Ο πυρηνικός αγωγός Κίνας - Ιράν
Και πώς θα πρέπει να κλείσει
Orde F. Kittrie
(Πηγή : http://foreignaffairs.gr)
Ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έχει πει ότι η τελική πυρηνική συμφωνία με το Ιράν θα «κόψει κάθε μονοπάτι που θα μπορούσε να πάρει το Ιράν για να αναπτύξει πυρηνικά όπλα». [1]
Ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι έχει επίσης πει ότι η συμφωνία «κλείνει τις τέσσερις κύριες οδούς του Ιράν προς μια βόμβα» [2] –την μονάδα ουρανίου Natanz, την μονάδα ουρανίου Fordow, την μονάδα πλουτωνίου Arak, και τις μυστικές ιρανικές προσπάθειες για την παραγωγή σχάσιμου υλικού [3]
Τα «μονοπάτια» Natanz, Fordow, και Arak συνεπάγονται ότι το Ιράν κατασκευάζει μια βόμβα κυρίως μέσω εργασιών σε γνωστές τοποθεσίες, με τεχνολογία και υλικά που ήδη κατέχει. Εφ’ όσον η συμφωνία επιτευχθεί, το να κρατηθούν αυτά τα τρία «μονοπάτια» κλειστά, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την αποφασιστικότητα με την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (International Atomic Energy Agency, IAEA) παρακολουθεί τις γνωστές τοποθεσίες και απαντά σε εύκολα ανιχνεύσιμες παραβιάσεις.
Το τέταρτο μονοπάτι, αντίθετα, εννοεί ότι το Ιράν δημιουργεί ένα μυστικό, παράλληλο νέο πυρηνικό πρόγραμμα με τεχνολογία και υλικά κρυφά προερχόμενα από ξένους προμηθευτές. Ακόμη και με τις διευθετήσεις πρόσβασης και τα αποκλειστικά κανάλια προμηθειών της πυρηνικής συμφωνίας, τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και ο ΙΑΕΑ θα έχουν περιορισμένη ικανότητα να ανιχνεύουν είτε μυστικές πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν είτε την συγκεκαλυμμένη παραλαβή πυρηνικών συναφών υλικών από το Ιράν. Επομένως, είναι κρίσιμο να είναι σε θέση να αποτρέψουν ή να εμποδίσουν ξένους προμηθευτές από το να στείλουν σχετικά πυρηνικά υλικά στο Ιράν.
Παρά το γεγονός αυτό, έχει δοθεί ελάχιστη προσοχή στους επί πολλά χρόνια κορυφαίους προμηθευτές του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν: Φαινομενικά ιδιώτες εμπόρους που έχουν έδρα στην Κίνα. Πρώτιστοι μεταξύ αυτών φαίνεται να είναι ο Καρλ Λι (Karl Lee, επίσης γνωστός ως Li Fangwei) και ο Sihai Cheng, οι οποίοι, σύμφωνα με Αμερικανούς ομοσπονδιακούς και πολιτειακούς εισαγγελείς, έχουν αποστείλει τεράστιες ποσότητες βασικών πυρηνικών υλικών στο Ιράν. Ακόμη και στην κορύφωση των διεθνών κυρώσεων κατά του Ιράν, η Κίνα φέρεται να έχει [4] κάνει ελάχιστη έως καθόλου προσπάθεια για να σταματήσει αυτούς ή άλλους τέτοιους εμπόρους.
Παρά το γεγονός ότι η Κίνα ισχυρίζεται το αντίθετο, φαίνεται πιθανό ότι η κινεζική κυβέρνηση χρησιμοποιεί αυτούς τους λεγόμενους ιδιώτες εμπόρους ως πληρεξούσιους για να βοηθήσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Με αυτόν τον τρόπο, το Πεκίνο μπορεί τόσο να επωφεληθεί από τις παράνομες συναλλαγές με το Ιράν όσο και να εμφανίζεται ως ότι τηρεί τις διάφορες συμφωνίες μη διάδοσης [των πυρηνικών]. Η μαζική κλίμακα των πυρηνικών και πυραυλικών προγραμμάτων προμηθειών του Ιράν από την Κίνα τα τελευταία χρόνια, και η αξιοσημείωτη αδυναμία των Ηνωμένων Πολιτειών για να τα σταματήσει, ακόμη και με τις αυστηρές κυρώσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ εν ισχύ, είναι ένα σημάδι ότι η Κίνα αποτελεί μια δυνητικά κομβική πλάγια πηγή για τα πυρηνικά υλικά του Ιράν. Αν μια πυρηνική συμφωνία επιτύχει, η εφαρμογή της θα απαιτήσει εντατική παρακολούθηση του Ιράν, αλλά και πολύ περισσότερη συνεργασία από το Πεκίνο από όση έχει προσφέρει μέχρι τώρα.
Το Ιράν δεν έχει επί του παρόντος την ικανότητα να παράγει αρκετά στοιχεία ζωτικής σημασίας για τα πυρηνικά και πυραυλικά προγράμματά του. Ως εκ τούτου, η Τεχεράνη επιδιώκει την απόκτησή τους από το εξωτερικό. Για παράδειγμα, το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν εξακολουθεί να εξαρτάται [5] από την εισαγωγή εξειδικευμένων υλικών και τεχνολογίας που είναι αναγκαία για την κατασκευή και την συντήρηση των εγκαταστάσεων αέριας φυγοκέντρησης για τον εμπλουτισμό ουρανίου. Η έκθεση του Ιουνίου 2014 [6] από την ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ για την εφαρμογή των κυρώσεων κατά του Ιράν σημείωνε ότι το Ιράν «εξακολουθεί να επιδιώκει [να βρει] βασικά στοιχεία στο εξωτερικό, κατά προτίμηση από καθιερωμένους, υψηλής ποιότητας προμηθευτές». Οι αισθητήρες πίεσης είναι ζωτικής σημασίας [7] για την λειτουργία μιας μονάδας αέριας φυγοκέντρησης. Δεδομένου ότι το Ιράν δεν έχει καταφέρει [7] να τους παράγει εγχωρίως, πρέπει να τους αποκτήσει από το εξωτερικό. Οι μετατροπείς έχουν διάρκεια ζωής μόνο περίπου τρία χρόνια [7], οπότε το Ιράν πρέπει να βρίσκει συνεχώς προμηθευτές.
Ακόμη και κάτω από τις σχετικά αυστηρές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στο Ιράν πριν από τις πυρηνικές διαπραγματεύσεις, οι παράνομες προσπάθειες προμήθειας της Τεχεράνης έχουν δει αξιοσημείωτη επιτυχία. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην Κίνα. Μια πρόσφατη ανάλυση [8] από ειδικούς στενά συνδεδεμένους με το βρετανικό Υπουργείο Άμυνας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η Κίνα εξακολουθεί να είναι η βασική πηγή των εμπορευμάτων και τεχνολογιών για τα απαγορευμένα πυρηνικά και πυραυλικά προγράμματα του Ιράν και της Βόρειας Κορέας, με ορισμένους αξιωματούχους να εκτιμούν ότι η Κίνα χρησιμοποιείται ως οδός διέλευσης για έως και το 90% των προϊόντων που προορίζονται για τα προγράμματα αυτά».
Στην πραγματικότητα, κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών, ο Cheng έστειλε από την Κίνα προς το Ιράν πάνω από 1000 μετατροπείς πίεσης κατασκευασμένους στις Ηνωμένες Πολιτείες από την MKS, μια εταιρεία με έδρα στη Μασαχουσέτη, σύμφωνα με το [9] Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ. Η μεταφορά στο Ιράν των αμερικανικής προέλευσης μετατροπέων πίεσης παραβίασε [10] αμερικανικούς νόμους ελέγχου εξαγωγών. Δημοσίως διαθέσιμες φωτογραφίες [7] του τότε προέδρου Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ στην Πυρηνική Μονάδα Νατάνζ εμφανίζουν πολλούς αμερικανικής προέλευσης μετατροπείς MKS που συνδέονται με ιρανικές συσκευές φυγοκέντρησης αερίου.
Ο πρόεδρος Αχμαντινετζάντ στο Natanz με έναν αμερικανικής προέλευσης μετατροπέα MKS. THE INSTITUTE FOR SCIENCE AND INTERNATIONAL SECURITY
Παρότι ο Cheng τελικά συνελήφθη [11] (όταν εισήλθε στο Ηνωμένο Βασίλειο από την Κίνα για να παρακολουθήσει ένα τουρνουά ποδοσφαίρου) και τώρα βρίσκεται σε φυλακές των ΗΠΑ [12], δεν είναι [7] ο μόνος Κινέζος έμπορος ο οποίος έχει εκτρέψει αμερικανικής προέλευσης μετατροπείς πίεσης στο Ιράν. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη [7] του Ινστιτούτου για την Επιστήμη και την Διεθνή Ασφάλεια, «φαίνεται ότι οι κινεζικές Αρχές δεν έλαβαν κανένα μέτρο επιβολής σε αυτήν την υπόθεση [του Cheng] ή κατά της παράνομης εξαγωγής μετατροπέων πίεσης γενικότερα που πραγματοποιούνται από το έδαφός της τα τελευταία χρόνια».
Σε αντίθεση με τον Cheng, ο Lee ήταν πιο προσεκτικός [13] στα ταξίδια του στο εξωτερικό και εξακολουθεί να διευκολύνει τις εξαγωγές από την Κίνα προς το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Σύμφωνα με μηνύσεις που κατατέθηκαν από τον Εισαγγελέα του Μανχάταν το 2009 και το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ το 2014, ο Lee έχει, κατά την τελευταία δεκαετία, παράσχει στο Ιράν επαναλαμβανόμενα φορτία δεκάδων χιλιάδων κιλών [14] εξειδικευμένων υλικών που είναι κατάλληλα για την παραγωγή συστατικών μερών φυγοκεντρητών αερίου και επίσης βαλλιστικών πυραύλων ικανών για μεταφορά πυρηνικών. Στην αναγγελία του κατηγορητηρίου του 2009 για τον Lee, ο εισαγγελέας του Μανχάταν αναφέρθηκε σ’ αυτόν [15] ως ότι είναι «ίσως ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων μαζικής καταστροφής στην ιρανική κυβέρνηση». Στο κατηγορητήριο του 2014, το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ δήλωσε ότι ο Lee έχει πουλήσει «σε ιρανικές οντότητες διάφορα αγαθά μεταλλουργίας και συναφή στοιχεία που είναι απαγορευμένο να μεταφερθούν στο Ιράν, μεταξύ άλλων, από τα Ηνωμένα Έθνη, γιατί τα στοιχεία ελέγχονται από την Ομάδα Πυρηνικών Προμηθευτών».
Μια πυρηνική συμφωνία με την Τεχεράνη, συμπεριλαμβανομένης μιας άρσης των περισσότερων κυρώσεων, θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση του όγκου των συνολικών ιρανικών εμπορικών συναλλαγών με τον υπόλοιπο κόσμο. Οι σημερινές δυσκολίες στην πρόληψη των παράνομων ιρανικών προμηθειών πυρηνικών στοιχείων θα είναι πολύ μεγαλύτερες μόλις το γενικό εμπόριο αυξηθεί, και γίνει νόμιμο για το Ιράν το να προμηθεύεται κάποια στοιχεία για τις γνωστές πυρηνικές του εγκαταστάσεις.
Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ότι η Τεχεράνη θα μπορούσε να προμηθεύεται κρυφά πυρηνικά υλικά από Κινέζους εμπόρους και να καταστρατηγήσει την πυρηνική συμφωνία με το να δημιουργήσει κρυφά ένα νέο παράλληλο πυρηνικό πρόγραμμα. Σύμφωνα με την ομάδα εργασίας Federation of American Scientists [16], το Ιράν θα μπορούσε να «εμπλουτίσει ουράνιο σε βαθμό όπλου, να κατασκευάσει εξαρτήματα πυρηνικών όπλων, ή ακόμα και να συναρμολογήσει πλήρεις βόμβες, σε μικρές, μυστικές υπηρεσίες, ενώ θα τηρεί τους περιορισμούς μιας συμφωνίας επί γνωστών εγκαταστάσεων, όπως οι Νατάνζ, Fordow, και Αράκ».
Για να μειωθεί αυτός ο κίνδυνος, η πυρηνική συμφωνία επιδιώκει να θέσει σε εφαρμογή μια προϋπόθεση [17], ότι «η προμήθεια, πώληση ή μεταφορά στο Ιράν ορισμένων συναφών με τα πυρηνικά και διπλής χρήσης υλικών και τεχνολογίας» για αυτό που θα ήταν ένα νέα νόμιμο πυρηνικό πρόγραμμα, θα πρέπει να γίνει μέσω ενός «αποκλειστικού καναλιού προμήθειας». Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση [18] για την πυρηνική παρακολούθηση από το Συμβούλιο Επιστημών του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, τα εργαλεία της αμερικανικής κυβέρνησης είναι «ή ανεπαρκή ή, πιο συχνά, ανύπαρκτα» για την ανίχνευση είτε της συγκεκαλυμμένης προμήθειας πυρηνικών υλικών είτε μικρών, μυστικών εγκαταστάσεων σχεδιασμένων να παράγουν μικρό αριθμό πυρηνικών όπλων. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ μπορεί να μην είναι σε θέση να εντοπίσει είτε ιρανικές αγορές εκτός του δικτύου προμηθειών είτε ιρανικές αναπτύξεις τέτοιου είδους αγορών σε ένα μικρό, συγκαλυμμένο παράλληλο πυρηνικό πρόγραμμα.
Δεδομένου ότι η Κίνα έχει αποτύχει να αποθαρρύνει τους εμπόρους της από το να παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και να προμηθεύουν το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα προ συμφωνίας, είναι παράτολμο να αναμένουμε ότι αυτοί οι έμποροι θα συμμορφωθούν με δική τους πρωτοβουλία, με περιορισμούς για την προμήθεια του Ιράν μετά την συμφωνία. Εάν το Ιράν πρόκειται να εμποδιστεί από το να παρακάμπτει μια πυρηνική συμφωνία με παράνομες προμήθειες από Κινέζους εμπόρους, θα είναι ουσιαστικής σημασίας η κινεζική κυβέρνηση να ξεκινήσει μια άνευ προηγουμένου καταστολή τους. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι το Πεκίνο θα το πράξει.
Η εξαγωγή ευαίσθητων ειδών στην διάδοση [των πυρηνικών] από την Κίνα προς το Ιράν επιμένει παρά την κινεζική κυβερνητική δέσμευση στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, το 1997, ότι θα σταματήσει τις συναλλαγές αυτές. Ο Κλίντον είπε [19] στο Κογκρέσο ότι «η Κίνα έχει παράσχει σαφή και κατηγορηματική διαβεβαίωση προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι δεν βοηθά και δεν θα βοηθήσει κανένα κράτος που δεν διαθέτει πυρηνικά όπλα, είτε άμεσα είτε έμμεσα, να αποκτήσει πυρηνικούς εκρηκτικούς μηχανισμούς ή το υλικό και τα εξαρτήματα για τέτοιες συσκευές».
Ως αντάλλαγμα [20] για την δέσμευση της Κίνας, ο Κλίντον συμφώνησε να εφαρμόσει την πρώτη συμφωνία ΗΠΑ-Κίνας για την ειρηνική πυρηνική συνεργασία. Αυτή η συμφωνία λήγει στο τέλος του 2015. Η αντικαταστάτριά της, η οποία δεν φαίνεται να περιλαμβάνει μια πιο αυστηρή ή έστω μια παρόμοιου επιπέδου κινεζική δέσμευση που να ισχύει για δραστηριότητες εμπόρων όπως ο Καρλ Λι, βρίσκεται στο στάδιο της αναθεώρησης από το Κογκρέσο και θα τεθεί αυτομάτως σε ισχύ, εκτός εάν το Κογκρέσο περάσει νομοθεσία μέχρι τις 20 Ιουλίου, η οποία να θέτει πρόσθετους όρους ή να την σταματήσει.
Φέτος, κατά την διάρκεια ακρόασης στην Γερουσία στις 12 Μαΐου όπου συζητείτο η εκκρεμής συμφωνία, ο Thomas Countryman, ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για την Διεθνή Ασφάλεια και την Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων, αποκάλεσε τον Λι ως έναν «πράκτορα πρωτογενών προμηθειών για το πυρηνικό πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν». Ο Countryman είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα έχουν εμπλακεί σε έναν «μακροχρόνιο διάλογο σχετικά με τον Καρλ Λι» και είπε στους γερουσιαστές ότι «θα είμαι ευτυχής να επανέλθω όταν [αυτός ο διάλογος] παράγει ορισμένα αξιοσημείωτα αποτελέσματα». Αυτός ο διάλογος συνεχίζεται, χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα, τουλάχιστον από το 2004, όταν η Ουάσιγκτον επέβαλλε για πρώτη φορά δημοσίως τις κυρώσεις στον Lee.
Παρά την επίμονη αδυναμία της Κίνας να πατάξει τους πυρηνικούς εμπόρους της, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει μέχρι στιγμής αποτύχει είτε να σταματήσει τις εξαγωγές πυρηνικών προς την Κίνα είτε να ορίσει την Κίνα ως «προορισμό ανησυχίας εκτροπής» (“destination of diversion concern”). Και τα δύο αυτά μέτρα απαιτούνται από τη νομοθεσία των ΗΠΑ.
Το άρθρο 102 (α) της Πράξης Συνολικών Κυρώσεων, Λογοδοσίας και Αποεπένδυσης του Ιράν (Comprehensive Iran Sanctions, Accountability, and Divestment Act, CISADA) απαγορεύει την έκδοση αδειών και άλλων εγκρίσεων εξαγωγής πυρηνικών σε οποιαδήποτε χώρα με «πρωτογενή δικαιοδοσία επί» ενός ατόμου που ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει αναγνωρίσει ως ότι εφοδιάζει το Ιράν με αγαθά που θα «συμβάλουν ουσιωδώς» στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων ή ικανών για πυρηνικά πυραύλων.
Το άρθρο 303 της CISADA αναφέρει ότι «ο πρόεδρος ορίζει μια χώρα ως Προορισμό Ανησυχίας Εκτροπής, αν ο πρόεδρος κρίνει ότι η κυβέρνηση της χώρας επιτρέπει ουσιαστική εκτροπή» στο Ιράν για διάδοση ευαίσθητων εξαρτημάτων. Τα εξαρτήματα που εκτρέπονται από την Κίνα προς το Ιράν από τον Sihai Cheng και τον Karl Lee σίγουρα εμπίπτουν. Επιπλέον, το «επιτρέπει» ορίζεται ως: «Η κυβέρνηση της χώρας γνωρίζει ή έχει λόγους να γνωρίζει ότι το έδαφος της χώρας χρησιμοποιείται για την εν λόγω εκτροπή». Μετά από 11 χρόνια καταγγελιών από τις ΗΠΑ, η κινεζική κυβέρνηση σαφώς «γνωρίζει» για την φύση των δραστηριοτήτων του Lee.
Κατά την συζήτηση για την αποτυχία της Κίνας να σταματήσει τους εμπόρους όπως ο Lee, που έχουν ως έδρα την Κίνα, από το να προμηθεύουν υλικά για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, ο Countryman εξήγησε κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση ότι «Η κινεζική κυβέρνηση απλά δεν έχει, επί του παρόντος, γραφειοκρατική ικανότητα επιβολής, και δεν διαθέτει ακόμη όλα τη νομοθεσία που θα έπρεπε να έχει προκειμένου να ελέγξει επαρκώς τις εξαγωγές προϊόντων διπλής χρήσης». Είναι μάλλον απίθανο ότι η Κίνα δεν έχει την ικανότητα να σταματήσει τον Lee και άλλους τέτοιους εμπόρους. Πράγματι, ο γερουσιαστής Edward Markey (Δημοκρατικός από την Μασαχουσέτη) αντέκρουσε ότι «είναι παράλογο να συμπεράνουμε ότι η κινεζική κυβέρνηση είναι ανίκανη να το τερματίσει αυτό». Ακόμα κι αν «η κινεζική κυβέρνηση λέει ότι ... δεν μπορούν να βρουν πώς να σταματήσουν αυτόν [τον Καρλ Λι] ή άλλους σαν κι αυτόν», συνέχισε, κατά κάποιο τρόπο η Κίνα «βρήκε τον τρόπο να φυλακίσει 44 δημοσιογράφους τα τελευταία χρόνια» και «πώς να φυλακίσει 27.000 Μουσουλμάνους των μειονοτήτων στην περιοχή των Ουιγούρων». Ο Markey πρόσθεσε: «Ίσως η Κίνα έχει δώσει αυτή την υπεργολαβία στον ιδιωτικό τομέα ... Ίσως η Κίνα το έχει κάνει αυτό, προκειμένου να προστατεύσει τον ένοχο -ξέρετε, την κινεζική κυβέρνηση ... έτσι τα δάχτυλά τους δεν ακουμπούν σε αυτό, αλλά ωστόσο ακόμα μπορούν να κάνουν χάρες για το Ιράν, το Πακιστάν και άλλες χώρες».
Η Κίνα ωφελείται με πολλούς τρόπους από την χρήση των εμπόρων ως πληρεξούσιων για να βοηθήσουν το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Επειδή τα αποτυπώματα της κινεζικής κυβέρνησης δεν βρίσκονται στις εξαγωγές, η οικονομία της Κίνας ωφελείται από την συνεχιζόμενη ικανότητά της να εισάγει προϊόντα υψηλής τεχνολογίας που συνδέονται με τα πυρηνικά που οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους τυπικά εξάγουν μόνο σε χώρες των οποίων οι κυβερνήσεις τηρούν τις υποχρεώσεις της μη διάδοσης [των πυρηνικών].
Επιπλέον, με το να κρατά σχετικά καλές σχέσεις με το Ιράν και να είναι πρόθυμη να αφήσει τις εταιρείες της να συνεργαστούν με μια χώρα που οι περισσότεροι άλλοι δεν θα άγγιζαν, η Κίνα έχει αυξήσει κατά πολύ το μερίδιό της στην ιρανική αγορά στο επί το πλείστον γενικό, αλλά και στο ευαίσθητο στην διάδοση [πυρηνικών], εμπόριο. Έτσι, από το 2010, η Κίνα είχε γίνει μακράν ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής [21] στον ενεργειακό τομέα του Ιράν. Η πεινασμένη για ενέργεια Κίνα, για την οποία οι εισαγωγές πετρελαίου είναι μια στρατηγική αναγκαιότητα, έχει γίνει επίσης ο μεγαλύτερος πελάτης πετρελαίου του Ιράν [22].
Σύμφωνα με τον Michael Singh [23], τον πρώην Γενικό Διευθυντή για τις Υποθέσεις Μέσης Ανατολής στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας, «η Κίνα θεωρεί το Ιράν ως δυνητικό εταίρο στην αντιμετώπιση της ισχύος των ΗΠΑ». Έτσι, είπε ο Σινγκ [23], «αντί να χρησιμοποιήσει την επιρροή της ως ένας από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς του πελάτες και τους προμηθευτές εσχάτης καταφυγής για να εξασφαλίσει ότι το Ιράν θα συμμορφωθεί με το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τους κανόνες διάδοσης των πυρηνικών όπλων, το Πεκίνο φαίνεται να τροφοδοτεί ακριβώς την συμπεριφορά που είναι πιο προκλητική προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους -συμπεριφορά που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την Μέση Ανατολή».
Το σταμάτημα της ικανότητας του Ιράν να παρακάμπτει μια πυρηνική συμφωνία μέσω παράνομων προμηθειών, φυσικά, εξαρτάται εν μέρει από το περιεχόμενο και την εφαρμογή της ίδιας της συμφωνίας. Η αποκάλυψη από το Ιράν των προηγούμενων πηγών και των μεθόδων τέτοιου λαθρεμπορίου θα καταστήσει ευκολότερο για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους να αποτρέπουν, να εντοπίζουν, και να απαγορεύουν μελλοντικές αγορές από το Ιράν. Ένα αυστηρά δομημένο και εφαρμοσμένο «ειδικό κανάλι προμηθειών για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν» [17] θα καταστήσει ευκολότερη την διάκριση μεταξύ νόμιμων και παράνομων προμηθειών του Ιράν. Επιπλέον, η άπλετη πρόσβαση του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) σε ύποπτες ιρανικές τοποθεσίες, εξοπλισμό και πρόσωπα θα αποτρέψουν παράνομες εισαγωγές στο Ιράν αλλά θα επιτρέπουν επίσης στον ΙΑΕΑ να ενεργεί αντιδρώντας σε πληροφορίες ότι έχουν συμβεί τέτοιες εισαγωγές.
Ωστόσο, τίποτα από αυτά δεν μπορεί να είναι επαρκές αν απουσιάζει η κινεζική συνεργασία στο κλείσιμο της κινεζικής πλευράς του πυρηνικού αγωγού με το Ιράν. Η πυρηνική συμφωνία ΗΠΑ-Κίνας προβλέπει μια ειδικά κατάλληλη και επίκαιρη, ευκαιρία να υπενθυμίσει τόσο στην Κίνα όσο και στο Ιράν ότι υπάρχουν συνέπειες για την μη συμμόρφωση με τις πυρηνικές δεσμεύσεις που ανέλαβαν προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.
(Στην φωτογραφία : Ο πρόεδρος του Ιράν Hassan Rouhani χαιρετά τον Κινέζο ομόλογό του Xi Jinping, στις 21 Μαΐου 2014. MARK RALSTON)
Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.
Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2015-07-13/china-iran-nucl...
Σύνδεσμοι:
[1] https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2015/04/02/statement-preside...
[2] http://m.state.gov/md240597.htm
[3] https://www.whitehouse.gov/issues/foreign-policy/iran-deal
[4] https://ex2010.asu.edu/owa/redir.aspx?C=0-ELfeqtrUawk7AuIyHs-e5yzcaVkNII...
[5] http://isis-online.org/uploads/isis-reports/documents/USIP_Template_5Mar...
[6] http://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/2014/394
[7] http://isis-online.org/uploads/isis-reports/documents/MKS_China_30Apr201...
[8] http://thebulletin.org/engaging-china-proliferation-prevention
[9] http://uschinatradewar.com/files/2014/04/CHENG-INDICTMENT.pdf
[10] https://www.fbi.gov/boston/press-releases/2014/indicted-chinese-national...
[11] http://www.bloomberg.com/news/articles/2014-12-08/chinese-man-accepts-u-...
[12] http://www.justice.gov/usao-ma/pr/indicted-chinese-national-lands-boston...
[13] http://time.com/82221/karl-lee-li-fangwei-wanted-reward/
[14] http://npsglobal.org/eng/images/stories/pdf/karllee.pdf
[15] http://www.nytimes.com/2009/04/08/nyregion/08indict.html?pagewanted=all&...
[16] http://fas.org/wp-content/uploads/2014/09/verification-requirements-for-...
[17] http://www.state.gov/r/pa/prs/ps/2015/04/240170.htm
[18] http://www.acq.osd.mil/dsb/reports/NuclearMonitoringAndVerificationTechn...
[19] http://www.gpo.gov/fdsys/pkg/CDOC-105hdoc197/html/CDOC-105hdoc197.htm
[20] http://www.washingtonpost.com/archive/politics/1997/10/30/chinas-pledge-...
[21] http://csis.org/files/publication/twq11wintergarver.pdf
[22] https://fas.org/sgp/crs/mideast/RS20871.pdf
[23] http://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/chinas-iranian-g...
