Γιατί υπάρχει νευρικότητα στην Τουρκία
ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΕΔΟΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Το πρόσφατο παρασκήνιο στις Βρυξέλλες, είτε σε επίπεδο ΝΑΤΟ είτε σε εκείνο της Ε.Ε. και της Επιτροπής, αναδεικνύει τη νευρικότητα που υπάρχει ανάμεσα στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες αλλά και τις ΗΠΑ για την εξέλιξη των πραγμάτων στη Μέση Ανατολή και συγκεκριμένα στη Συρία.
Η περιοδεία του Ντόναλντ Τραμπ στην περιοχή (Σαουδική Αραβία, Ισραήλ), πέρα από τις επικοινωνιακές «γκάφες» του Αμερικανού προέδρου, είχε και έναν πιο ουσιαστικό συμβολισμό.
Η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να θεωρεί ότι στην αιχμή του δόρατος για τη διάλυση του ISIS σε Συρία και Ιράκ είναι το Ριάντ και η Ιερουσαλήμ. Η Τουρκία απουσίαζε από την περιοδεία Τραμπ στη Μέση Ανατολή. Επίσης, η Αγκυρα δεν ήταν καν προσκεκλημένη στη μίνι σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στο Ριάντ με τη συμμετοχή του προέδρου των ΗΠΑ, του βασιλιά Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας, αλλά και σειράς ηγετών αραβικών χωρών, με κύριο θέμα την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους.
Το ΝΑΤΟ ακολούθησε με μια δήλωση του γ.γ. Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος τόνισε ότι η συμμαχία θα εντείνει τη συμμετοχή της στον αγώνα εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, δίχως, βέβαια, άμεση εμπλοκή στο πεδίο των επιχειρήσεων. Επ’ αυτού, στις αρκετά σημαντικές διαπραγματεύσεις οι οποίες προηγήθηκαν, από την Αθήνα είχαν εκφραστεί ενστάσεις για τη συμμετοχή του ΝΑΤΟ σε έναν πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας. Ωστόσο, η αποφυγή περιγραφής του ακριβούς χαρακτήρα των επιχειρήσεων λειτούργησε καθησυχαστικά για την Αθήνα.
Εμφατική απουσία
Από όλες αυτές τις συζητήσεις απουσίαζε εμφατικά ο ρόλος της Τουρκίας στην επιχείρηση αποσυναρμολόγησης της εξουσίας του Ισλαμικού Κράτους στην περιοχή. Αντιθέτως, η Τουρκία απασχόλησε κυρίως λόγω του «βέτο» για τη συνεργασία ΝΑΤΟ με την Αυστρία (κάτι που η «Κ» είχε αποκαλύψει ήδη από τις 18 Δεκεμβρίου). Η σημασία της επίσκεψης του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις Βρυξέλλες δεν αφορά τόσο τη διάσκεψη ηγετών του ΝΑΤΟ όσο τις επαφές που είχε με την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, η σαφής προσπάθεια του κ. Ερντογάν να βρει κάποιες νέες ισορροπίες με τις Βρυξέλλες, σε μια περίοδο που έχει ανοίξει μέτωπα με σειρά ευρωπαϊκών χωρών συνιστά αφενός ένδειξη πίεσης, αφετέρου απόδειξη των πολύ βαθύτερων σχέσεων που υπάρχουν ανάμεσα στην Τουρκία και την Ε.Ε., οι οποίες δεν μπορεί απλώς να ακυρωθούν εν μια νυκτί.
Είναι αμφίβολο ότι η πίεση του κ. Ερντογάν προς την Ε.Ε. και την Κομισιόν μπορεί να φέρει αποτελέσματα ως προς τις ειλημμένες αποφάσεις των «μεγάλων παιδιών» (ΗΠΑ και Ρωσία) στη Συρία. Επίσης, είναι σαφές ότι πιθανή προώθηση κάποιας ρύθμισης που θα προβλέπει την επαναφορά της θανατικής ποινής θα ακυρώσει άνευ επιστροφής την όποια ευρωπαϊκή προοπτική. Προφανώς, πιθανή επαναπροσέγγιση μεταξύ Αγκυρας και Βρυξελλών είναι προς το απόλυτο συμφέρον και ενδιαφέρον της Αθήνας.
Ωστόσο, στην παρούσα φάση, υπερκείμενα των «χαμηλής πτήσης» ζητημάτων που αφορούν τις ευρωτουρκικές σχέσεις είναι εκείνα της ασφαλείας, τα οποία δεν περνούν τόσο από τις Βρυξέλλες όσο από την Ουάσιγκτον και –ώς ένα βαθμό λόγω της εμπλοκής στη Συρία– από τη Μόσχα.
Νευρικότητα
Η προφανής απόφαση για χρήση όλων των συμμαχικών –προς την Ουάσιγκτον– δυνάμεων εναντίον των τζιχαντιστών αυξάνει τη νευρικότητα στην Αγκυρα, όπου η συγκεκριμένη πραγματικότητα γίνεται αντιληπτή ως περίπου υπονομευτική κίνηση για την ασφάλεια της χώρας.
Ο κ. Ερντογάν εκμεταλλεύεται όσα συμβαίνουν μεν, για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους στην Τουρκία, αντιλαμβάνεται δε ότι είναι πολύ πιθανόν η κατάσταση στη Συρία να εξελιχθεί κατά τρόπο απολύτως ανεξέλεγκτο.
Ως προς το αμιγώς περιφερειακό πλαίσιο, η Αθήνα φαίνεται να προχωρά κανονικά στην κατεύθυνση της ολοένα και πιο έντονης συμμετοχής της Ελλάδας σε όσο περισσότερες συμμαχικές ασκήσεις είναι δυνατόν. Θα πρέπει να αποκλείεται πιθανή συμμετοχή Ελληνικών Δυνάμεων σε πιθανή επέκταση των αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων που θα διεξαχθούν στο ερχόμενο χρονικό διάστημα. Δεδομένη θα πρέπει να θεωρείται και η αυξημένη χρήση της Σούδας, είτε η συμφωνία για τη χρήση των βάσεων επεκταθεί στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα είτε όχι. Οσοι παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις σε αυτό το θέμα εκτιμούν ότι οι εξελίξεις έχουν δρομολογηθεί.
Πέραν αυτών, στην Αθήνα υπάρχει ανησυχία και για τις εξελίξεις σε χώρες οι οποίες βρίσκονται σε αμεσότερη γειτνίαση με την Ελλάδα, όπως η Λιβύη. Εκεί, φαίνεται ότι η αναγνωρισμένη κυβέρνηση δυσκολεύεται να διατηρήσει την εξουσία και είναι πολύ πιθανό πως εντός των επόμενων μηνών ή και εβδομάδων η Τρίπολη θα αλλάξει ξανά χέρια.
(Στην φωτογραφία: Ο Ερντογάν στις Βρυξέλλες με Γιούνκερ και Τουσκ. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, προσπαθεί να βρει νέες ισορροπίες σε μια περίοδο που έχει ανοίξει μέτωπα με σειρά ευρωπαϊκών χωρών)
