Οι κυρώσεις διαλύουν το ιρανικό νόμισμα
Εχασε το 40% της αξίας του προς το δολάριο Διαδήλωση και συλλήψεις στην Τεχεράνη
A.P., Reuters, ΑΠΕ
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr)
«Είναι πόλεμος» δήλωσε ο πρόεδρος του Ιράν, Μαχμούντ Αχμεντινετζάντ, μιλώντας την Τρίτη στους δημοσιογράφους στην Τεχεράνη.
«Ο εχθρός κατάφερε να μειώσει τις πωλήσεις του πετρελαίου μας, αλλά ελπίζω να αποζημιωθούμε γι' αυτό»... «Αυτές οι νομισματικές διακυμάνσεις πηγάζουν από οικονομικά προβλήματα; Οχι. Ευθύνεται η κυβερνητική πολιτική; Οχι. Ποτέ. Πρόκειται για ψυχολογικό πόλεμο»...
Λίγες ώρες μετά την ανοιχτή καταγγελία του Ιρανού προέδρου κατά της δυτικής πολιτικής των κυρώσεων, με τις οποίες ασκούνται πιέσεις στην Τεχεράνη, προκειμένου να εγκαταλείψει το πυρηνικό της πρόγραμμα, η ιρανική πρωτεύουσα φέρεται να παραδόθηκε σε βίαια επεισόδια. Ηταν «το πρώτο ξέσπασμα της οργής της κοινής γνώμης για την κατάρρευση του νομίσματος και για άλλες οικονομικές ασθένειες», έγραψαν τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία, κάνοντας λόγο για απειλή κοινωνικής έκρηξης. Λιγοστές φωτογραφίες και βίντεο στο YouTube έδειχναν νέφη δακρυγόνων να αναδύονται από σημεία του κέντρου της Τεχεράνης, αφού η αστυνομία διέλυσε τη διαδήλωση εμπόρων, χρηματιστών, φοιτητών και άλλων πολιτών, οι οποίοι διαμαρτύρονταν για την έλλειψη συναλλάγματος.
Η κοινωνική δυσαρέσκεια ήδη εκδηλώθηκε, συμφωνούν τώρα οι περισσότεροι Δυτικοί αναλυτές και η απειλή αστάθειας θα είναι ακόμη ισχυρότερη στο μέλλον, «ειδικά εάν το ιρανικό καθεστώς χάσει την υποστήριξη του επιχειρηματικού κόσμου και των εμπόρων». Μέσα σε λίγες ημέρες, το ιρανικό νόμισμα ριάλ έχασε σχεδόν το 40% της αξίας του σε σχέση με το αμερικανικό δολάριο. «Αχμεντινετζάντ, προδότη, κατέστρεψες τη χώρα» κραύγαζε μερίδα διαδηλωτών, σύμφωνα με περιγραφές αυτοπτών μαρτύρων. Πολλοί διαδηλωτές συνελήφθησαν, ενώ προηγήθηκε κύμα συλλήψεων στη μαύρη αγορά συναλλάγματος.
O Μαχμούντ Αχμεντινετζάντ είχε ήδη απευθύνει δραματική έκκληση στους Ιρανούς να σταματήσουν να πωλούν τα ριάλ για δολάρια - ένα νόμισμα που σύμφωνα με παλαιότερη δήλωσή του δεν είναι παρά «ένα άχρηστο κομμάτι χαρτί». Το κύμα αμφισβήτησης «μπορεί να μην έχει επεκταθεί ακόμη, αλλά είναι προφανής η δυσαρέσκεια αφ' ενός για την πολιτική Αχμεντινετζάντ, αφ' ετέρου για την αποτυχία της Ισλαμικής Δημοκρατίας να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση που προκάλεσαν η κακή διαχείριση και οι κυρώσεις», όπως το έθεσε ο Αλιζέρα Ναντέρ, αναλυτής του ινστιτούτου ερευνών Rand Corporation.
Ο Ιρανός πρόεδρος, όπως έγραψαν οι New York Times, δέχεται όλο και πιο έντονη κριτική από τους πολιτικούς του αντιπάλους για την οικονομική πολιτική του, καθώς η θητεία του πλησιάζει στο τέλος της. «Ωστόσο, δεν έχει να προσφέρει λύσεις για να σταματήσει τη διολίσθηση του ριάλ». Εξαιτίας των κυρώσεων, σημείωσε η εφημερίδα, το Ιράν αντιμετωπίζει τρομακτικά εμπόδια στην πώληση πετρελαίου, το κύριο προϊόν των εξαγωγών του, αλλά και στον επαναπατρισμό κεφαλαίων σε δολάρια και άλλο συνάλλαγμα, καθώς η χώρα, λόγω του εμπάργκο, έχει αποκοπεί από το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα.
Οι αυθόρμητες διαδηλώσεις σπανίζουν στο Ιράν, ειδικά μετά την καταστολή του κινήματος της αντιπολίτευσης και την αμφιλεγόμενη επανεκλογή του κ. Αχμεντινετζάντ το 2009. Λίγες ώρες μετά την αποκατάσταση της τάξης στο κέντρο της Τεχεράνης, την Τετάρτη, η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον έσπευσε να τονίσει ότι «οι κυρώσεις θα μπορούσαν να χαλαρώσουν» εάν το Ιράν συνεργαστεί με τη Δύση στο θέμα των πυρηνικών. Πολύ πιο επιθετικός, ωστόσο, ήταν ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών, Λίμπερμαν, ο οποίος οραματίζεται μια «Περσική Ανοιξη» που, όπως είπε, θα ανατρέψει τον Αχμεντινετζάντ. Κάλεσε δε τις χώρες της Δύσης να ενεργήσουν έτσι ώστε να βοηθήσουν το «κίνημα αμφισβήτησης» του καθεστώτος και να αποτραπεί με αυτό τον τρόπο μια επανάληψη της καταστολής του 2009... «Αυτή τη φορά η Δύση πρέπει να βοηθήσει το κίνημα, διευκολύνοντας τις επικοινωνίες του, δίνοντας χρήματα και κινητοποιώντας διεθνείς οργανισμούς όπως το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Ευρωπαϊκή Ενωση και άλλοι»...
«Νομίζω ότι η ιρανική κυβέρνηση ευθύνεται για όσα συμβαίνουν στο Ιράν» ήταν η θέση της κ. Κλίντον. «Στόχος μας ήταν και παραμένει να πειστεί το ιρανικό καθεστώς να διαπραγματευτεί σοβαρά και καλοπροαίρετα με τη διεθνή κοινότητα το θέμα του πυρηνικού του προγράμματος».
Ε.Ε.: Οχι εισαγωγές φυσικού αερίου
H Ευρωπαϊκή Ενωση πρόκειται να απαγορεύσει τις εισαγωγές ιρανικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, στο πλαίσιο των πιέσεων που ασκούνται στην Τεχεράνη. Το πακέτο των μέτρων αναμένεται να εγκριθεί επισήμως στη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών, στις 15 Οκτωβρίου στο Λουξεμβούργο.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, αργά το βράδυ της Τετάρτης επετεύχθη κατ’ αρχήν συμφωνία για την απαγόρευση των εισαγωγών φυσικού αερίου, ενώ το πακέτο περιέχει επίσης ποικίλες άλλες προτάσεις. «Υπήρξε συμφωνία για το φυσικό αέριο. Τα μεγάλα κράτη, Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία, την υποστηρίζουν», δήλωσε διπλωμάτης ο οποίος ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος.
Οι ΗΠΑ, από το 1995, έχουν απαγορεύσει στις αμερικανικές εταιρείες να επενδύουν στο ιρανικό πετρέλαιο και στο φυσικό αέριο, όπως και να συναλλάσσονται με το Ιράν. Η Ε.Ε. υπήρξε πολύ πιο αργή στις κυρώσεις που αφορούν την ενέργεια. Επέβαλε εμπάργκο στο ιρανικό πετρέλαιο φέτος, αφού απαγόρευσε, το 2010, τις κοινοπραξίες με επιχειρήσεις του Ιράν που εμπλέκονται στις βιομηχανίες πετρελαίου και φυσικού αερίου. Oι ισχύουσες έως σήμερα κυρώσεις καλύπτουν τις επενδύσεις στο ιρανικό φυσικό αέριο, αλλά δεν απαγορεύουν ειδικά τις εισαγωγές, που είναι ασήμαντες από άποψη ποσότητας αλλά έχουν συμβολική σημασία.
Ευρωπαϊκές πηγές υπογράμμισαν ότι το ιρανικό αργό πετρέλαιο φθάνει στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας και εξέφρασαν ανησυχία για το ενδεχόμενο να αποξενωθεί η Αγκυρα λόγω των νέων μέτρων. Η Τουρκία παίζει ρόλο ζωτικής σημασίας, ως εναλλακτική ενεργειακή οδός έναντι της Ρωσίας, αλλά αξίζει να πάρουμε το ρίσκο, παρατήρησαν Ευρωπαίοι διπλωμάτες. Ετσι κι αλλιώς, εκτίμησε μία από τις πηγές, η Τουρκία πιθανότατα θα αγνοήσει την απαγόρευση.
