Στα άδυτα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής
Η πορεία της ΔΟΕ από το χειμωνιάτικο βράδυ του 1892 έως την εκλογή Μπαχ
Της Σπυριδούλας Σπανέα
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr/)
Σε ένα σατό, στις όχθες της λίμνης της Γενεύης, στην πανέμορφη Λωζάννη, βρίσκεται το στρατηγείο της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ). Ο μη κερδοσκοπικός αθλητικός οργανισμός ελέγχει το Ολυμπιακό Κίνημα αλλά δεν ελέγχεται από πουθενά διότι λειτουργεί αυτοδιοίκητα.
Το τραπεζικό απόρρητο της Ελβετίας αποτελεί σπουδαίο σύμμαχό του... Πριν από λίγες ημέρες, ο Γερμανός Τόμας Μπαχ έγινε ο 9ος πρόεδρος της ΔΟΕ ύστερα από αρχαιρεσίες που περιελάμβαναν πολλές κόντρες αλλά και συμφωνίες... κάτω από το τραπέζι.
Στις πολυτελείς αίθουσες του σατό βασιλεύει η μυστικοπάθεια και ένα είδος «ομερτά». Καμιά κυβέρνηση και κανένας οικονομικός παράγοντας δεν μπορεί θεωρητικά να ελέγξει έναν «αθάνατο», όπως ονομάζονται τα μέλη της ΔΟΕ. Στην πράξη, όμως, τα πράγματα λειτουργούν διαφορετικά γιατί οι «αθάνατοι» ως θνητοί είναι άνθρωποι με πολλές αδυναμίες...
Τα θεμέλια για το χτίσιμο του κολοσσού που ονομάζεται Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή μπήκαν στο Παρίσι ένα χειμωνιάτικο βράδυ του 1892. Ο Πιερ ντε Κουμπερτέν ανακοίνωσε την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων και εισέπραξε το χειροκρότημα των ακροατών του που λάτρευαν την ελληνική αρχαιότητα. Κανείς, όμως, τότε δεν μπορούσε να φανταστεί την εξέλιξη του ονείρου του βαρώνου αλλά και του πρώτου προέδρου της ΔΟΕ, Δημήτρη Βικέλα.
Από τις πρώτες ημέρες της ίδρυσης, οι θέσεις των μελών της ΔΟΕ έγιναν «μαγνήτης» για ευγενείς -πρίγκιπες, κόμητες, δούκες- και μεγαλοεπιχειρηματίες. Τα τελευταία χρόνια προστέθηκαν και οι πραγματικοί πρωταγωνιστές των Αγώνων, οι αθλητές. Μόνο που στη... σκηνή του πύργου της Λωζάννης παραμένουν κομπάρσοι. Στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές, ο κορυφαίος επικοντιστής Σεργκέι Μπούμπκα συγκέντρωσε μόνο τέσσερις ψήφους. Ο στίβος της 125ης Συνόδου ήταν διαφορετικός από αυτούς που έχει συνηθίσει ο Ουκρανός. Εκεί το... μετάλλιο κερδίζουν το παρασκήνιο και τα συμφέροντα.
Ισχυρός σύμμαχος του Τόμας Μπαχ ήταν ο Σεΐχης του Κουβέιτ Αλ Σαμπάχ. Ο Γερμανός είναι πρόεδρος και του Εμπορικού και Βιομηχανικού Γερμανοαραβικού Επιμελητηρίου και έχει στενές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο. Μάλιστα, μετά την εκλογή του Μπαχ πολλά μέλη της ΔΟΕ έδιναν συγχαρητήρια στον Αλ Σαμπάχ. Σαν να είχε εκλεγεί ο σεΐχης...
Πώς γίνεται όμως κάποιος μέλος της ΔΟΕ; Πόσα είναι τα μέλη του «κλαμπ των αθανάτων»; Οπως σε όλα που σχετίζονται με τους εκπροσώπους του Ολυμπιακού Κινήματος έτσι και τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα τις καλύπτει ένα πέπλο μυστηρίου. Σίγουρα τα μέλη της ΔΟΕ δεν μπορούν να υπερβούν τα 115. Μετά τη Σύνοδο του Μπουένος Αϊρες οι «αθάνατοι» έφτασαν τους 111 (12 νέα μέλη). Ανάμεσά τους είναι και ο Ελληνας Λάμπης Νικολάου, ο οποίος εκπροσωπεί τη ΔΟΕ στη χώρα μας από το 1986.
Για να γίνει κάποιος μέλος αυτής της εκλεκτής παρέας πρέπει να έχει προσφέρει στο Ολυμπιακό Κίνημα. Ομως, αν ψάξουμε στα βιογραφικά κάποιων «αθανάτων» η προσφορά τους στον αθλητισμό ήταν όταν έκαναν γυμναστική στο σχολείο.
Στη ΔΟΕ ανήκουν τα πνευματικά δικαιώματα των ολυμπιακών συμβόλων, της σημαίας, του συνθήματος, του ύμνου αλλά και των Ολυμπιακών Αγώνων. Τα μέλη της δρουν ως εκπρόσωποι της ΔΟΕ στις χώρες τους και όχι ως εκπρόσωποι των χωρών τους στη ΔΟΕ. Αποσύρονται στο τέλος του ημερολογιακού έτους που συμπληρώνουν τα 70 έτη ζωής, εκτός αν εκλέχθηκαν πριν από την 110η Σύνοδο (11/12/1999).
Από την ημερομηνία ίδρυσης μέχρι και σήμερα έχουν θεσμοθετήσει πολυσύνθετους μηχανισμούς με στεγανές δομές που κανένας φορέας δεν μπορεί να ελέγξει. Ως μη κερδοσκοπικός αθλητικός οργανισμός, με έδρα την Ελβετία, η ΔΟΕ γλίτωσε την πληρωμή φόρου 20% στα, ύψους 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, κέρδη της κατά την τετραετία 2009-2012. Οι τραπεζικές της συναλλαγές εμπίπτουν στο τραπεζικό απόρρητο και δεν ελέγχονται. Σύμφωνα με εκτιμήσεις -και με διαρροές-, όμως, τα κέρδη στην τετραετία που έληξε πέρυσι ανήλθαν στα 8 δισ. δολάρια.
Η μερίδα του λέοντος των εσόδων της ΔΟΕ προέρχεται από τα τηλεοπτικά δικαιώματα (47%) και τους χορηγούς (45%). Τα εισιτήρια των Αγώνων συνεισφέρουν ένα 5% και η έκδοση αδειών χρήσης των λογότυπων κ.λπ. 3%.
Από τα κέρδη κάθε ολυμπιακής τετραετίας (Ολυμπιάδας), οι εθνικές ολυμπιακές επιτροπές, οι διοργανώτριες πόλεις και οι διεθνείς ομοσπονδίες κάθε αθλήματος λαμβάνουν συνολικά περίπου το 90%, και το υπόλοιπο, 10%, περιέρχεται στην κατοχή της ΔΟΕ για τα λειτουργικά της έξοδα. Η ΔΟΕ, επίσης, χρηματοδοτεί οργανισμούς όπως η Διεθνής Παραολυμπιακή Επιτροπή, η Οργανωτική Επιτροπή των Παραολυμπιακών Αγώνων και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Κατά του Ντόπινγκ (WADA). Ετσι, στο ταμείο των «αθανάτων» μένουν περί τα 94 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο για τα έξοδα της Επιτροπής.
«Αθάνατα» σκάνδαλα
Τα μέλη της ΔΟΕ μπορεί να ονομάζονται «αθάνατοι» αλλά ως θνητοί άγονται και φέρονται από αδυναμίες. Η διαφθορά, τα σκάνδαλα και οι δολοπλοκίες έχουν εγκατασταθεί για τα καλά στο σατό της Vidy Case Postale. Η, πολλών ετών, θητεία των «αθανάτων» ευνοεί, σε κάποιες περιπτώσεις, τη διαπλοκή και την «καμαρίλα». Κατά καιρούς είδαν το φως της δημοσιότητας υποθέσεις χρηματισμού ή δώρων που μπορεί να είναι από υποτροφίες έως... γκέισσες. Ελάχιστα περιστατικά τιμωρήθηκαν. Η ομπρέλα της ΔΟΕ προσφέρει πάντα προστασία.
«Οι Ολυμπιακοί Αγώνες διοργανώνονται από ανθρώπους και όχι από αγγέλους ή αγίους. Αν θέλετε τέτοιους, να οργανώσετε Αγώνες στον Παράδεισο, όχι στη Γη» είχε δηλώσει το πρώην μέλος της ΔΟΕ από το Κονγκό, Ζαν-Κλοντ Κανγκά, όταν αποβλήθηκε από το Ολυμπιακό Κίνημα. Ο Κανγκά χαρακτηρίστηκε από τον επικεφαλής της επιτροπής διεκδίκησης, Τομ Γουέλς, «ανθρώπινη ηλεκτρική σκούπα» για τον τρόπο με τον οποίο έπαιρνε τα χρήματα. Εχει κατηγορηθεί ότι έλαβε δώρα και χρήματα αξίας 250.000 δολαρίων. Το σκάνδαλο του Σολτ Λέικ Σίτι αποκαλύφθηκε από τηλεοπτικό κανάλι της Γιούτα ιδιοκτησίας του ABC, το οποίο έχασε τα τηλεοπτικά δικαιώματα των Ολυμπιακών Αγώνων από το NBC. Και τότε οι υποψίες έγιναν βεβαιότητα: όπου διακινείται πολύ χρήμα υπάρχουν και χρηματισμοί.
Η ψηφοθηρική σχέση που υπάρχει ανάμεσα στις υποψήφιες πόλεις και τους «αθάνατους» αλλά και οι ψηφοφορίες για διάφορες αποφάσεις της ΔΟΕ (ακόμα και για την εκλογή του προέδρου) αποτελούν βασική αιτία των δωροδοκιών. Η δύναμη της οικονομίας παίζει τον δικό της ρόλο και αναδεικνύεται Ολυμπιονίκης στον στίβο της Λωζάννης.
Οι υπεύθυνοι της επιτροπής διεκδίκησης μιας πόλης μαθαίνουν τα... πάθη και τις αδυναμίες ενός υποψήφιου ψηφοφόρου. «Το δωμάτιό μου στο ξενοδοχείο της Ατλάντα έμοιαζε με κατάστημα αφορολογήτων ειδών. Ακόμη και ένα σπανιότατο βιβλίο που έψαχνα για χρόνια ήταν τοποθετημένο πάνω στο κρεβάτι», έχει πει μέλος της ΔΟΕ που ψήφισε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1996.
Τους χειμερινούς Αγώνες του 1998 είχαν διεκδικήσει το Ναγκάνο και το Σολτ Λέικ. Η πόλη των ΗΠΑ δώρισε σε κάθε «αθάνατο» μια φωτογραφική μηχανή και οι Ιάπωνες μια βιντεοκάμερα, ενώ κατά καιρούς έχουν διαρρεύσει και «γαργαλιστικές» ιστορίες με γκέισσες. Ετσι, για το 2002, το Σολτ Λέικ «έπαιξε» με διαφορετικά χαρτιά. Υποτροφίες, χρηματισμοί και, γενικότερα, δώρα η αξία των οποίων φέρεται να ξεπέρασε τα 700.000 δολάρια. Αποτέλεσμα; Εξι «αθάνατοι» διαγράφηκαν, τέσσερις παραιτήθηκαν και σε εννέα έγινε «σύσταση» από τη ΔΟΕ. Το σκάνδαλο είχε συγκλονίσει την προεδρία του Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ και για πρώτη φορά στην 20χρονη θητεία του (1980-2001) έδωσε, τότε, στη δημοσιότητα έναν προσωρινό οικονομικό απολογισμό για τους Ολυμπιακούς του Σίδνεϊ, αλλά και για την οικονομική κατάσταση της ΔΟΕ.
Δωροδοκίες, χρηματισμοί, δολοπλοκίες, πάθη και μίση συγκλονίζουν κατά καιρούς το ανάκτορο της Λωζάννης. Το Ολυμπιακό Ιδεώδες αιμορραγεί.
