Η καλύτερη λύση
Αλέξης Παπαχελάς
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Ενα απρόσμενο, όσο και ενδιαφέρον debate διεξάγεται αυτές τις μέρες στα καφενεία και τα... σαλόνια με θέμα: «Τι είναι καλύτερο τελικά; Να βγει πρώτος ο Τσίπρας ή ο Μεϊμαράκης;». Το ερώτημα τίθεται προς συζήτηση από ανθρώπους που δεν θα το περίμενες γιατί δεν πρόσκεινται ιδεολογικά στον ΣΥΡΙΖΑ, δεν τον ψήφισαν και δεν γοητεύθηκαν ποτέ από τα υποτιθέμενα ηγετικά προσόντα του κ. Τσίπρα. Κάθε άλλο.
Το επιχείρημά τους είναι απλό. Αν η Ν.Δ. αναδειχθεί πρώτο κόμμα και κληθεί να κυβερνήσει με το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ θα μεταλλαχθεί πάλι σε αντιμνημονιακό, κινηματικό κόμμα. Η πλειοψηφία θα είναι ισχνή και οι επόμενοι μήνες πάρα πολύ δύσκολοι. Αντιθέτως, ισχυρίζονται οι οπαδοί της εν λόγω θεωρίας, αν έλθει πρώτος ο ΣΥΡΙΖΑ θα αναγκασθεί να εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα χωρίς μεγάλες απεργίες και δίχως πολλές αντιδράσεις. Στη διαδρομή θα σπάσουν εντελώς τα ιδεολογικά τοτέμ της μεταπολίτευσης, καθώς μία «αριστερή» κυβέρνηση θα ολοκληρώσει τη μεγαλύτερη και πλέον «φορτισμένη» ιδιωτικοποίηση, θα λύσει το ασφαλιστικό κ.λπ., κ.λπ. Ταυτόχρονα, λένε οι παραδοξολόγοι, θα δοθεί χρόνος στη Ν.Δ. να βρει πιο μακροπρόθεσμη περπατησιά, καθαρό στίγμα και -το κυριότερο- νέα πρόσωπα.
Τα επιχειρήματα ακούγονται λογικά. Μόνο που η πολιτική μοιάζει με μπιλιάρδο που παίζουν κακοί ή άχρηστοι παίκτες. Εννοώ πως σπανίως ευδοκιμεί ένα στρατηγικό σχέδιο που είναι τόσο εγκεφαλικό.
Θα ήταν ασφαλώς εξαιρετικό το σενάριο ενός Τσίπρα που μεταμορφώνεται εν μια νυκτί σε Ρέντσι, πιστεύει και υποστηρίζει τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις. Θα ήταν επίσης ιδανικό να σκεπτόμασταν έναν αριστερόστροφο πρωθυπουργό, ο οποίος θα ανοιγόταν σε ό,τι καλύτερο διαθέτουν η αγορά, ο δημόσιος βίος, ο ελληνισμός του εξωτερικού για να στελεχώσει το επιτελείο του και την κυβέρνηση. Και τέλος, θα ήταν έξοχο αν ο κ. Τσίπρας μεταμορφωνόταν σε έναν ηγέτη με κότσια, ο οποίος θα έμπαινε σε ένα νέο ρόλο, αφού δεν του βγήκε ή προέκυψε ο ρόλος του Ευρωπαίου μεταμοντέρνου Αλιέντε. Το πρόβλημα είναι ότι δεν βλέπουμε τον τέως πρωθυπουργό να έχει πραγματικά πάρει τις αποφάσεις του, να έχει ωριμάσει και αλλάξει. Περιστοιχίζεται ακόμη από συνεργάτες που είτε τα «μασάνε», είτε παραδέχονται ωμά και κυνικά πως δεν έχουν καμία διάθεση να κάνουν υπερβάσεις. Ο ένας ομολογεί ότι «καλύτερα να μην τελειώσει η ιδιωτικοποίηση των αεροδρομίων», ο άλλος ονειρεύεται «αντάρτικο μέσα στο μνημόνιο». Πατάει ακόμη σε δύο βάρκες ο κ. Τσίπρας. Ισως, μάλιστα, να νιώθει ότι έχει χάσει την «ψυχή» του υπογράφοντας το τρίτο μνημόνιο και μαζί και τη «φωτιά στο στομάχι» που τον χαρακτήριζε έως τώρα.
Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η χώρα στις 21 Σεπτεμβρίου είναι έναν πρωθυπουργό που θα σκέπτεται «ωχ, πού μπλέξαμε πάλι» και ο οποίος θα πρέπει να ακολουθήσει μια πολιτική που τη σιχαίνεται. Δεν θα πάει πολύ μακριά το καράβι με αυτόν τον τρόπο. Οσο για το επιχείρημα πως ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να συγκρατήσει την κοινωνική αναταραχή, δεν πάει πολύ μακριά. Οι σκληροί συνδικαλιστές και οι συνήθεις «μπαχαλάκηδες» έχουν περάσει ήδη στην αντίπερα όχθη και μισούν τους παλαιούς συντρόφους περισσότερο από το παλαιό κατεστημένο. Οι νέοι που τον ψήφισαν νιώθουν πολύ προδομένοι και εγκλωβισμένοι.
Με την ανεργία των νέων στα ύψη και την οργή να φουντώνει δεν νομίζω ότι ο κ. Τσίπρας ή κάποιος άλλος θα τους σαγηνεύσει πλέον ή χαλιναγωγήσει εύκολα.
Οπότε; Υπάρχει άλλη καλύτερη λύση; Μία συγκυβέρνηση Ν.Δ. - Ποταμιού - ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να πάει τη χώρα παρακάτω. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα βρεθεί σε βέρτιγκο αν έλθει δεύτερος και δεν θα μπορέσει εύκολα να ξαναμπεί στον ρόλο της πεζοδρομιακής αντιπολίτευσης. Οι εταίροι και δανειστές αλλά και οι ξένοι επενδυτές θα έδιναν ένα «τράτο» και μια ευκαιρία σε μία τέτοια κυβέρνηση, εφόσον έδειχνε μεταρρυθμιστικές προθέσεις και έναν σχετικά μεγάλο ορίζοντα. Η καλύτερη λύση θα ήταν ασφαλώς μία μεγάλη κυβέρνηση εθνικής συνεννόησης και συνεργασίας. Αλλά αυτό απαιτεί πολύ μεγάλη ωριμότητα. Ισως αυτήν τη φορά την απαιτήσει και την επιβάλει ο λαός με την ψήφο του. Ισως φτάσουμε εκεί όπου έπρεπε να ήμασταν όταν άρχισε αυτή η κρίση.
