Ποιος πληρώνει τη ζημιά της ΔΕΗ στο Αμύνταιο;
Χριστίνα Ταχιάου
(Πηγή : http://www.protagon.gr/)
Η τεράστια καταστροφή με την κατολίσθηση στο ορυχείο της ΔΕΗ στη Φλώρινα ήταν ένα ατύχημα εν αναμονή, όπως παραδέχονται όλοι. Παράλληλα ανέδειξε την υπόγεια αντιπαράθεση της ΔΕΗ με την αρχαιολογική υπηρεσία αλλά και τη βιασύνη των έργωνΤο τελευταίο που χρειαζόταν αυτήν την εποχή η ΔΕΗ ήταν η κατολίσθηση στο Αμύνταιο και μια ζημιά την οποία, μετριοπαθώς, υπολογίζει σε 200.000.000 ευρώ. Ας δεχτούμε το ποσό, αν και είναι πάρα πολύ νωρίς για εκτιμήσεις. Το πρόβλημα είναι ότι το ποσό αυτό θα το πληρώσει η ΔΕΗ, καθώς η εταιρεία δεν διαθέτει ασφαλιστική κάλυψη, λόγω υψηλού κόστους!
Στην ετήσια οικονομική έκθεση της ΔΕΗ που αφορά το 2016 (εδώ), το ζήτημα της έλλειψης ασφάλισης αλλά και των επιπτώσεων από μια σοβαρή ζημιά αναφέρεται ξεκάθαρα. Στο κεφάλαιο «Κίνδυνος από τη μη ασφάλιση των παγίων περιουσιακών στοιχείων» γράφεται: «Ο Ομιλος και η Μητρική Εταιρεία δεν διαθέτουν ασφαλιστική κάλυψη έναντι των συνήθων κινδύνων, που σχετίζονται με τους σταθμούς παραγωγής, τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, τα ιδιόκτητα ακίνητά του και τον εξοπλισμό. Ασφαλίζονται μόνο τα μεγάλα πληροφοριακά συστήματα. Επιπλέον, δεν υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη για τα υλικά και τα ανταλλακτικά καθώς και για τις υποχρεώσεις έναντι τρίτων. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στο εκτιμώμενο υψηλό κόστος που συνδέεται με την ασφάλιση κατά των κινδύνων αυτών σε σύγκριση με το κόστος για την αποκατάσταση των ζημιών σε περίπτωση που κάποιοι από τους υπόψη κινδύνους συμβούν και το διεσπαρμένο δίκτυο σταθμών παραγωγής Η/Ε. Επιπλέον ο Όμιλος δεν ασφαλίζεται για υποχρεώσεις έναντι τρίτων σε σχέση με τα δίκτυα διανομής Η/Ε. Τα έργα υπό κατασκευή (εκτός των δικτύων) ασφαλίζονται από τους εργολάβους για το διάστημα υλοποίησής τους. (…) Οποιαδήποτε σοβαρή ζημιά σε σταθμούς παραγωγής Η/Ε, ή σε πάγια μεταφοράς και διανομής ή εξοπλισμό ορυχείων ενδέχεται να έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στις δραστηριότητες, την οικονομική κατάσταση και στα λειτουργικά αποτελέσματα του Ομίλου και της Μητρικής Εταιρείας».
Επιπλέον, στην ίδια έκθεση τονίζονται διάφοροι απρόβλεπτοι παράγοντες που μπορούν να επιδράσουν στα έσοδα και τις δαπάνες του Ομίλου και της Μητρικής Εταιρείας, ενώ αναφέρεται ότι η Διεύθυνση Διαχείρισης Κινδύνων που προβλέπεται στο οργανόγραμμα της Μητρικής Εταιρείας δεν έχει στελεχωθεί κι ότι, ουσιαστικά, οι διαδικασίες που ακολουθούνται εσωτερικά δεν παρέχουν πλήρη προστασία για τους κινδύνους.
Ισως γι αυτόν το λόγο ο λαλίστατος πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ Γιώργος Αδαμίδης, πάντα έτοιμος να παίξει το ρόλο του αναλυτή και του εκτιμητή, έσπευσε να αποφανθεί ότι «το πρόβλημα συνδέεται με τις παρεμβάσεις της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, καθότι καθυστερούσε να δώσει άδεια για τη χρήση εδαφών προκειμένου να αποσυμφορηθεί το πρώτο επίπεδο του ορυχείο και έτσι δεν επέτρεψε τις απαραίτητες εργασίες για την ομαλή διάνοιξη και λειτουργία του ορυχείου. Ισως αυτή η ζημιά να είχε αποφευχθεί αν είχαν γίνει αυτές οι εργασίες», τόνισε ο κ. Αδαμίδης. Με την ίδια σιγουριά, ο κ. Αδαμίδης πριν από μια εβδομάδα, σε τηλεοπτική εκπομπή, είχε αμφισβητήσει την κλιματική αλλαγή και είχε εκφραστεί εναντίον της Greenpeace και της εκτίμησής της ότι οι νέοι λιγνιτικοί σταθμοί της ΔΕΗ θα προκαλέσουν επιπλέον 100 θανάτους το χρόνο. «Δεν μπορώ να το δεχτώ αυτό», είχε πει με έμφαση. «Δεν μπορώ να δεχτώ ότι οι συνάδελφοί μου είναι εγκληματίες», πρόσθεσε και υπερασπίστηκε τους αμφισβητίες της κλιματικής αλλαγής.
Είναι, όμως, η Αρχαιολογική Υπηρεσία υπεύθυνη για την ασφάλεια των εδαφών της ΔΕΗ; «Η δική μας ευθύνη είναι να ψάξουμε τα εδάφη και να τα παραδώσουμε ελεύθερα αρχαιοτήτων», λέει στο Protagon ο Γιώργος Σκεπαστιανός, πρόεδρος της Ενωσης Εκτάκτου Προσωπικού Υπουργείου Πολιτισμού Βορείου Ελλάδος. «Η ΔΕΗ είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια, η ΔΕΗ είναι εκείνη που έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο για ό,τι συμβαίνει στα ορυχεία».
Εδώ και χρόνια, το Σωματείο Εργαζομένων της ΔΕΗ «Σπάρτακος», πρόεδρος του οποίου διετέλεσε ο κ. Αδαμίδης, τα έβαζε με τους αρχαιολόγους και τις ανασκαφές τους. Τους απέδιδε καθυστερήσεις στις ανασκαφές και διάφορα προβλήματα που παρουσιάζονταν. «Αυτός είναι ο τρόπος που γίνεται η δουλειά μας», απαντά ο κ. Σκεπαστιανός. «Η μόνη λύση για να πάμε πιο γρήγορα είναι να υπάρχει περισσότερο προσωπικό».
Σύμφωνα με τον κ. Σκεπαστιανό, οι τοπογράφοι της ΔΕΗ ελέγχουν καθημερινά την ασφάλεια των σημείων στα οποία γίνονται ανασκαφές. Στην περιοχή λέγονται πολλά για τις εργασίες της ΔΕΗ. Είναι γνωστό ότι τα εδάφη όπου υπάρχει λιγνίτης είναι σαθρά και ότι γύρω από τα ορυχεία οι επιφάνειες «κρατιούνται» ώστε να μη φεύγουν τα χώματα. Ωστόσο άνθρωποι που εργάζονται στην περιοχή ισχυρίζονται ότι, προκειμένου να τελειώνουν οι ανασκαφές γρήγορα, τα κρατήματα γίνονταν πολύ βιαστικά, αφαιρώντας περισσότερο χώμα από τα πρανή από όσο θα έπρεπε, με αποτέλεσμα τα εδάφη να μην είναι σταθερά. Η ΔΕΗ το γνώριζε και μάλιστα η ίδια είχε εγείρει πριν από ένα χρόνο ζήτημα ασφάλειας στην περιοχή των Αναργύρων, ενώ είχαν πραγματοποιηθεί και ασκήσεις ετοιμότητας στο ορυχείο.
Στην περιοχή των Αναργύρων υπάρχουν δυο τομείς ανασκαφών: ο τομέας 9 και ο τομέας 13. Η μεγαλύτερη πυκνότητα αρχαίων ήταν στον τομέα 9 και η ΔΕΗ επιθυμούσε διακαώς να τελειώνουν οι ανασκαφές εκεί. Μάλιστα, ο τομέας 9 θεωρούνταν επικίνδυνος, ωστόσο ο 13 είναι εκείνος που βρίσκεται στο σημείο της κατολίσθησης.
Ο δήμαρχος Αμυνταίου, Κώστας Θεοδωρίδης, κάνει λόγο για αναμενόμενο γεγονός. «Η ΔΕΗ έλαβε μέτρα για να αντιμετωπίσει το φαινόμενο, μετακίνησε εξοπλισμό, δεν άφηνε εργαζομένους να κατεβούν στο ορυχείο. Υπήρχαν ρήγματα που μεγάλωναν καθώς και βυθίσεις εδαφών. Μέσα σε 10 μέρες μια βύθιση 10 εκατοστών γινόταν ένα μέτρο. Το έδαφος υποχωρούσε λόγω των εκσκαφών. Πολλά ρήγματα είχαν παρατηρηθεί πριν από μια δεκαετία και η κατάσταση έβαινε διαρκώς επιδεινούμενη. Γι αυτό και οι κάτοικοι των Αναργύρων πίεζαν να γίνει η μετεγκατάστασή τους, πιέζαμε κι εμείς ως δήμος, πίεζε και η Περιφέρεια».
Και τώρα; «Ψυχραιμία», συνιστά ο δήμαρχος. «Το φαινόμενο φαίνεται τώρα πως είναι σε έξαρση. Από τη ΔΕΗ μας είπαν ότι μέσα στις επόμενες 4-5 μέρες θα φανεί πώς θα εξελιχθεί». Στο μεταξύ, πριν από μια εβδομάδα ανακοινώθηκαν οι προσλήψεις 113 ατόμων από τη ΔΕΗ στην περιοχή, ενώ το υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι οι ανασκαφές θα συνεχιστούν με το προσωπικό που επελέγη για να πληρώσει τις θέσεις που είχαν προκηρυχθεί πριν από δυο μήνες. Η ΔΕΗ ανακοίνωσε, επίσης, τη σύσταση Επιτροπής για τη διερεύνηση των αιτίων της κατολίσθησης και το πόρισμά της αναμένεται έως το τέλος του Ιουνίου.
