Επεκτείνετε την στράτευση στις γυναίκες
Πώς η Ευρώπη ενισχύει τις Ένοπλες Δυνάμεις
Elisabeth Braw
(Πηγή : http://foreignaffairs.gr)
Νωρίτερα φέτος, μια επιτροπή ειδικών στην οποία η ελβετική κυβέρνηση είχε αναθέσει την αναθεώρηση του συστήματος στρατολογίας της χώρας παρέδωσε [1] την τελική της έκθεση. Το συμπέρασμα της επιτροπής ήταν ότι η Ελβετία θα πρέπει να επεκτείνει την στράτευση και για τις γυναίκες.
«Οι ένοπλες δυνάμεις μας χρειάζονται 18.000 νέους στρατιώτες κάθε χρόνο, και είναι όλο και πιο δύσκολο να φτάσουμε τον αριθμό αυτό», μου είπε ο ταγματάρχης Daniel Slongo. Ο Slongo, ο γενικός γραμματέας του συνδέσμου Ελβετών αξιωματικών του στρατού, είναι μέλος της επιτροπής και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επέκταση της στράτευσης για τις γυναίκες είναι ο καλύτερος τρόπος πλήρωσης των τάξεων των ενόπλων δυνάμεων. «Σήμερα δεν μπορούμε να συμπληρώσουμε κάποιες από τις θέσεις μας», εξήγησε. «Αν έχουμε πρόσβαση σε γυναίκες για την στρατολόγηση, ξαφνικά η ομάδα των κληρωτών μας θα είναι δύο φορές πιο μεγάλη».
Η στελέχωση του στρατού είναι πιο σημαντική από ποτέ. Οι αυξανόμενες εντάσεις στην Ευρώπη καθιστούν την εδαφική άμυνα -η οποία απαιτεί μεγάλο αριθμό στρατιωτών- μια προτεραιότητα. Ωστόσο, οι στρατιώτες δεν είναι εύκολο να προσελκυσθούν. Σε πολλές χώρες, η στρατιωτική θητεία δεν φέρνει πλεονεκτήματα στην αγορά εργασίας, πράγμα που σημαίνει ότι ταλαντούχοι δυνητικοί στρατιώτες συχνά προσπαθούν να βγουν από αυτόν. ΟΙ αξιωματούχοι του στρατού, επίσης, ανησυχούν για την πτώση της φυσικής κατάστασης μεταξύ των δυνητικών νεοσυλλέκτων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, μια πρόσφατη μελέτη [2] έδειξε ότι το ένα τρίτο των νεαρών ενηλίκων είναι πάρα πολύ παχύ για να στρατολογηθεί. Τέτοια στοιχεία κάνουν τους αξιωματικούς του στρατού να εξετάζουν την στρατολόγηση των γυναικών, οι οποίες αποτελούν μια σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητη δεξαμενή ταλέντων.
Η Εσθονία, κατ’ αρχήν, πιθανότατα θα χρειαστεί να αυξήσει τις αμυντικές δυνάμεις της, οι οποίες επί του παρόντος αριθμούν περίπου 6.000 άτομα (συμπεριλαμβανομένων περίπου 3.000 κληρωτών), αν και το Υπουργείο Άμυνας δεν έχει ακόμη προσδιορίσει πόσους επιπλέον στρατιώτες χρειάζεται. Αλλά επειδή οι επαγγελματίες στρατιώτες είναι ακριβοί, η χώρα είναι πιθανό να επιλέξει περισσότερες στρατολογήσεις. «Η φυσική κατάσταση πολλών στρατευμένων είναι σίγουρα μια πρόκληση», λέει ο Peeter Kuimet, ο διευθυντής του Τμήματος Υπηρεσιών Άμυνας του εσθονικού Υπουργείου Άμυνας. «Εμείς θα καλωσορίζαμε σίγουρα περισσότερες γυναίκες εθελοντές στις ένοπλες δυνάμεις». Ο Kuimet δεν πιστεύει ότι οι γυναίκες είναι, κατά μέσο όρο, σε καλύτερη κατάσταση από ό, τι οι άνδρες, αλλά η προσέγγισή του είναι λογική: Αν οι ένοπλες δυνάμεις ξεμείνουν από κατάλληλους και έχοντες κίνητρα άνδρες, πρέπει να αξιοποιήσουν το γυναικείο τμήμα του πληθυσμού. Η μελλοντική μορφή του συστήματος υποχρεωτικής στράτευσης και ο ακριβής αριθμός των κληρωτών που χρειάζεται η Εσθονία θα αποκαλυφθεί στο επόμενο εθνικό σχέδιο αμυντικής ανάπτυξης, που θα δημοσιευθεί το φθινόπωρο. Παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες έχουν σήμερα την δυνατότητα να υπηρετήσουν στρατιωτική θητεία σε εθελοντική βάση, μόνο 20 με 30 το πράττουν κάθε χρόνο.
Παρόμοιες συζητήσεις λαμβάνουν χώρα στην Αυστρία. «Μας τελειώνουν οι νέοι άνδρες», δήλωσε [3] ο Norbert Darabos, ο οποίος ήταν υπουργός Άμυνας κατά την χρονική στιγμή και τώρα είναι γενικός γραμματέας του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, πριν από το δημοψήφισμα της χώρας σχετικά με την στράτευση πριν από τρία χρόνια. Ο πληθυσμός ψήφισε για να διατηρηθεί η στράτευση. Η Σουηδία κατάργησε την υποχρεωτική στράτευση πριν από έξι χρόνια, αλλά οι ένοπλες δυνάμεις παλεύουν με τις στρατολογήσεις. Πέρυσι, ο υπουργός Άμυνας Peter Hultqvist ξεκίνησε μια επανεξέταση του ανθρώπινου δυναμικού και έκανε έκκληση για υποχρεωτική στράτευση ανεξαρτήτως φύλου για να συμπληρωθούν οι επαγγελματίες στρατιώτες και αξιωματικοί.
Στην Δανία, η διευθύντρια του διοικητικού προσωπικού στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, Laila Reenberg, έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η χώρα της χρειάζεται επίσης στρατολόγηση ανεξαρτήτως φύλου. «Το ζήτημα της στράτευσης των γυναικών είναι, φυσικά, πολιτικό», μου είπε. «Αλλά η δική μου προσωπική άποψη είναι ότι η υποχρεωτική στράτευση θα πρέπει να διέπεται από ισότητα. Αυτή την στιγμή στέλνουμε το μήνυμα ότι μας ενδιαφέρουν περισσότερο οι άνδρες για στρατολόγηση από όσο οι γυναίκες και ότι η στρατιωτική θητεία είναι κάτι που οι γυναίκες μπορούν να κάνουν για μερικούς μήνες μετά από το γυμνάσιο, σαν να πηγαίνεις στην Ιμαλάια για μερικούς μήνες».
Άλλωστε, πρόσθεσε, οι ένοπλες δυνάμεις χρειάζονται γυναίκες στρατιώτες. Οι γυναίκες σήμερα αποτελούν περίπου το 10% των επαγγελματιών στρατιωτών και αξιωματικών της χώρας, αλλά το πιο πιθανό είναι να φύγουν. «Το πρόβλημά μας αυτή την στιγμή είναι ότι πολλές από τις στρατολογημένες γυναίκες δεν μένουν για μια επαγγελματική σταδιοδρομία στις ένοπλες δυνάμεις», εξήγησε. «Θα θέλαμε να έχουμε τουλάχιστον το ένα τρίτο [της δύναμης με] γυναίκες. Τότε δεν θα αισθάνονταν σαν μια μειονότητα».
Εξ ορισμού, η υποχρεωτική στράτευση για τις γυναίκες κάνει επίσης τον στρατό μια πιο προφανή επιλογή σταδιοδρομίας για τις γυναίκες. Στις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ, οι γυναίκες αποτελούν το 33% [4] των στρατιωτών και αξιωματικών˙ από το 1999, το ποσοστό των γυναικών μεταξύ των αξιωματικών με τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη ή υψηλότερο, έχει αυξηθεί από 7,3% σε 12,5%.
Το ίδιο πράγμα θα μπορούσε να συμβεί στην Ελβετία. Η στρατολόγηση γυναικών θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τις ένοπλες δυνάμεις να συμπληρώσουν τα επαγγελματικά τους κενά, μου είπε ο Slongo: «Για παράδειγμα, σήμερα πολλές από τις θέσεις γιατρών μας είναι κενές, και στην πολιτική ζωή το ήμισυ των αποφοίτων ιατρικής είναι γυναίκες. Αν είχαμε γυναικεία στράτευση, θα μπορούσαμε να κάνουμε την στρατολόγηση πιο ελκυστική επιτρέποντας σε κληρωτούς [αμφότερων των φύλων] να ολοκληρώσουν κάποιες από τις ιατρικές σπουδές τους στις ένοπλες δυνάμεις και στην συνέχεια να υπηρετήσουν ως γιατροί εδώ».
Στο πλαίσιο αυτό, οι ένοπλες δυνάμεις στην Ελβετία και πέρα από αυτήν, έχουν ένα καλό παράδειγμα για να κοιτάξουν. Φέτος η Νορβηγία, η οποία έχει ήδη φτιάξει την πρώτη στον κόσμο [5] Μονάδα Ειδικών Δυνάμεων μόνο από γυναίκες, έγινε η πρώτη χώρα του ΝΑΤΟ που στρατολογεί γυναίκες για στρατιωτική θητεία. Μέχρι το τέλος του έτους, 845 γυναίκες που γεννήθηκαν το 1997 θα αναφέρουν στο καθήκον ως στρατολογημένες κληρωτοί, εντασσόμενες σε έναν μικρότερο αριθμό γυναικών στρατιωτών που υπηρετούν ως επαγγελματίες στρατιώτες στις νορβηγικές Ένοπλες Δυνάμεις. Πάνω από 1.700 άρρενες Νορβηγοί που γεννήθηκαν το 1997 έχουν επίσης στρατολογηθεί φέτος, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέχονται από τις νορβηγικές ένοπλες δυνάμεις. Οι ένοπλες δυνάμεις εξακολουθούν να στρατολογούν τον ίδιο συνολικό αριθμό κληρωτών κάθε χρόνο, αλλά από φέτος, μερικοί από τους κληρωτούς θα είναι γυναίκες. Το μόνο κριτήριο των ενόπλων δυνάμεων είναι η ικανότητά
Πράγματι, η Νορβηγία, η οποία κυβερνάται από μια γυναίκα πρωθυπουργό και ένα κοινοβούλιο που αποτελείται από γυναίκες κατά 40%, επεξέτεινε την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία όχι για φεμινιστικούς λόγους, αλλά γιατί ήθελε τους καλύτερους και δυνατότερους στρατιώτες. «Οι σημερινοί μέσοι έφηβοι είναι λιγότερο κατάλληλοι από όσο ήταν πριν από μια γενιά», μου είπε νωρίτερα φέτος ο Per-Thomas Bøe, διευθυντής του προγράμματος των ενόπλων δυνάμεων για την στρατολόγηση ανεξαρτήτως φύλου. «Υπάρχουν μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ των νεαρών ανδρών που είναι σε καλή φυσική κατάσταση και εκείνων που δεν είναι, από όσο μεταξύ των στρατολογημένων ανδρών και γυναικών, γιατί οι έφηβοι που ασκούνται είναι σε πολύ καλή φόρμα».
Πίσω στην Ελβετία, ο Slongo βλέπει αξία στην εξαιρετικά επιλεκτική στρατολόγηση της Νορβηγίας. Με μόνο περίπου το 15% των ανδρών και των γυναικών να καλείται να υπηρετήσει στρατιωτική θητεία στην Νορβηγία (σε σύγκριση με το περίπου 65% στην Ελβετία), οι νορβηγικές ένοπλες δυνάμεις θα πάρουν τους καλύτερους και με τα περισσότερα κίνητρα 19χρονους της χώρας. «Δεν χρειαζόμαστε όσο περισσότερους στρατιώτες είναι δυνατόν, αλλά τους καλύτερους», εξήγησε ο Slongo. «Και για αυτό χρειαζόμαστε μια μεγαλύτερη δεξαμενή». Η ελβετική κυβέρνηση θα εξετάσει τώρα τις συστάσεις της επιτροπής των ειδικών και είναι πιθανό να τις συμπεριλάβει σε μια νομοθετική πρόταση.
Καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες μετακινούν την εστίασή τους από τις διεθνείς δραστηριότητες πίσω στην εδαφική άμυνα, θα βρουν στις γυναίκες μια ολοένα και πιο χρήσιμη δεξαμενή ταλέντων. Αλλά, πρέπει όντως να καταργηθεί η μακραίωνη παράδοση της στρατολόγησης μόνο ανδρών; Δεν είναι, λοιπόν, περίεργο λοιπόν που οι χώρες παρακολουθούν την Νορβηγία για να δουν αν έχει βρει μια ανώτερη απάντηση.
* Η ELISABETH BRAW είναι ανταποκρίτρια του The Christian Science Monitor με έδρα της το Λονδίνο και εξωτερική ανώτερη υπότροφος στο Atlantic Council.
(Στην φωτογραφία : Φινλανδές που υπηρετούν εθελοντική στρατιωτική θητεία δίνουν τον στρατιωτικό τους όρκο μαζί με άνδρες κληρωτούς, τον Αύγουστο του 2005. KARRI HUHTANEN / FLICKR)
Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.
Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/western-europe/2016-07-19/expand...
Σύνδεσμοι:
[1] http://www.tagesanzeiger.ch/schweiz/standard/Jetzt-wird-die-Wehrpflicht-...
[2] http://www.militarytimes.com/story/military/2015/07/15/report-nearly-1-i...
[3] https://aktuell.spoe.at/volksbefragung-wehrpflicht-fuer-frauen-ante-port...
[4] http://www.idf.il/1589-en/dover.aspx
[5] https://www.foreignaffairs.com/articles/norway/2016-02-08/norways-hunter...
