Η φούσκα των dotcom και τα μαθήματα στους επενδυτές
Του Michael Moritz
(Πηγή : http://www.euro2day.gr)
Τεράστια ποσά χάθηκαν από όσους αντιδρούν σπασμωδικά στις τοποθετήσεις τους στο χώρο της τεχνολογίας. Τα μηνύματα από την φούσκα των dotcom και η ανάγκη να εντοπίσεις εταιρείες που είναι... στη σωστή πλευρά της ιστορίας.
Η εταιρία επενδύσεων με έδρα το Σαν Φρανσίσκο, Francisco Partners, πρόσφατα εξέδωσε μια λαχταριστή ανάλυση που αφορά οποιονδήποτε αναρωτιέται για το τι επιφυλάσσει το μέλλον για τις μετοχές εταιρειών τεχνολογίας. Είναι ένα ενημερωτικό δελτίο στο οποίο μπορούν να βρουν ελπίδα οι απαισιόδοξοι αλλά και οι αισιόδοξοι και προσφέρει μια χρήσιμη οπτική για εκείνους που αναρωτιούνται για τις τρέχουσες αποτιμήσεις των εταιρειών τεχνολογίας.
Πρώτα τα κακά νέα. Οι 15 εταιρίες τεχνολογίας με τις μεγαλύτερες κεφαλαιοποιήσεις αγοράς το 2000 έχουν αποδεκατιστεί –χάνοντας περίπου 1,35 τρισ. δολάρια ή περίπου το 60% της συνολικής τους αγοραίας αξίας.
Μόνο μία, η Microsoft, έχει κεφαλαιοποίηση υψηλότερη από αυτή του 2000. Μια εκπληκτική πλευρά αυτής της κατάρρευσης είναι το ότι δε συνέβη, όπως μπορεί να πιστεύουν κάποιοι, στις πολυδιαφημιζόμενες εταιρίες dotcom του χθες. Αντ' αυτού, ήταν ένα σκοτάδι που επηρέασε τις περισσότερες από εκείνες που κάποτε θεωρούνταν blue chip στο χώρο της τεχνολογίας.
Το 2000, η Nortel επέδειξε μια αγοραία αξία 209 δισ. δολαρίων, που, όπως εκείνες των «συμμαθητών» της, είχε παραφουσκώσει από τον ενθουσιασμό της εποχής. Από τότε έχει πτωχεύσει. Ενώ άλλα μέλη αυτής της εταιρικής ομάδας έχουν αποφύγει αυτή την ατίμωση, τα μακροπρόθεσμα γραφήματα των μετοχών τους παρουσιάζουν ζοφερές εικόνες. Η αγοραία αξία της Cisco έχει υποχωρήσει από 403 δισ. σε 144 δισ. δολάρια. Της Intel από 288 σε 161 δισ. Και της EMC από 218 σε 51 δισ.
Για την τάξη του 2000, οι πιο απότομες πτώσεις στις τιμές έχουν σημειωθεί στους επιδεινούμενους τομείς των συστημάτων, του λογισμικού και των ημιαγωγών. Αυτό συμβαίνει λόγω της συνεχιζόμενης πτώσης στα κόστη της χρήσης υπολογιστών, της ανόδου του λογισμικού ανοικτού κώδικα, της μετακίνησης προς το cloud και της εμφάνισης τεράστιων κέντρων δεδομένων στα οποία εταιρίες όπως οι Amazon, Google και Facebook σχεδιάζουν τις δικές τους προσεγγίσεις.
Τώρα μια είδηση από πιο ηλιόλουστα κλίματα. Δεκαπέντε εταιρίες που άξιζαν μαζί κάτω από 10 δισ. δολάρια το 2000, είναι τώρα ανάμεσα στις 50 κορυφαίες εταιρίες τεχνολογίας στον κόσμο σε όρους κεφαλαιοποίησης, με συνολική αξία 2,1 τρισ. δολαρίων. (Αν είχε περιληφθεί και η Amazon αντί να είχε χαρακτηριστεί λιανέμπορος αυτός ο αριθμός θα είχε μεγαλώσει κατά άλλα 250 δισ.) Η Apple έχει αυξήσει την αξία της από έξι δισ. σε 659 δισ. δολάρια.
Από αυτή τη λίστα διαφαίνονται κάποια μοτίβα: Η δύναμη της καινοτομίας, η αλλαγή κατεύθυνσης προς την Κίνα, τα οφέλη της υπομονής και οι αρετές της αποδοτικότητας του κεφαλαίου.
Κάποιες από τις πιο μεγάλης αξίας τεχνολογικές εταιρίες ούτε καν υπήρχαν το 2000. Το Facebook, το LinkedIn και το Twitter μαζί, έχουν μια συνολική εταιρική ιστορία μόλις 33 ετών. Ακόμη και η Google και η Salesforce ήταν το 2000 μετά βίας μουτζούρες στον ορίζοντα. Αυτές οι εταιρίες έχουν τώρα μια συνολική αξία περίπου 850 δισ. δολαρίων.
Πέραν κάποιων customized συστημάτων που χρησιμοποιούν στα δικά τους κέντρα δεδομένων, και στην περίπτωση της Google, κάποιων παράλληλων δραστηριοτήτων όπως τα τηλέφωνα Nexus και τα notebook Chrome, καμία από αυτές τις εταιρείες δε λερώνει τα χέρια της με κάτι τόσο επιβαρυντικό όσο το hardware. Έχουν πάει μπροστά από την επιδέξια ανάπτυξη λογισμικού, ιδιαίτερα του cloud, και –για το Facebook, το LinkedIn, το Twitter (και το YouTube της Google)- από την οργάνωση και την αντιπαραβολή των... χρηστών τους.
Τέταρτη, πέμπτη και έκτη μεγαλύτερης αξίας εταιρίες τεχνολογίας σήμερα είναι οι Alibaba, Tencent και Baidu. Αυτή η τριάδα αξίζει τώρα 409 δισ. δολάρια –το οποίο μαρτυρά όχι μόνο το πόσο έχει προοδεύσει η Κίνα μέσα σε μιάμιση δεκαετία, αλλά και έναν προάγγελο των επόμενων αρκετών δεκαετιών καθώς η χώρα εστιάζει όλο και περισσότερο στην παραγωγή της δικής της τεχνολογίας.
Αλίμονο στη διοίκηση οποιασδήποτε δυτικής εταιρίας τεχνολογίας υποτιμά τις προκλήσεις που επιβάλλει ο μεγάλος αριθμός των αναδυόμενων Κινέζων ανταγωνιστών οι οποίοι τροφοδοτούνται από μια φιλοδοξία και ένα εργασιακό καθεστώς που είναι δύσκολο να απαντηθεί Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες.
Τέλος, μια σημείωση για τα άλλα μοτίβα που ξεπηδούν από αυτή την κατάταξη: Υπομονή και Κέρδη.
Οι περισσότεροι επενδυτές στις τεχνολογικές εταιρίες σπαταλούν τεράστια ποσά αντιδρώντας στη βραχυπρόθεσμη νευρικότητα ή τα παγκόσμια τραντάγματα, αντί να συγκεντρωθούν στη δύναμη εκείνων των αναδυόμενων εταιριών που βρίσκονται στη σωστή μεριά της ιστορίας.
Και για τους ιδρυτές και διευθύνοντες συμβούλους όλων των τωρινών «μονόκερων» πολλών δισεκατομμυρίων, υπάρχει ένα αμετάβλητο μήνυμα. Σχεδόν όλες οι μεγάλες εταιρίες τεχνολογίας του σήμερα που σχηματίστηκαν περίπου το 2008, απαίτησαν πολύ μικρά ποσά για κεφάλαιο. Η Google, για παράδειγμα, ξόδεψε μόνο οκτώ εκατ. δολάρια μέχρι να γίνει κερδοφόρα. Ίσως αυτο σημαίνει πως αργά η γρήγορα μια νέα τάξη εταιρειών θα έρθει στη μόδα –ένα σπάνιο είδος που είναι γνωστό ως το «κερδοφόρος μονόκερος».
* Ο συγγραφέας είναι πρόεδρος της Sequoia Capital και συνσυγγραφέας με τον Alex Ferguson του «Leading». Οι γνώμες που εκφράζει είναι προσωπικές. Στελέχη της Sequoia Capital έχουν συμφέροντα σε ορισμένες εταιρείες που αναφέρονται.
