Το οικονομικό θαύμα της Σιγκαπούρης και οι νέες προκλήσεις
PETER THAL LARSEN/REUTERS
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Τα 50 χρόνια δεν είναι πολλά για την ιστορία των εθνών. Η περίοδος κατά την οποία υφίσταται ως κράτος η Σιγκαπούρη, στην περίπτωση άλλων κρατών θα ήταν μερικά κεφάλαια της ιστορίας τους.
Ωστόσο, σήμερα, που η πόλη-κράτος της Νοτιοανατολικής Ασίας γιορτάζει την 50ή επέτειο της ίδρυσής της, οι πολίτες έχουν πολύ καλούς και αληθινούς λόγους να χαίρονται για τα προηγούμενα επιτεύγματά τους και να συλλογίζονται τις μελλοντικές τους αλλαγές. Εχει έρθει πια ο καιρός να χαλαρώσουν λίγο.
Μέσα σε 50 χρόνια η Σιγκαπούρη πέτυχε επίπεδο ευημερίας, το οποίο είναι αδιανόητο για τη γειτονική Μαλαισία, τη χώρα με την οποία αποπειράθηκε ανεπιτυχώς να συνδεθεί το 1963 (αφότου αυτονομήθηκε από τη Μεγάλη Βρετανία). Το 1965, η Σιγκαπούρη ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος. Εκτοτε το κατά κεφαλήν ΑΕΠ έχει αύξηση 9% τον χρόνο, φθάνοντας άνω των 56.000 δολαρίων το 2014, και αντιστοιχεί σε εκείνο των ΗΠΑ. Το ελάχιστης έκτασης κρατίδιο με τα 5 εκατομμύρια κατοίκους και χωρίς φυσικούς πόρους έχει πολιτική σταθερότητα και αύξηση πλούτου. Τώρα είναι η στιγμή να τεθεί το ζήτημα της βιωσιμότητας της επιτυχίας του. Με την καλή του τύχη και σκληρή δουλειά έκλεισε το χάσμα με τα πλούσια κράτη, αλλά ο αυστηρός κρατικός έλεγχος αποτρέπει την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία.
Η Σιγκαπούρη ωφελήθηκε ιδιαίτερα από τη διόγκωση του διεθνούς εμπορίου και τις ροές κεφαλαίων. Η αντίστροφη πορεία της παγκοσμιοποίησης θα την πλήξει. Η ανάπτυξη επιβραδύνεται, και αυτό θα δυσχεράνει την έλευση ξένου κεφαλαίου και εργατικού δυναμικού. Η άνοδος της Κίνας ίσως θέσει σε δοκιμασία τη συνάφεια της οικονομίας της με την εποχή και την αφοσίωσή της στην υπάρχουσα πολιτική. Η νέα γενιά επιθυμεί αυτοπροσδιορισμό και έχει απέναντί της το πατερναλιστικό σύστημα του Λι Κουάν Γιου, ιδρυτή της ανεξάρτητης Σιγκαπούρης.
Ο πληθυσμός της γηράσκει και, εάν δεν αρχίσουν ξαφνικά οι οικογένειες να μεγαλώνουν, οι πολίτες παραγωγικής ηλικίας θα φθάσουν σε αριθμό το ανώτατο επίπεδό τους το 2020. Στο παρελθόν, η χώρα κάλυπτε το κενό με τη μετανάστευση, αλλά σήμερα τα πράγματα άλλαξαν. Ο υπερπληθυσμός οδήγησε την κυβέρνηση σε μέτρα για τον περιορισμό της. Εάν δεν εισέλθουν περισσότεροι ξένοι, οι Σιγκαπουριανοί πρέπει να γίνουν παραγωγικότεροι, ενώ η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια προσφέρει κίνητρα για νεοφυείς εταιρείες. Η μεταστροφή είναι σημαντική για μία οικονομία όπου δεσπόζουν πολυεθνικές και κρατικοί κολοσσοί. Τα κρατικά επενδυτικά κεφάλαια Temasek με τα 266 δισ. δολάρια υπό διαχείριση διαθέτουν συμμετοχές στις αερογραμμές Singapore Airlines, τον τηλεπικοινωνιακό όμιλο Singapore Telecommunications, την εταιρεία διαχείρισης PSA International, το δίκτυο δημοσίων μεταφορών SMRT και τον τραπεζικό όμιλο DBS, ενώ πρόσφατα διαφοροποίησαν τις επενδύσεις τους.
Πάντως, ακόμα οι κρατικές εταιρείες απαρτίζουν το 53% του δείκτη του χρηματιστηρίου της Σιγκαπούρης.
Η κάμψη της ανάπτυξης θέτει σε κίνδυνο το σύστημα πρόνοιας του κρατιδίου και επιβαρύνει το άχθος της εξυπηρέτησης του ατομικού χρέους των κατοίκων, το οποίο πέρυσι ανήλθε στο 76% του ΑΕΠ. Πέραν τούτου, οι Σιγκαπουριανοί πρέπει να πλοηγηθούν διά μέσου αυτών των προκλήσεων σε εποχή πολιτικής αβεβαιότητας. Ο ιδρυτής της χώρας απεβίωσε φέτος, και υπάρχει η αίσθηση της αλλαγής γενιάς στην πολιτική. Δεν παύουν, βέβαια, αυτά τα προβλήματα να είναι προβλήματα χωρών του πρώτου κόσμου, τα οποία πολλές χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας θα ήθελαν να έχουν. Η Σιγκαπούρη παραμένει το πιο σταθερό, ασφαλές, νομικά αξιόπιστο και με καθεστώς διαφάνειας κράτος στην περιοχή. Η Κίνα σκληραίνει τον έλεγχο στον προαιώνιο ανταγωνιστή της, το Χονγκ Κονγκ, αλλά η Σιγκαπούρη ορίζει τη μοίρα της.
