Το Podemos, η Ελλάδα και η Ιταλία
ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΜΠΕΡΣΗ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Θα επιβιώσει ο Ισπανός πρωθυπουργός Ραχόι της ραγδαίας δημοσκοπικής καθίζησης του κυβερνώντος λαϊκού κόμματος, το οποίο ως προς την πρόθεση ψήφου είναι πλέον δεύτερο, πίσω από το αριστερό Podemos;
Η αμφισβήτηση του Ραχόι είναι ενδεικτική των προσπαθειών να αναχαιτισθεί η προϊούσα κατάρρευση του ισπανικού πολιτικού σκηνικού, στα ερείπια του οποίου αναδύεται με εντυπωσιακό τρόπο το Podemos του Πάμπλο Ιγκλέσιας.
«Δεν έχει ξεραθεί μόνο ένα κλαδί, έχει σαπίσει όλο το δέντρο. Θα πέσουν όλοι» είπε ο 36χρονος Ιγκλέσιας μόλις έγινε γνωστή η δημοσκόπηση του ινστιτούτου Μetroscopia, που δίνει στο Podemos 27,7% στην εκτίμηση εκλογικού αποτελέσματος, αντί 20,7% του λαϊκού κόμματος. Αλλη δημοσκόπηση του ινστιτούτου CIS εμφανίζει το Podemos τρίτο στην εκτίμηση εκλογικού αποτελέσματος, σε κοντινή απόσταση από το λαϊκό και το σοσιαλιστικό κόμμα. Ως τις εκλογές του 2015 πολλά μπορούν να συμβούν, αλλά στην τωρινή συγκυρία, στο ερώτημα «τι θα ψηφίζατε αν γίνονταν αύριο εκλογές» και οι δύο δημοσκοπήσεις συμφωνούν ότι πρώτο αναδεικνύεται το Podemos.
Το κόμμα των αγανακτισμένων των ισπανικών πλατειών συστάθηκε μόλις φέτος τον Ιανουάριο, ενώ στις ευρωεκλογές απέσπασε 8%. «Η οικονομική εξουσία δεν εκλέγεται αλλά κυβερνά» λέει ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, ζητώντας τον βαθύ εκδημοκρατισμό της οικονομικής και πολιτικής ζωής, και αρχίζοντας από το ίδιο το Podemos, που λειτουργεί με πρωτοφανείς διαδικασίες εσωκομματικής συμμετοχής και συνδιαμόρφωσης αποφάσεων.
Το Podemos υποστηρίζει ότι η καθολική πρόσβαση στις υπηρεσίες κοινής ωφελείας είναι η βάση της δημοκρατίας, υπογραμμίζοντας όμως ότι η «η σοσιαλιστική εναλλακτική για τον 21ο αιώνα» δεν ισοδυναμεί με τη διαχείριση των πάντων από το κράτος.
«Δυστυχώς», σχολιάζει στους Financial Times ο Ισπανός καθηγητής οικονομικών στο London School of Economics, Λουίς Γαριθάνο, «το Podemos δεν είναι μια ρεφορμιστική οργάνωση ή μια ανοργάνωτη χαρούμενη προοδευτική κολεκτίβα όπως το ιταλικό κίνημα 5 αστέρων, αλλά ένα επαναστατικό κόμμα με μία συμπαγή ηγεσία σκληρών, έξυπνων, πραγματιστών διανοουμένων». Ενόψει και των φυγόκεντρων τάσεων στην Καταλωνία, όπου σήμερα επρόκειτο να διεξαχθεί το απαγορευμένο από τα ισπανικά δικαστήρια δημοψήφισμα, ο Γαριθάνο είναι σαφής: «Η αντιμετώπιση των δίδυμων πολιτικών προκλήσεων της Ισπανίας (σ.σ. άνοδος του Podemos και καταλανικό ζήτημα) ενόσω ο Μαριάνο Ραχόι παραμένει πρωθυπουργός είναι αδύνατη. Αποτελεί καθήκον του να προχωρήσει σε πολιτικό χαρακίρι».
Απηχώντας τις απόψεις μιας οικονομικής ελίτ που αντιμετωπίζει με όλο και μεγαλύτερη ανησυχία τους πολιτικούς κλυδωνισμούς, ο Ισπανός οικονομολόγος ζητεί πρωθυπουργοποίηση της αντιπροέδρου της κυβέρνησης Σοράγια Σάενθ ντε Σανταμαρία, συνταγματική αναθεώρηση, μετατροπή της Ισπανίας σε πολυεθνικό κράτος και πάταξη της διαφθοράς και του πελατειακού συστήματος.
Οι αδιανόητης έκτασης υποθέσεις διαφθοράς που αποκαλύπτονται επί καθημερινής βάσης, στέλνοντας σωρεία στελεχών κατεστημένων κομμάτων στον εισαγγελέα, είναι αυτές που υπονομεύουν, μακροπρόθεσμα, την πολιτική σταθερότητα. Ενώ τα κυβερνητικά στελέχη ποντάρουν στην ελαφρά μείωση της ανεργίας (που δεν έχει πέσει, πάντως, κάτω από το 23%) και στοχεύουν σε μία προεκλογικά επωφελή βελτίωση του οικονομικού κλίματος, οι έρευνες της κοινής γνώμης δείχνουν ότι τα ζητήματα της διαφθοράς ανεβαίνουν στην κλίμακα των προτεραιοτήτων των ψηφοφόρων.
Η εικόνα θυμίζει την περίοδο που η Ιταλία συγκλονιζόταν από το σκάνδαλο «καθαρά χέρια», με μία καίρια διαφορά. Ενώ στην Ιταλία των αρχών του ’90 η κατάρρευση του πολιτικού σκηνικού εξέθρεψε τον δισεκατομμυριούχο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, στην Ισπανία του 2014 τα σκάνδαλα ευνοούν τον ριζοσπαστισμό του Podemos. Και ενώ σε χώρες όπως η Ελλάδα η αριστερά είναι διασπασμένη, στην Ισπανία το Podemos, αν ποτέ φθάσει προ των πυλών της εξουσίας, μπορεί να ποντάρει στη συνεργασία του κόμματος της Ηνωμένης Αριστεράς.
