Η Ευρωζώνη χρειάζεται μηχανισμό συντεταγμένης χρεοκοπίας κρατών
JURGEN MATTHENS
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Η ευρωπαϊκή νομισματική ένωση ακόμη και σήμερα δεν έχει καταρτίσει επαρκείς κανόνες για τις περιπτώσεις, κατά τις οποίες είναι αναπότρεπτη η χρεοκοπία μιας χώρας.
Εάν το κενό αυτό γεφυρωνόταν, τότε θα ήταν ευκολότερο να διασφαλίσει κανείς ότι ποτέ ξανά μία χώρα–μέλος της Ευρωζώνης δεν θα ήταν υπόλογη για το χρέος μιας άλλης χώρας–μέλους. Το Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών της Κολωνίας (IW Κoln) διατύπωσε προσφάτως πρόταση για το πώς μπορεί να είναι οι διαδικασίες συντεταγμένης χρεοκοπίας.
Η προσπάθεια για το μέλλον της Ελλάδας συνεχίζεται και η έκβαση παραμένει αβέβαιη. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας διαδραμάτισε μείζονα ρόλο. Χωρίς αμφιβολία ο Μηχανισμός έχει συμβάλει τα τελευταία χρόνια στη στήριξη των χειμαζόμενων χωρών του ευρώ με τη σωστή αναλογία βοήθειας και προϋποθέσεων για μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να ξεπεράσουν η κάθε μία από αυτές την κρίση χρέους. Εντούτοις, οι θεσμοί της νομισματικής ένωσης δεν έχουν ακόμη συγκροτήσει μία συστηματική άποψη για την άμβλυνση των αρνητικών συνεπειών από τη χρεοκοπία ενός κράτους. Υπό το πρίσμα αυτό, η θέσπιση διαδικασιών συντεταγμένης πτώχευσης για την Ευρωζώνη έχει ήδη καθυστερήσει να γίνει. Και αυτή η άποψη ενισχύεται περαιτέρω, εάν σκεφθεί κανείς ότι ο κίνδυνος κρατικής χρεοκοπίας είναι πιο αυξημένος σε μία νομισματική ένωση παρά στην περίπτωση ενός μεμονωμένου κράτους, το οποίο είναι αυτόνομο και ανεξάρτητο ως προς τη νομισματική του πολιτική.
Ούτως ή άλλως, τα ανεξάρτητα και αυτόνομα ως προς τη νομισματική τους πολιτική κράτη έχουν την επιλογή να υποτιμήσουν τα χρέη τους, με το να υιοθετήσουν πληθωριστική πολιτική. Πέραν τούτου, θα πρέπει να υπογραμμισθεί ότι τα τελευταία χρόνια η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ έχει παρουσιάσει αύξηση όχι μόνο στις χώρες που ταλανίζονται από δημοσιονομική κρίση, αλλά και σε πολλές άλλες χώρες–μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Λόγου χάριν, στη Γαλλία η αναλογία είναι 95% του ΑΕΠ (2014), δηλαδή αύξηση 36,8 ποσοστιαίων μονάδων από το χρέος του 2011, ενώ στην Πολωνία το χρέος ανέρχεται στο 50,1% του ΑΕΠ (2014), δηλαδή έχει αυξηθεί 12,8 ποσοστιαίες μονάδες από τα αντίστοιχα επίπεδα του 2011. Στην περίπτωση της Ιταλίας το δημόσιο χρέος φθάνει πλέον το 132,1% του ΑΕΠ, γεγονός το οποίο μεταφράζεται σε αύξηση κατά 27,4 ποσοστιαίες μονάδες από τα δεδομένα του 2011. Το δε δημόσιο χρέος της Ελλάδας ανέρχεται στο 177,1% του ΑΕΠ (2014). Μεταξύ των δεκαεννέα χωρών–μελών της Ευρωζώνης οι δεκατρείς έχουν αναλογία δημοσίου χρέους προς ΑΕΠ, η οποία υπερβαίνει το 60%, το οποίο θέτουν ως όριο οι ευρωπαϊκές συνθήκες.
Στις έξι από τις δεκατρείς χώρες το δημόσιο χρέος είναι σήμερα υψηλότερο από το αντίστοιχο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ). Ως αποτέλεσμα, κανένας δεν θα μπορούσε να αποκλείσει το ενδεχόμενο μία μεμονωμένη χώρα ή περισσότερες χώρες–μέλη της Ευρωζώνης να περιπέσουν σε μια κατάσταση, κατά την οποία δεν θα είναι σε θέση να ελέγξουν το χρέος τους. Εάν δεν έχει προβλεφθεί συγκεκριμένη διαδικασία συντεταγμένης χρεοκοπίας, τότε το φορτίο του χρέους θα διογκωθεί περαιτέρω, προξενώντας ακόμη πιο δραματική βλάβη στην οικονομία. Λαμβάνοντας όλα αυτά τα δεδομένα υπ’ όψιν, το Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (ΙW Κoln) της Κολωνίας προτείνει τη θέσπιση ενός μηχανισμού κρατικών χρεοκοπιών, ο οποίος μηχανισμός θα πρέπει να έχει ως βάση του το να συνδυάσει και να υιοθετήσει τις υπάρχουσες προσεγγίσεις επί του θέματος.
* Aνώτατος οικονομολόγος και επικεφαλής του τμήματος Διεθνούς Οικονομικής Τάξης και Οικονομικών Προοπτικών στο Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών της Κολωνίας (IW Koln).
