Η κρίση στο Κατάρ και τα ρέστα του Ερντογάν
Σάββας Καλεντερίδης
(Πηγή : http://infognomonpolitics.blogspot.gr)
Το Κατάρ είναι ένα μικρό κράτος σε εδαφική προέκταση της Αραβικής Χερσονήσου μέσα στον Περσικό Κόλπο, που απέκτησε την ανεξαρτησία του από το Ηνωμένο Βασίλειο μόλις το 1971.
Ο πληθυσμός του είναι περίπου 2,7 εκατομμύρια, από τους οποίους οι ντόπιοι Καταριανοί είναι περί τις 300.000. Μέχρι το 1995 ήταν ένα κράτος-προτεκτοράτο της Σαουδικής Αραβίας και η ηγεσία του ήταν πάντα της επιλογής της δυναστείας των Σαούντ. Από το 1995 που αρχίζει σταδιακά η εκμετάλλευση του εξαιρετικά σημαντικού υποθαλάσσιου κοιτάσματος φυσικού αερίου, το Κατάρ αρχίζει να απογαλακτίζεται και να απομακρύνεται από την επιρροή του Ριάντ και των Σαούντ, συνάπτοντας ισχυρές σχέσεις με τις ΗΠΑ, απ’ όπου και η εταιρεία ExxonMobil, που δραστηριοποιείται στο κοίτασμα North Field και είναι ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στη χώρα.
Η εκμετάλλευση του κοιτάσματος αποφέρει μεγάλα κέρδη στη βασιλική οικογένεια που σταδιακά αποκτά τεράστιο πλούτο, ενώ το κατά κεφαλήν εισόδημα στη χώρα ανέρχεται κοντά στις 150.000 δολάρια!
Μέσα από διάφορες εταιρείες και funds το Κατάρ επενδύει και εξαγοράζει εταιρείες σε διάφορες χώρες του πλανήτη, ενώ το τηλεοπτικό κανάλι Al Jazeera γίνεται ένας από τους πιο γνωστούς ειδησεογραφικούς οργανισμούς στον κόσμο.
Με το ξέσπασμα της κρίσης στη Συρία, το 2011, το Κατάρ μαζί με τη Σαουδική Αραβία είναι από τους βασικούς χρηματοδότες των ένοπλων οργανώσεων που επιχειρούν και αποπειρώνται να ανατρέψουν τον Μπασάρ Άσαντ. Στις οργανώσεις αυτές συμπεριλαμβάνονται και η Αλ Κάιντα - Αλ Νούσρα και το λεγόμενο Ισλαμικό Κράτος.
Με την ανατροπή της εκλεγμένης κυβέρνησης Μόρσι στην Αίγυπτο, στις 3 Ιουλίου 2013, οπότε και τίθεται υπό διωγμόν η Μουσουλμανική Αδελφότητα, η Τουρκία και κυρίως το Κατάρ είναι ο κύριος υποστηρικτής της οργάνωσης αυτής, που αποτελεί απειλή για τη Σαουδική Αραβία αλλά και για όλα τα άλλα κράτη και εμιράτα του Κόλπου και της Αραβικής Χερσονήσου.
Ένα άλλο στοιχείο που πρέπει να προσεχθεί, είναι το γεγονός ότι το τεράστιο σε μέγεθος κοίτασμα φυσικού αερίου North Field είναι στην ουσία μέρος ενός ενιαίου κοιτάσματος, το οποίο καλύπτει την ΑΟΖ του Κατάρ και του Ιράν. (Το τμήμα που βρίσκεται στην ΑΟΖ του Ιράν λέγεται South Pars.)
Το γεγονός αυτό υποχρεώνει το Κατάρ να διατηρεί καλές σχέσεις με την Τεχεράνη, για να είναι δυνατή η απρόσκοπτη άντληση του φυσικού αερίου και γενικώς η εκμετάλλευση του κοιτάσματος.
Αυτά τα δυο ζητήματα, η υποστήριξη και παροχή προστασίας και χρήματος στη Μουσουλμανική Αδελφότητα και οι καλές σχέσεις του Κατάρ με την Τεχεράνη, είναι τα δυο σύννεφα που σκιάζουν τις σχέσεις του πλούσιου αυτού εμιράτου με το Ριάντ και τη δυναστεία των Σαούντ.
Όσο είναι πρόεδρος των ΗΠΑ ο Ομπάμα, η κατάσταση αυτή είναι υπό ψυχρή διαχείριση, μέχρι που αναλαμβάνει ο Ντόναλτ Τραμπ, ο οποίος και στα δύο αυτά ζητήματα είναι σχεδόν κάθετος.
Η Μουσουλμανική Αδελφότητα είναι τρομοκρατική οργάνωση και το Ιράν πρέπει να περικυκλωθεί γεωπολιτικά, να ασκηθεί πίεση στην Τεχεράνη, με πρώτο στόχο να αποδυναμωθεί η ισχυρή της παρουσία και επιρροή στον Λίβανο και τη Συρία και να αποκοπούν οι εδαφικοί διάδρομοι που ενώνουν περιοχές τις οποίες ελέγχει ο στρατός του Άσαντ, με τις σιιτικές περιοχές του Ιράκ.
Η κρίση που ξέσπασε στο Κατάρ, στις αρχές της εβδομάδας, οφείλεται κατά βάσιν στους δυο παραπάνω παράγοντες και στην αποφασιστικότητα του νέου προέδρου των ΗΠΑ να τελειώνει με τα θέματα αυτά.
Όσον αφορά το Κατάρ, η πιο πιθανή εξέλιξη είναι να υπάρξει αλλαγή ηγεσίας, η οποία θα είναι της έγκρισης του Ριάντ, με απώτερο στόχο τη μετατροπή του Κατάρ σε ένα ιδιότυπο προτεκτοράτο των Σαούντ.
Όσον αφορά το Ιράν, οι βομβαρδισμοί από μαχητικά αεροσκάφη των ΗΠΑ σε τμήματα του στρατού της Συρίας και πολιτοφυλάκων από το Ιράν, στη ΝΑ Συρία, με θύματα 60 άνδρες, την ίδια μέρα που ξέσπασε η κρίση στο Κατάρ, δείχνουν την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης Τραμπ να ψαλιδίσουν την επιρροή της Τεχεράνης στην περιοχή. Είναι προφανές ότι θα επιχειρηθεί η αποδυνάμωση της παρουσίας του Ιράν σε Συρία-Λίβανο, και ο περιορισμός της επιρροής του Άσαντ σε περιοχές από το κέντρο και δυτικά της συριακής επικράτειας.
Αυτά σε πρώτη φάση. Όσον αφορά την εμπλοκή της Τουρκίας και τη στάση που τηρεί ο Ερντογάν, θα επιληφθούμε του θέματος στο άρθρο μας της Κυριακής.
