Το «Δόγμα» και το «Διευθυντήριο»
Αλέξης Παπαχελάς
(Πηγή : http://www.kathimerini.gr)
Οι ώρες και οι μέρες είναι κρίσιμες. Εχουμε μια νέα άπειρη κυβέρνηση, η οποία επιχειρεί να δει αν θα φέρει αποτελέσματα η μεγάλη διαπραγμάτευση που διαφημιζόταν, από δεξιά και αριστερά, στα τηλεπαράθυρά μας επί πέντε χρόνια. Υπάρχει ορμή, ολίγη αλαζονεία και σχετική άγνοια κινδύνου. Δεν είναι κάτι καινούργιο. Τα ίδια φαινόμενα παρατηρήθηκαν όταν την εξουσία είχαν αναλάβει υποτιθέμενοι έμπειροι πολιτικοί που διαχειρίσθηκαν τη μεγάλη κρίση από το 2009 και μετά. Η διαφορά είναι ότι τώρα μπλέκουμε ευρύτερα γεωπολιτικά μπρα ντε φερ μείζονος σημασίας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έλεγε πάντοτε ότι μία αστοχία στην εσωτερική πολιτική διορθώνεται, μία αστοχία στην εξωτερική πολιτική χρειάζεται δεκαετίες για να διορθωθεί. Προς το παρόν δεν γνωρίζουμε και συνεπώς δεν μπορούμε να κρίνουμε το όποιο «Δόγμα» κρύβεται πίσω από τη διαπραγμάτευση.
Και η άλλη μεγάλη διαφορά είναι ότι έχουμε απέναντί μας ένα ευρωπαϊκό «Διευθυντήριο», που δεν το πειράζει να πάει τα πράγματα στα άκρα. Γνωρίζοντας λίγο τη διεθνή συγκυρία θεωρώ πολύ πιθανό να περάσουμε από ένα επεισόδιο «αίματος και δακρύων», όπως το ονόμαζε παλαιότερα ο Γ. Βαρουφάκης, πριν φτάσουμε στην τελική διαπραγμάτευση. Δεν θα μπορούσε, άλλωστε, να υπάρξει διαπραγμάτευση χωρίς δράμα και «ανδρεοπαπανδρεϊκό» χαρακτήρα. Σε ένα κομμάτι του λαού μας, και σε ορισμένους πολιτικούς μας, αρέσουν οι «ζαριές» που συνοδεύονται από θέατρο και ένταση. Αυτό που δεν μπορεί κανείς να δει όμως στο τέλος είναι ποιος θα είναι ο έντιμος συμβιβασμός που θα μπορούσε να περάσει από το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και τα βόρεια και νοτιοευρωπαϊκά Κοινοβούλια ταυτόχρονα. Εντάξει, είναι σαφές πώς θα μπορούσε να μοιάζει το τελικό πακέτο: γενναίες μεταρρυθμίσεις, χαμηλότεροι στόχοι πρωτογενών πλεονασμάτων και στο τέλος παράταση του χρέους. Τις μεταρρυθμίσεις δεν μπορώ να τις δω να περνάνε από τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, τα οποία βιάζονται να γκρεμίσουν όσες έγιναν.
Υπάρχουν όμως και πολύ μεγάλοι κίνδυνοι. Αν τα πράγματα πάνε στραβά, η Ελλάδα μπορεί να βρεθεί απομονωμένη από τον κορμό της Ευρώπης και με επικίνδυνα ανοικτά μέτωπα. Αν τα πράγματα πάνε στραβά, ο πειρασμός θα είναι μεγάλος για κάποιους να βάλουν τη χώρα σε έναν ιδιότυπο εμφύλιο όπου οι μισοί θα κατηγορούν τους άλλους μισούς ως προδότες και θα απαιτούν «κρεμάλες», αν όχι ένα νέο «Γουδί». Και αν τα πράγματα πάνε στραβά η χώρα θα πάει πίσω μια-δυο δεκαετίες.
Δεν μπορεί, λέω μέσα μου, θα επικρατήσει η λογική και το ένστικτο αυτοσυντήρησης. Από την άλλη, βλέπω μπροστά μου μια πολύ ανησυχητική εικόνα: το πάθος για μια σύγκρουση με την Ευρώπη από τη μία και την αφασία των εκπροσώπων των αμιγώς φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων από την άλλη. Αν δεν γίνουν πιο ρεαλιστές πολύ γρήγορα οι μεν, και πιο σοβαροί και στιβαροί οι δε, δεν θα αργήσουμε να πέσουμε στον τοίχο. Ισως για να το αποφύγουμε να χρειασθεί να περάσουμε μία εμπειρία που θα μας φέρει κοντά στον «θάνατο», χωρίς όμως να αποχαιρετήσουμε την Ευρωζώνη και την Ευρώπη.
