Πυρήνας δύο ταχυτήτων
GEORGE HAY / REUTERS BREAKINGVIEWS
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Είναι η Ευρωζώνη όντως αδιάσπαστη; Με την Ελλάδα να πλησιάζει στη νέα συμφωνία οικονομικής διάσωσης, αν μη τι άλλο η Ευρωζώνη φαντάζει περισσότερο ισχυρή.
Η απειλή που αντιμετωπίζει σχετίζεται λιγότερο με την έξοδο μιας χώρας της περιφέρειας από το ευρώ και περισσότερο με το οικονομικό χάσμα μεταξύ των χωρών του πυρήνα.
Επί της αρχής η συμφωνία για τη χορήγηση νέου δανείου ύψους 86 δισ. ευρώ στην Ελλάδα μπορεί να έχει ακόμη λάθη. Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας είναι ασαφείς, ενώ δεν έχει ακουστεί ακόμη το παραμικρό σχετικά με την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους το οποίο αντιστοιχεί στο 180% του ΑΕΠ. Ομως, μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, η Ελλάδα φαινόταν ως η ιδανική υποψήφια για έξοδο από την Ευρωζώνη.
Η ελληνική κυβέρνηση είχε σιχαθεί τις οικονομικές διασώσεις και από ιδεολογικής απόψεως ήταν τελείως αντίθετη με την επικρατούσα στην Ευρώπη νεοφιλελεύθερη ομοφωνία. Οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης εμφανίζονταν αισιόδοξες ότι θα κατάφερναν να διαχειριστούν τις συνέπειες της ελληνικής εξόδου.
Σήμερα έχει επικρατήσει η λογική. Από την πλευρά των πιστωτών η βοήθεια προς την Ελλάδα στοιχίζει λίγο, δεδομένου ότι η παραγωγή της χώρας αποτελεί λιγότερο από το 2% της συνολικής παραγωγής της Ευρωζώνης. Οπότε για όσο διάστημα εμφανίζεται η ελληνική κυβέρνηση πρόθυμη να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις, τα πλεονεκτήματα που απορρέουν από τη διατήρηση του ευρώ είναι σημαντικά. Εν τω μεταξύ, ορθώς έκρινε ο Ελληνας πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας ότι η ιδεολογία έχει μικρότερη σημασία σε σχέση με την αποφυγή κατάρρευσης του νομίσματος, όποια και αν ήταν τα υποτιθέμενα κέρδη που θα αποκόμιζε η Ελλάδα από το γεγονός ότι θα γινόντουσαν πιο ανταγωνιστικές οι εξαγωγές της.
Ολα αυτά ίσως να σημαίνουν πως η Ευρωζώνη είναι πολύ σταθερή. Λίγες άλλες χώρες είναι σε τόσο απελπιστική θέση όσο η Ελλάδα ή βιώνουν τόσο μεγάλη πολιτική αστάθεια. Η Πορτογαλία, η επόμενη πιο αδύναμη χώρα μετά την Ελλάδα, δεν διαθέτει ισχυρό κόμμα που να τάσσεται κατά της λιτότητας και επίσης δεν έχει άμεση ανάγκη οικονομικής βοήθειας.
Στην πραγματικότητα, όμως, η Ευρωζώνη εξακολουθεί να αντιμετωπίζει εντάσεις, και πολλές οικονομίες της αποκλίνουν μεταξύ τους, μόνο που αυτές βρίσκονται πιο κοντά στον πυρήνα.
Η υποτίμηση του ευρώ και η πτώση των τιμών της ενέργειας ενίσχυσαν τις πιο ασθενικές οικονομίες της Ευρωζώνης. Ομως τα μέλη της ακόμη δεν έχουν βρει έναν τρόπο ώστε να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της άνισης ανάπτυξης μεταξύ των οικονομιών τους, το υπερβολικό χρέος ή πώς να απαλύνουν τα οικονομικά σοκ. Ισως η Ελλάδα να φαντάζει πρόθυμη να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις, η Γαλλία και η Ιταλία, όμως, δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει.
Ακόμη και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παραπονιέται για την έλλειψη οικονομικής σύγκλισης μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης. Η Γερμανία έχει ποσοστό ανεργίας 4,6%, η Γαλλία 10,3% και η Ισπανία 22%, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας. Μέχρι το 2016 το δημόσιο χρέος της Γαλλίας θα έχει φτάσει το 100% του ΑΕΠ, ενώ στη Γερμανία συρρικνώνεται στο 68%. Οι μεγάλες δυνάμεις της Ευρωζώνης έχουν αποδείξει ότι μπορούν να αποφασίζουν τι είναι καλύτερο για τους πιο αδύναμους εταίρους τους, όμως το επόμενο ερώτημα είναι αν μπορούν να κάνουν το ίδιο και για τον εαυτό τους.
