώ και δύο χρόνια η φανέλα των «μπλαουγκράνα» φέρει το όνομα αεροπορικής εταιρείας του Κατάρ, σπάζοντας μια παράδοση που άντεξε περισσότερο από έναν αιώνα.
Μάλιστα, από το περασμένο καλοκαίρι στην κυανέρυθρη φανέλα έχει προστεθεί και έτερος χορηγός εξ Ανατολών, μία τουρκική εταιρεία οικιακού εξοπλισμού που διαφημίζεται στο μανίκι των ποδοσφαιριστών της Μπαρτσελόνα. Επειδή όμως η UEFA δεν επιτρέπει περισσότερους από δύο χορηγούς στη φανέλα, εκ των οποίων ο ένας πρέπει να είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός, η τουρκική εταιρεία δεν διαφημίζεται στη φανέλα της καταλανικής ομάδας στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
Εως το 2006 η φανέλα της Μπαρτσελόνα ξεχώριζε γιατί δεν είχε ποτέ της το όνομα χορηγού, πιστοποιώντας ότι επί δεκαετίες ήταν και για έναν ακόμη λόγο «παραπάνω από ένας απλός σύλλογος», όπως λέει το δικό της μότο. Το 2006 μπήκε στη φανέλα της το λογότυπο της UNICEF, του ταμείου του ΟΗΕ για τα παιδιά του κόσμου, με παράλληλη χορηγία της Μπαρτσελόνα στη UNICEF, και όχι το αντίστροφο.
Στα 2010 όμως άρχισε η στροφή προς Ανατολάς και προς την εμπορευματοποίηση της κυανέρυθρης φανέλας. Τότε ήταν που ημικρατικό μη κερδοσκοπικό ίδρυμα του Κατάρ σύναψε συμφωνία με την Μπαρτσελόνα για χορηγία στη φανέλα της, ξενίζοντας αρκετούς από τους φίλους της. Τα έσοδα του συλλόγου ανέρχονταν στα 30 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Η παράδοση των 112 χρόνων χωρίς εταιρική χορηγία έλαβε οριστικά τέλος το 2013 με τη συμφωνία της Μπαρτσελόνα με τη μεγάλη αεροπορική εταιρεία του Κατάρ, που απέφερε σημαντικά ποσά στην ομάδα της Βαρκελώνης. Παράλληλα στο εσωτερικό της φανέλας μπήκε και διαφήμιση αμερικανικής εταιρείας πληροφορικής.
Οι κινήσεις αυτές μάλιστα έχουν προξενήσει την οργή των πλέον ρομαντικών οπαδών του καταλανικού συλλόγου, που πίστευαν ότι η παράδοση της «καθαρής» από χορηγούς (πέρα από την εταιρεία που παράγει το αθλητικό υλικό) φανέλας θα διατηρείτο για πάντα. Η απάντηση έχει έρθει από την ίδια τη διοίκηση της Μπαρτσελόνα, που κατά την παρουσίαση της χορηγίας από την καταριανή αεροπορική εταιρεία δήλωσε ότι ο σύλλογος οφείλει να ανταγωνιστεί τους αντιπάλους του στο ίδιο επίπεδο και να μη μείνει πίσω στον οικονομικό τομέα.
Υπήρξαν πάντως και δημοσιεύματα στον ισπανικό Τύπο το φθινόπωρο που πέρασε, σύμφωνα με τα οποία η Μπαρτσελόνα θα εξετάσει την πιθανότητα από το 2016, οπότε και λήγει η συμφωνία με τους Καταριανούς, να επιστρέψει στην «καθαρή» από χορηγούς παραδοσιακή φανέλα της, στρεφόμενη σε διαφορετικές χορηγικές συμφωνίες με εταιρείες.
