Η Συρία και τα... μικρά πράσινα ανθρωπάκια του Πούτιν
Της Roula Khalaf
(Πηγή : http://www.euro2day.gr και FT.com)
Ο Ρώσος πρόεδρος αλλάζει τακτική στη Συρία, ενισχύοντας τη στρατιωτική παρουσία στη χώρα. Οι ενδείξεις για εμπλοκή Ρώσων στρατιωτών σε μάχες και το προηγούμενο της Ουκρανίας. Οι φόβοι για κίνηση αντιπερισπασμού και το σενάριο στήριξης του Άσαντ.
Η Συρία και τα... μικρά πράσινα ανθρωπάκια του ΠούτινΘυμάστε τα μικρά πράσινα ανθρωπάκια, τους Ρώσους στρατιώτες με τις στολές χωρίς διακριτικά που εντοπίστηκαν για πρώτη φορά πέρυσι στην Κριμαία; Το Κρεμλίνο αρνήθηκε επανειλημμένα την παρουσία τους, παρά τη σωρεία των ενδείξεων για την εμπλοκή τους.
Λοιπόν, τα μικρά πράσινα ανθρωπάκια επέστρεψαν, αυτή τη φορά στη Συρία, όπου ο Βλαντιμίρ Πούτιν σχεδιάζει την επόμενη διεθνή περιπέτειά του.
Ακτιβιστές που εντόπισαν τις ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία έχουν στρέψει την προσοχή τους στο μυστήριο στη Συρία, μελετώντας βίντεο ρωσικού στρατιωτικού εξοπλισμού και προσωπικού, ακούγοντας ηχητικό υλικό και ψάχνοντας στα κοινωνικά δίκτυα για φωτογραφίες Ρώσων στρατιωτών που έχουν σταλεί στη Συρία και για μηνύματα από τις γυναίκες τους.
Δεν υπάρχει ακόμα κάποιο αδιάσειστο στοιχείο, καμία τρομερή ανακάλυψη που να αποδεικνύει ότι Ρώσοι συμμετέχουν σε μάχες στη χώρα που ταλανίζεται από τον εμφύλιο εδώ και τέσσερα χρόνια. Αλλά πληθαίνουν οι υποψίες και παραδόξως το Κρεμλίνο δεν δείχνει να αγχώνεται να καταρρίψει τις υποθέσεις.
Οι αξιωματούχοι στη Μόσχα λένε τουλάχιστον τη μισή αλήθεια. Δεν έχουν παραδεχτεί ότι έχουν σταλεί στη Συρία άρματα μάχης ή ότι στρατιώτες παίρνουν μέρος στις μάχες. Επίσης δεν αποκάλυψαν ότι κατασκευάζεται μια νέα αεροπορική βάση στην πόλη της Λαττάκειας, το οχυρό του καθεστώτος του Άσαντ στην ακτή της Μεσογείου. Αλλά ο κ. Πούτιν δεν έχει κρύψει το γεγονός ότι ενισχύει τον ρόλο της Μόσχας στη Συρία. Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών του, ο Σεργκέι Λαβρόφ, έχει παραδεχτεί ότι στάλθηκε νέος στρατιωτικός εξοπλισμός, μαζί με Ρώσους ειδικούς.
Η Συρία δεν είναι ένα καινούργιο σημείο ενδιαφέροντος για τη Ρωσία, αλλά ξαφνικά έχει αποκτήσει πολύ μεγαλύτερη στρατηγική σημασία. Η Συρία είναι εδώ και καιρό ο βασικός σύμμαχος της Μόσχας στη Μέση Ανατολή, σπίτι της μοναδικής ναυτικής της βάσης στη Μεσόγειο και η μόνη χώρα μέσω της οποίας η Ρωσία μπορεί να διευρύνει την επιρροή της στην περιοχή.
Η Ρωσία είναι ήδη βασικός παίχτης σε ένα δαιμονικά πολύπλοκο παιχνίδι βίαιων συγκρούσεων και τοπικών αντιπαραθέσεων. Η Μόσχα, μαζί με το Ιράν, είναι μεγάλος υποστηρικτής του Μπασάρ αλ Άσαντ, του πολιορκούμενου προέδρου που προσπαθεί να κρατηθεί στην εξουσία καθώς χάνει και άλλα εδάφη από τις αντίπαλες δυνάμεις. Το καθεστώς μάχεται ενάντια σε διάφορες ομάδες ισλαμιστών ανταρτών, μεταξύ των οποίων και του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε, γνωστού και ως ISIS. Οι ΗΠΑ και οι Άραβες σύμμαχοί τους στηρίζουν ορισμένες από τις ομάδες. Εν τω μεταξύ, μια συμμαχία δυνάμεων της οποίας ηγούνται οι ΗΠΑ βομβαρδίζουν στόχους του ISIS.
Η απόφαση του κ. Πούτιν να κλιμακώσει την παρέμβασή του την ώρα που εδραιώνεται η κατάπαυση πυρός στην ανατολική Ουκρανία, έχει αφήσει τους φορείς άσκησης πολιτικής στη Δύση εκεί όπου τους θέλει ο Ρώσος ηγέτης: να προσπαθούν να διαγνώσουν τις προθέσεις του. Πριν από όχι πολύ καιρό, οι δυτικοί και Άραβες διπλωμάτες συζητούσαν ότι η Ρωσία μπορεί να πλησιάζει πιο κοντά στη θέση τους στη Συρία και μπορεί να πειστεί να εγκαταλείψει τον κ. Άσαντ για μια μεταβατική κυβέρνηση που θα είναι αποδεκτή τόσο από στοιχεία του καθεστώτος όσο και από φιλο-δυτικές αντιπολιτευτικές δυνάμεις. Αντίθετα, ο κ. Πούτιν φαίνεται ότι άλλαξε κατεύθυνση και έπιασε εξ απίνης τις ΗΠΑ.
Ενδεχομένως η Συρία να είναι ένας αντιπερισπασμός που έχει σαν στόχο να στρέψει την προσοχή μακριά από την Ουκρανία και να χαλαρώσει την πίεση της Δύσης στο Κρεμλίνο. Ίσως πάλι η Ρωσία να είναι αποφασισμένη να διασφαλίσει με κάθε κόστος την επιβίωση του καθεστώτος Άσαντ στη Δαμασκό. Πιθανότατα, η Μόσχα να πιστεύει ότι το καθεστώς παραπαίει και ο κ. Πούτιν ενισχύει τη στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας για να διασφαλίσει έναν ρόλο στη μετα-Άσαντ εποχή, στην οποία η Συρία μπορεί να διχοτομηθεί.
Θεωρητικά, το τέρας του ISIS μπορεί να είναι αρκετό για να φέρει κοντά τις ΗΠΑ και τη Ρωσία σε έναν κοινό αγώνα. Επιπλέον, οι επιτυχημένες διαπραγματεύσεις για την πυρηνική συμφωνία του Ιράν δείχνουν πως μια ρωσο-αμερικανική συνεργασία είναι δυνατή και αποτελεσματική, παρά την κρίση στην Ουκρανία.
Το πρόβλημα είναι πως η Μόσχα σκέφτεται να πολεμήσει το ISIS σε συνεργασία με το καθεστώς Άσαντ, το οποίο για τις ΗΠΑ είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους δημιουργήθηκε το ISIS.
Η πιο επιφυλακτική στάση -και πιθανότατα πιο ρεαλιστική- είναι ότι η Μόσχα είδε στο χάος που επικρατεί στη Συρία μια ευκαιρία να κάνει επίδειξη ισχύος και να διευρύνει την επιρροή της στη Μέση Ανατολή, χωρίς απαραίτητα να έχει σχεδιάσει με ακρίβεια τις επόμενες κινήσεις και τις επιπτώσεις τους.
Είναι αλήθεια πως στη Συρία πολεμούν μεταξύ τους τόσες πολλές σέχτες, που τα μικρά πράσινα ανθρωπάκια δεν κάνουν την κατάσταση τόσο δραματικά χειρότερη. Το πιθανότερο ωστόσο είναι πως ό,τι και αν σχεδιάζει ο Πούτιν στη Συρία, η ρωσική παρέμβαση δύσκολα θα κάνει τα πράγματα καλύτερα.
