Ενα ακόμη... ορφανό μνημόνιο
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr/)
Το νέο μνημόνιο ενδέχεται να ψηφιστεί τα επόμενα εικοσιτετράωρα. Το αν θα υλοποιηθεί, όμως, είναι εξαιρετικά αμφίβολο.
Κανένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα δεν έχει πετύχει πουθενά στον κόσμο χωρίς να «ανήκει» σε μία σχετικά δημοφιλή κυβέρνηση. Οταν η πολιτική ηγεσία δεν πιστεύει στην αναγκαιοτητά του, για ποιο λόγο να το υλοποιήσει ο κρατικός υπάλληλος και να το σεβασθεί ο πολίτης; Οταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός διακηρύσσει με κάθε τρόπο ότι αρνείται την ιδιοκτησία του προγράμματος, πώς θα πεισθούμε όλοι ότι πρόκειται για εθνικό στόχο; Το μνημόνιο θα ψηφιστεί συνεπώς για να μπορέσουμε να πάρουμε τα χρήματα που χρειαζόμαστε προκειμένου να περάσουμε τον κάβο των πληρωμών στην ΕΚΤ και στο ΔΝΤ και για να μην ολοκληρωθεί το τραπεζικό ολοκαύτωμα που πυροδότησαν οι περιορισμοί στη διακίνηση κεφαλαίων.
Κανένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα δεν έχει πετύχει πουθενά στον κόσμο χωρίς να «ανήκει» σε μία σχετικά δημοφιλή κυβέρνηση. Οταν η πολιτική ηγεσία δεν πιστεύει στην αναγκαιοτητά του, για ποιο λόγο να το υλοποιήσει ο κρατικός υπάλληλος και να το σεβασθεί ο πολίτης; Οταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός διακηρύσσει με κάθε τρόπο ότι αρνείται την ιδιοκτησία του προγράμματος, πώς θα πεισθούμε όλοι ότι πρόκειται για εθνικό στόχο; Το μνημόνιο θα ψηφιστεί συνεπώς για να μπορέσουμε να πάρουμε τα χρήματα που χρειαζόμαστε προκειμένου να περάσουμε τον κάβο των πληρωμών στην ΕΚΤ και στο ΔΝΤ και για να μην ολοκληρωθεί το τραπεζικό ολοκαύτωμα που πυροδότησαν οι περιορισμοί στη διακίνηση κεφαλαίων.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ενδέχεται να μεταλλαχθεί σε ένα νέο ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν βλέπω πώς θα εξελιχθεί σε μεγάλη μεταρρυθμιστική δύναμη. Σε κάθε κρίσιμο τομέα της δημόσιας ζωής, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ταυτισμένος με εκείνους που θέλουν την οπισθοδρόμηση και αντιμάχονται τις μεταρρυθμίσεις. Αυτό θα μπορούσε θεωρητικά να αλλάξει. Υπάρχει «μεταρρυθμιστική πελατεία» στο εκλογικό σώμα που θα ψήφιζε τον κ. Τσίπρα μετά την ψήφιση του μνημονίου. Υπό δύο προϋποθέσεις: να είναι ξεκάθαρος ως προς τους στόχους του και ως προς το κυβερνητικό επιτελείο στο οποίο θα βασιστεί. Μέχρι στιγμής υπάρχει ασάφεια στόχων και κανένα δείγμα αξιοποίησης ανθρώπων που είναι έξω από στενά κομματικά ή προσωπικά κυκλώματα γύρω από το Μαξίμου.
Το νέο μνημόνιο θα αποτύχει ή και δεν θα δοκιμαστεί καθόλου στην πράξη. Θα είναι ένα... ορφανό μνημόνιο, που θα ακολουθήσει την τύχη των υπολοίπων: θα ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων, θα ψηφιστεί και μετά θα μείνει στα χαρτιά σε πολύ μεγάλο ποσοστό. Εχουν περάσει πέντε χρόνια και ακόμη καμία κυβέρνηση δεν έχει φτιάξει το δικό της, το ελληνικό μνημόνιο, γύρω από το οποίο θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν το κράτος και η κοινωνία. Κάθε υπερήφανη διαπραγμάτευση καταλήγει στην αποδοχή της πλειονότητας των θέσεων της τρόικας. Ο συνδυασμός πολιτικής δειλίας και διαχειριστικής ανεπάρκειας έχει ως αποτέλεσμα το φιάσκο που ζούμε σε συνέχειες.
Δεν θέλω να χαλάσω το «πάρτι αισιοδοξίας» καλοκαιριάτικα. Η κοινωνία θέλει τη συμφωνία και την ομαλότητα. Το πρόβλημα, όμως, δεν θα λυθεί εύκολα. Η χώρα θα εισέλθει πάλι σε τροχιά αβεβαιότητας με τις εκλογές, που όλοι θεωρούμε σίγουρες. Το κράτος θα συνεχίσει να βρίσκεται στη θερινή του νιρβάνα και στην αδράνεια. Τα προβλήματα συσσωρεύονται στην πραγματική οικονομία, που θα περάσει πάρα πολύ δύσκολα το φθινόπωρο. Το ορφανό μνημόνιο θα μείνει στα χαρτιά για τουλάχιστον ένα-ενάμιση μήνα μετά την ψήφισή του. Οι δυνάμεις που έχουν αποφασίσει ότι η Ελλάδα απλώς δεν μπορεί να τα καταφέρει περιμένουν στη γωνία...
